Tối 25/11 vừa qua, Giải thưởng Nhà văn Đông Nam Á (S.E.A Write Award) năm 2022-2023 được diễn ra tại tại khách sạn W Bangkok. Sự kiện quy tụ 17 nhà văn, nhà thơ tài năng đến từ 9 quốc gia ASEAN, cùng đại diện ngoại giao đoàn, giới học giả và những người yêu mến văn học nghệ thuật. Trong số đó, hai nhà văn Việt Nam, Nguyễn Bình Phương và Nguyễn Một, đã vinh dự được xướng tên, khẳng định sức sáng tạo và vị thế của văn chương Việt Nam trên trường quốc tế.

Được biết đến là một trong những giải thưởng văn học uy tín bậc nhất khu vực, S.E.A Write Award do Hoàng gia Thái Lan khởi xướng từ năm 1979, với mục đích tôn vinh những tác phẩm xuất sắc của các nhà văn, nhà thơ đương đại trong cộng đồng ASEAN. Trải qua hơn bốn thập kỷ, giải thưởng này đã vượt ra khỏi khuôn khổ của một sự kiện văn chương đơn thuần, trở thành biểu tượng cho sự giao lưu văn hóa, thắt chặt tình hữu nghị giữa các quốc gia trong khu vực.

Phát biểu khai mạc sự kiện, Tiến sĩ Sumet Tantivejkul, chủ trì đêm Gala, đã khẳng định vai trò quan trọng của văn học trong việc nuôi dưỡng tâm hồn, khơi nguồn cảm hứng và thúc đẩy sự sáng tạo. Ông nhấn mạnh: "Những tác giả được trao giải đã góp phần làm phong phú đời sống tinh thần bằng những sáng tác độc đáo, phản ánh những giá trị văn hóa chung của ASEAN." Tiến sĩ Sumet cũng bày tỏ hy vọng giải thưởng sẽ là chất xúc tác thúc đẩy sự hiểu biết lẫn nhau, vun đắp tình đoàn kết và hợp tác vì một cộng đồng ASEAN thịnh vượng.

Việc hai nhà văn Việt Nam cùng được vinh danh tại Giải thưởng Nhà văn Đông Nam Á 2022-2023 là một minh chứng cho sự phát triển mạnh mẽ của văn học Việt Nam đương đại. Đây cũng là động lực để các nhà văn tiếp tục sáng tạo, đóng góp những tác phẩm giá trị, góp phần nâng cao vị thế của văn học Việt Nam trên trường quốc tế.

Nhà văn Nguyễn Bình Phương (trái) và nhà văn Nguyễn Một (phải) với Chủ tịch Hội nhà văn Thái Lan (ẢNh: TTXVN)

Hai gương mặt tiêu biểu của văn học Việt Nam đương đại

Nhà văn Nguyễn Bình Phương, sinh năm 1965 tại Thái Nguyên, được trao giải thưởng năm 2022 với tiểu thuyết "Một ví dụ xoàng". Tác phẩm này, bên cạnh việc giành Giải thưởng Hội Nhà văn Việt Nam năm 2021, còn được giới phê bình đánh giá cao bởi bút pháp sắc sảo, lối kể chuyện độc đáo, phá vỡ cấu trúc truyền thống, cùng những suy tư sâu sắc về thân phận con người trong xã hội hiện đại.

Nguyễn Bình Phương không chỉ là một tiểu thuyết gia mà còn là một nhà thơ tài năng. Ông được ví như "người đi chắc cả hai chân tiểu thuyết và thơ trên con đường văn chương". Sự nghiệp sáng tác của ông đồ sộ với 6 tiểu thuyết, 5 tập thơ và nhiều truyện ngắn. Bên cạnh "Một ví dụ xoàng", những tác phẩm nổi bật khác của ông phải kể đến:

• Tiểu thuyết: "Những đứa trẻ chết già" (2003), "Mình và họ" (2007), "Thoạt kỳ thủy" (2010), "Ngồi" (2016), "Xe lên núi" (2019).
• Thơ: "Buổi câu hờ hững" (1994), "Người đi vắng" (1998), "Trên đỉnh núi trống" (2005), "Mưa trên cửa kính" (2012).

Nhiều tác phẩm của Nguyễn Bình Phương đã được dịch ra tiếng Anh, Pháp, Hàn Quốc, góp phần đưa văn học Việt Nam đến gần hơn với bạn bè quốc tế. Ông hiện là Tổng biên tập Tạp chí Văn nghệ Quân đội và Báo Văn nghệ, tiếp tục cống hiến cho sự nghiệp văn học nước nhà.

Nhà văn Nguyễn Bình Phương (thứ ba từ phải sang) cùng các tác giải được trao Giải thưởng nhà văn Đông Nam Á c2022. (Ảnh: Đỗ Sinh/TTXVN)

Nhà văn Nguyễn Một, sinh năm 1964 tại Quảng Nam, là chủ nhân của giải thưởng năm 2023 với tiểu thuyết "Từ giờ thứ sáu đến giờ thứ chín". Tác phẩm này, bên cạnh hai giải thưởng danh giá trong nước là Giải thưởng Hội Nhà văn Việt Nam 2023 và Giải thưởng Văn học Nghệ thuật Đồng Nai, còn ghi dấu ấn với bạn đọc bởi câu chuyện xúc động về tình người, tình đời trong bối cảnh chiến tranh. Nguyễn Một là một cây bút giàu kinh nghiệm với gần 20 đầu sách thuộc nhiều thể loại: tiểu thuyết, truyện ngắn, bút ký, kịch bản phim tài liệu... Một số tác phẩm đáng chú ý của ông bao gồm:

• "Trước mặt là dòng sông": Từng đoạt giải thưởng truyện ngắn hay của tuần báo Văn nghệ Hội nhà văn Việt Nam, tác phẩm khắc họa bức tranh cuộc sống và tâm hồn con người miền Trung đầy chân thực và cảm động.
• "Đất trời vần vũ": Tiểu thuyết được dịch sang tiếng Anh và lưu trữ tại Thư viện Quốc hội Mỹ, thể hiện tầm nhìn rộng lớn và bút lực mạnh mẽ của Nguyễn Một khi phản ánh những biến động của lịch sử và số phận con người.
• "Ngược mặt trời": Tác phẩm giành Giải thưởng Trịnh Hoài Đức năm 2017, khám phá những góc khuất trong tâm hồn con người, những mâu thuẫn và giằng xé trong cuộc sống.

Nhà văn Nguyễn Một (ngoài cùng bên phải) cùng các tác giả tại Giải thưởng nhà văn Đông Nam Á 2023. (Ảnh: Đỗ Sinh/TTXVN)

Chia sẻ với phóng viên TTXVN tại Bangkok, nhà văn Nguyễn Một bày tỏ niềm vui và vinh dự khi nhận được giải thưởng, đồng thời khẳng định ý nghĩa to lớn của sự kiện này trong việc thúc đẩy giao lưu văn hóa, tăng cường sự hiểu biết lẫn nhau giữa các quốc gia ASEAN. Ông cũng bày tỏ mong muốn Việt Nam sẽ có một giải thưởng văn học dành cho các nhà văn trong khu vực, tạo điều kiện để các cây bút có thêm cơ hội giao lưu, học hỏi và sáng tạo.