Thời gian qua, câu chuyện doanh nghiệp khát vốn được nhắc đi nhắc lại nhiều lần. Tuy nhiên, cơn khát này chưa được giải nhiệt thì doanh nghiệp lại liên tiếp đối mặt với các thách thức mới: lạm phát toàn cầu tăng cao, cuộc chiến Nga - Ukraine diễn biến phức tạp làm khan hiếm xăng dầu, gây đứt gãy chuỗi cung ứng, giá nguyên liệu đầu vào gia tăng…

Ông Nguyễn Quốc Kỳ, Chủ tịch Hội đồng quản trị Vietravel nói rằng, trong giai đoạn “rã đông” của ngành du lịch, sức ép tài chính là rất lớn, do vừa phải trả nợ cũ đến hạn, vừa phải chuẩn bị vốn đầu tư mới cho tái cấu trúc doanh nghiệp và xây dựng chuỗi cung ứng dịch vụ, vừa phải trả tiền ngay khi đặt dịch vụ để phục vụ khách hàng.

Trong khi đó, các gói hỗ trợ của Chính phủ không phát huy được hết tác dụng do mức giảm thuế giá trị gia tăng 2% quá ít; các gói giãn, hoãn thuế có tác dụng quá ngắn, chủ yếu trong giai đoạn dịch Covid-19, thị trường chưa hồi phục nên tác dụng không nhiều; còn gói hỗ trợ lãi suất 2% thì rất ít doanh nghiệp tiếp cận được do nhiều rào cản (ví dụ, ngân hàng yêu cầu trả nợ cũ mới được vay mới và phải có tài sản thế chấp, nhưng tài sản đã thế chấp hết trong 2 năm dịch).

Cách Chính phủ vẫn bơm “vốn mồi” vào nền kinh tế thông qua cơ chế “đặt hàng” các dự án đầu tư hạ tầng để kích thích các khâu sản xuất - kinh doanh tiếp theo, ông Cường bày tỏ băn khoăn, Việt Nam đã chuẩn bị nguồn lực đủ lớn để tăng đầu tư công năm 2023 hơn 38% so với năm 2022, nhưng đầu tư công hiện nay đang gặp khó. Theo Bộ Tài chính, vốn đầu tư công thực hiện năm 2022 khoảng 700.000 tỷ đồng, tuy nhiên, ước tính đến cuối tháng 10 mới giải ngân được gần 298.000 tỷ đồng, bằng 46,44% kế hoạch.

Để giải quyết vấn đề này, ông Cường đề nghị xử lý dứt điểm các công trình hạ tầng đang dở dang để dành một phần đầu tư công đặt hàng hỗ trợ các tập đoàn kinh tế mạnh phát triển, từ đó khơi thông nguồn lực tài chính cho nền kinh tế.

Trong văn bản kiến nghị gửi Thủ tướng Chính phủ chiều 7/11, Chủ tịch HoREA Lê Hoàng Châu đề xuất 5 giải pháp tháo gỡ khó khăn về nguồn vốn cho thị trường bất động sản, trong đó có một giải pháp tài khoá là đề nghị Chính phủ và Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét bố trí nguồn vốn ngân sách cấp bù lãi suất cho 4 ngân hàng thương mại gồm BIDV, Vietcombank, Vietinbank, Agribank đã được Ngân hàng Nhà nước chỉ định cho đối tượng hưởng chính sách vay ưu đãi với lãi suất 4,8%/năm để mua, thuê mua nhà ở xã hội.

Đại diện cho ngành bất động sản, ngành đang khát vốn hơn cả, ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TP.HCM (HoREA) bày tỏ lo lắng khi doanh nghiệp trong ngành có dấu hiệu hụt hơi, giảm thanh khoản, khó tiếp cận nguồn vốn tín dụng và trái phiếu. Doanh nghiệp ngành này trước đây phát hành khoảng 35 - 40% tổng giá trị trái phiếu, nhưng gần đây có những quý không phát hành được lô trái phiếu nào.

Đặc biệt, việc Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) lần thứ năm liên tiếp tăng lãi suất cơ bản hôm 22/9 để kiềm chế lạm phát đã kích hoạt động thái nâng lãi suất điều hành của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam hai lần liên tiếp trong vòng 1 tháng (ngày 24/9 và 23/10, mỗi lần tăng 0,5 - 1%/năm đối với mỗi loại lãi suất), nhằm kiểm soát lạm phát và ổn định tỷ giá.

Hiệu ứng tiếp theo là các ngân hàng thương mại đồng loạt tăng lãi suất huy động từ 0,3 - 1%/năm, hiện phổ biến trong khoảng 5 - 8,8%/năm, tuỳ kỳ hạn; một số ngân hàng trả lãi suất hơn 10%/năm. Lãi suất cho vay cũng tăng, lên mức 9 - 13%/năm, cao hơn khoảng 2 - 2,5%/năm so với đầu năm.

Một đại diện ngân hàng thương mại cho biết, thông thường, các ngân hàng sẽ tính lãi suất cho vay theo công thức lãi suất cơ sở cộng thêm biên lợi nhuận (NIM) từ 3 - 4%/năm. Lãi suất cho vay thời gian tới sẽ khó có thể ở dưới mức 10%/năm, trừ các khoản vay theo chính sách ưu đãi dành cho các lĩnh vực ưu tiên.

Tổng Hợp