Các quan chức Mỹ cho biết, Tổng thống Biden đã cho phép Ukraina lần đầu tiên sử dụng Hệ thống Tên lửa Chiến thuật Lục quân, hay ATACMS, tên lửa tầm xa do Mỹ cung cấp để tấn công vào bên trong nước Nga.

Các quan chức cho biết, ban đầu, vũ khí này có thể sẽ được sử dụng chống lại quân đội Nga và Triều Tiên để bảo vệ lực lượng Ukraina ở khu vực Kursk, phía Tây nước Nga.

Quyết định của ông Biden là một thay đổi lớn trong chính sách của Mỹ. Sự lựa chọn này đã chia rẽ các cố vấn của ông, và sự thay đổi của ông diễn ra hai tháng trước khi Tổng thống đắc cử Donald Trump nhậm chức, với tuyên bố sẽ hạn chế hỗ trợ cho Ukraina.

Các quan chức cho biết việc cho phép Ukraina sử dụng tên lửa tầm xa, ATACMS, là nhằm đáp trả quyết định bất ngờ của Nga khi đưa quân đội Triều Tiên vào cuộc chiến.

Tổng thống Volodymyr Zelensky của Ukraina không xác nhận việc cho phép tấn công nhưng đã ám chỉ vào Chủ Nhật rằng điều quan trọng hơn việc dỡ bỏ các hạn chế sẽ là số lượng tên lửa được sử dụng để tấn công người Nga.

"Hôm nay, nhiều phương tiện truyền thông đang nói về thực tế là chúng tôi đã được phép thực hiện các hành động thích hợp", ông Zelensky nói trong bài phát biểu hàng đêm của mình. "Nhưng đòn giáng không phải do lời nói. Những điều như vậy không được công bố. Các tên lửa sẽ tự nói lên điều đó".

Ông Biden bắt đầu nới lỏng các hạn chế về việc sử dụng vũ khí do Mỹ cung cấp trên đất Nga sau khi Nga tiến hành cuộc tấn công xuyên biên giới vào tháng 5 theo hướng Kharkiv, thành phố lớn thứ hai của Ukraina.

Để giúp người Ukraina bảo vệ Kharkiv, ông Biden đã cho phép họ sử dụng Hệ thống tên lửa pháo binh cơ động cao, hay HIMARS, có tầm bắn khoảng 50 dặm, chống lại lực lượng Nga ngay bên kia biên giới. Nhưng ông Biden đã không cho phép người Ukraina sử dụng ATACMS tầm xa hơn, có tầm bắn khoảng 190 dặm, để bảo vệ Kharkiv.

Trong khi các quan chức cho biết họ không mong đợi sự thay đổi này sẽ làm thay đổi căn bản tiến trình của cuộc chiến, họ cho biết một trong những mục tiêu của sự thay đổi chính sách này là gửi thông điệp tới Triều Tiên rằng lực lượng của họ rất dễ bị tấn công và họ không nên gửi thêm quân nữa.

Các quan chức cho biết trong khi Ukraina có khả năng sẽ sử dụng tên lửa trước tiên để chống lại quân đội Nga và Triều Tiên đe dọa lực lượng Ukraina ở Kursk, ông Biden có thể cho phép họ sử dụng vũ khí ở những nơi khác.

Một số quan chức Mỹ cho biết họ lo ngại việc Ukraina sử dụng tên lửa qua biên giới có thể khiến Tổng thống Nga Vladimir Putin trả đũa bằng vũ lực đối với Mỹ và các đối tác liên minh của nước này.

Nhưng các quan chức Mỹ khác cho rằng những nỗi lo sợ đó là thái quá.

Quân đội Nga đang phát động một cuộc tấn công lớn với sự tham gia của khoảng 50.000 binh lính, bao gồm cả quân đội Triều Tiên, vào các vị trí cố thủ của Ukraina tại Kursk với mục tiêu chiếm lại toàn bộ lãnh thổ Nga mà Ukraina đã chiếm giữ vào tháng 8 .

Ukraina có thể sử dụng tên lửa ATACMS để tấn công các khu tập trung quân đội của Nga và Triều Tiên, các thiết bị quân sự quan trọng, các nút hậu cần, kho đạn dược và đường tiếp tế sâu bên trong nước Nga.

Làm như vậy có thể giúp Ukraina làm giảm hiệu quả của cuộc tấn công của Nga và Triều Tiên.

Việc có nên trang bị cho Ukraina hệ thống ATACMS tầm xa hay không vẫn là một vấn đề đặc biệt nhạy cảm kể từ khi Nga tiến hành cuộc xâm lược toàn diện vào Ukraina vào tháng 2/2022.

Một số quan chức Lầu Năm Góc phản đối việc cung cấp chúng cho người Ukraina vì họ nói rằng Quân đội Mỹ có nguồn cung hạn chế. Một số quan chức Nhà Trắng lo ngại rằng ông Putin sẽ mở rộng chiến tranh nếu họ cung cấp tên lửa cho người Ukraina.

Những người ủng hộ lập trường cứng rắn hơn đối với Moscow cho rằng ông Biden và các cố vấn của ông quá dễ bị đe dọa bởi lời lẽ thù địch của ông Putin, và họ cho rằng cách tiếp cận gia tăng của chính quyền trong việc cung cấp vũ khí cho Ukraina đã gây bất lợi cho họ trên chiến trường.

Những người ủng hộ cách tiếp cận của ông Biden cho rằng cách tiếp cận này phần lớn đã thành công trong việc ngăn chặn phản ứng dữ dội của Nga.

Việc cho phép tấn công tầm xa vào lãnh thổ Nga bằng tên lửa của Mỹ có thể thay đổi phương trình đó.

Vào tháng 8, quân đội Ukraina đã phát động cuộc tấn công xuyên biên giới vào khu vực Kursk, nơi họ chiếm được một vùng lãnh thổ của Nga.

Kể từ đó, các quan chức Mỹ ngày càng lo ngại về tình trạng của quân đội Ukraina, vốn đang bị căng thẳng vì các cuộc tấn công đồng thời của Nga ở miền đông, Kharkiv và bây giờ là Kursk.

Việc triển khai hơn 10.000 quân Triều Tiên và phản ứng của ông Biden diễn ra trong bối cảnh ông Trump chuẩn bị tái nhậm chức với mục tiêu đã nêu là nhanh chóng chấm dứt chiến tranh.

Ông Trump đã nói rất ít về cách ông sẽ giải quyết xung đột. Nhưng Phó Tổng thống đắc cử JD Vance đã vạch ra một kế hoạch cho phép người Nga giữ lại lãnh thổ Ukraina mà lực lượng của họ đã chiếm giữ.

Người Ukraina hy vọng rằng họ có thể đổi bất kỳ lãnh thổ nào của Nga mà họ nắm giữ ở Kursk để lấy lãnh thổ của Ukraina mà Nga nắm giữ trong bất kỳ cuộc đàm phán nào trong tương lai.

Nếu cuộc tấn công của Nga vào lực lượng Ukraina tại Kursk thành công, Kyiv có thể sẽ chẳng còn lãnh thổ nào của Nga để trao đổi với Moscow.

Ông Zelensky từ lâu đã tìm kiếm sự cho phép từ Mỹ và các đối tác liên minh để sử dụng tên lửa tầm xa tấn công vào lãnh thổ Nga.

Quân đội Anh và Pháp đã cung cấp cho Ukraina một số lượng hạn chế tên lửa Storm Shadow và SCALP, có tầm bắn khoảng 155 dặm, kém hơn hệ thống tên lửa của Mỹ.

Trong khi các nhà lãnh đạo Anh và Pháp lên tiếng ủng hộ yêu cầu của ông Zelensky, họ vẫn miễn cưỡng cho phép Ukraina bắt đầu sử dụng tên lửa của họ trên lãnh thổ Nga trừ khi ông Biden đồng ý cho phép Ukraina làm điều tương tự với ATACMS.

Ông Biden có thái độ tránh rủi ro hơn so với những người đồng cấp Anh và Pháp, và các cố vấn hàng đầu của ông đã chia rẽ về cách tiến hành. Vào Chủ Nhật, một số nhà lập pháp Đảng Cộng hòa đã ca ngợi động thái này nhưng cho biết động thái này đã đến quá muộn.

"Trong nhiều tháng, tôi đã kêu gọi Tổng thống Biden gỡ bỏ những hạn chế này", Đại diện Michael R. Turner của Ohio, chủ tịch Ủy ban Tình báo Hạ viện, cho biết trong một tuyên bố. "Tổng thống Biden đáng lẽ phải lắng nghe lời kêu gọi của Tổng thống Zelensky sớm hơn nhiều".

Một số cố vấn của ông Biden đã nắm bắt được đánh giá gần đây của tình báo Mỹ cảnh báo rằng ông Putin có thể đáp trả việc sử dụng ATACMS tầm xa trên lãnh thổ Nga bằng cách chỉ đạo quân đội Nga hoặc các cơ quan tình báo của nước này trả đũa, có khả năng bằng vũ lực gây chết người, chống lại Mỹ và các đồng minh châu Âu của nước này.

Đánh giá này cảnh báo về một số phản ứng có thể xảy ra của Nga bao gồm các hành động gia tăng đốt phá và phá hoại nhắm vào các cơ sở ở châu Âu, cũng như các cuộc tấn công có khả năng gây chết người vào các căn cứ quân sự của Mỹ và châu Âu.

Các quan chức cho biết ông Biden đã bị thuyết phục thực hiện thay đổi một phần vì sự táo bạo trong quyết định của Nga khi đưa quân đội Triều Tiên đến biên giới Ukraina.

Họ cho biết ông cũng bị ảnh hưởng bởi mối lo ngại rằng lực lượng tấn công của Nga sẽ có thể áp đảo quân đội Ukraina ở Kursk nếu họ không được phép tự vệ bằng vũ khí tầm xa.

Các quan chức Mỹ cho biết họ không tin rằng quyết định này sẽ thay đổi tiến trình của cuộc chiến.

Nhưng họ cho biết ông Biden đã xác định rằng những lợi ích tiềm năng - Ukraina sẽ có thể đạt được một số mục tiêu có giá trị cao mà nếu không thì nước này sẽ không thể đạt được, và Mỹ sẽ có thể gửi một thông điệp tới Triều Tiên rằng họ sẽ phải trả giá đáng kể cho sự tham gia của mình - lớn hơn những rủi ro leo thang.

Ông Biden đã phải đối mặt với tình huống khó xử tương tự một năm trước khi các cơ quan tình báo Mỹ biết được rằng Triều Tiên sẽ cung cấp cho Nga tên lửa đạn đạo tầm xa.

Trong trường hợp đó, ông Biden đã đồng ý cung cấp hàng trăm ATACMS tầm xa cho người Ukraina để sử dụng trên lãnh thổ có chủ quyền của Ukraina, bao gồm cả Bán đảo Crimea do Nga chiếm đóng. Những tên lửa này bổ sung cho nguồn cung cấp hạn chế hơn của tên lửa Storm Shadow và SCALP mà người Ukraina nhận được từ Anh và Pháp.

Từ đó đến nay, Ukraina đã sử dụng nhiều loại tên lửa này trong chiến dịch tấn công phối hợp nhằm vào các mục tiêu quân sự của Nga ở Crimea và Biển Đen.

Do đó, không rõ Ukraina còn bao nhiêu tên lửa trong kho vũ khí của họ để sử dụng ở khu vực Kursk.

(Nguồn: The New York Times)