Phú Quốc chật kín khách du lịch dịp đầu năm mới 2025, mỗi ngày có tới hơn 60 chuyến bay đi và đến. Những con phố đông đúc, pháo hoa ngợp trời từ tối đến giao thừa Tết dương lịch 2025. Những sự thay đổi tích cực tại Phú Quốc đã giúp du lịch tại hòn đảo này bứt phá trong năm 2024. Mới đây, trong chuyến công tác tại thành phố Phú Quốc vào sáng 14/1, Chủ tịch nước Lương Cường cũng đã chia sẻ, năm 2027 là lần thứ 3 Việt Nam giữ cương vị Chủ tịch Diễn đàn kinh tế Châu Á - Thái Bình Dương (APEC), trong đó địa điểm được Trung ương xác định tổ chức là tại TP Phú Quốc. Đây chính là vận hội lớn của Phú Quốc nói riêng và Việt Nam nói chung.

PGS.TS Phạm Trung Lương, Nguyên Phó viện trưởng Viện nghiên cứu phát triển du lịch Việt Nam, đã có những chia sẻ về những sự thay đổi của du lịch Phú Quốc.

Ông đánh giá như thế nào về lợi thế và tiềm năng của Phú Quốc (Kiên Giang) ở giai đoạn hiện tại?

-­ Hơn chục năm nay, Phú Quốc có sự thay đổi và phát triển mạnh mẽ. Nhiều nhà đầu tư có tâm, có tầm đã góp phần tạo nên diện mạo của hòn đảo như hôm nay nhờ năng lực, tầm nhìn, tâm huyết với sự phát triển, hướng đến sự phát triển bền vững của điểm đến.

Kể từ khi Tập đoàn Sun Group đầu tư phía Nam đảo thì hòn đảo này thay đổi hẳn. Tôi đánh giá sự đầu tư phía Nam đảo của Sun Group là dũng cảm vì vùng đất đó rất khó để làm. Tuy nhiên, Nam đảo lại có hệ sinh thái biển, tài nguyên biển độc đáo. Những đảo Hòn Rỏi, Hòn Thơm cùng một số đảo khác có những giá trị đặc biệt, cần bảo tồn và khai thác tốt hơn theo hướng sinh thái.

PGS.TS Phạm Trung Lương, Nguyên Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu phát triển du lịch Việt Nam

Sự khác biệt trong du lịch là rất quan trọng. Để có được sự nổi trội hơn so với những đảo du lịch khác trong khu vực và thế giới, tôi cho rằng Sun Group nên phát triển một công viên đại dương. Ở đó, sử dụng các yếu tố thiên nhiên, các hệ sinh thái được phục hồi lại và du khách có thể quan sát và trải nghiệm đáy biển bằng các thiết bị hiện đại, ví dụ như tàu lặn, hoặc là tạo ra các khu trải nghiệm dưới đáy biển. Đó là những sản phẩm độc đáo mà kỹ thuật, công nghệ hoàn toàn hỗ trợ làm được điều đó.

Các sản phẩm nghệ thuật mang tính hiện đại như chương trình “Symphony of the Sea - Bản giao hưởng đại dương” hay các công trình như Cầu Hôn cũng phù hợp ở những khu vực đó. Sự hoà quyện giữa các sản phẩm hiện đại và sản phẩm gắn với các yếu tố thiên nhiên sẽ tạo ra sự khác biệt lớn cho Phú Quốc.

Có một thời gian dài theo sát hoạt động du lịch Phú Quốc, ông đánh giá như thế nào về sự đổi thay ngoạn mục của hòn đảo này?

- Phát triển như hiện nay của Phú Quốc cũng đã có sự khác biệt so với ý tưởng ban đầu. Phú Quốc hiện sở hữu nhiều cơ hội phát triển, và có thể cạnh tranh với các điểm đến trong khu vực như Phuket (Thái Lan), Bali (Indonesia)…

Bali đi theo hướng phát triển văn hoá. Phuket đi theo hướng vui chơi giải trí về đêm với đủ các loại hình, sản phẩm du lịch, kết hợp thể thao và nhiều yếu tố khác.

Để cạnh tranh với các điểm du lịch nổi tiếng trong khu vực, Phú Quốc phải tạo ra được sự khác biệt, tuy nhiên vẫn cần giữ được các yếu tố thiên nhiên, đây là lợi thế lớn nhất của Phú Quốc. Trước mắt, chính quyền phải định hướng phát triển đô thị TP Phú Quốc theo hướng nào, công nghiệp hay du lịch, kinh tế biển…

Nếu xác định du lịch là mũi nhọn, các quy hoạch phải phục vụ cho phát triển du lịch. Các ý tưởng phát triển du lịch cũng phải mang dáng dấp của đô thị du lịch. Dẫu vậy, quá trình quy hoạch cần tôn trọng thiên nhiên, mới đảm bảo sự phát triển lâu dài.

Quy hoạch du lịch Phú Quốc từ những năm 2000 cũng có nhiều ý tưởng cho đến nay vẫn còn nguyên giá trị. Phú Quốc là điểm đến toàn cầu, thế nên ngay từ thời điểm đó chúng tôi đã đề xuất miễn visa cho tất cả khách quốc tế ở mọi nơi trên thế giới đến Phú Quốc.

Chính sách này của Phú Quốc đã được thực hiện tốt và phát huy hiệu quả trong thực tế và là yếu tố quan trọng để thu hút khách quốc tế. Bên cạnh đó, việc đưa điện từ đất liền ra Phú Quốc thay vì xây 2 nhà máy nhiệt điện trên đảo như một số đề xuất ban đầu đã giúp Phú Quốc vừa giữ được môi trường, vừa phát triển mạnh mẽ như ngày nay.

Chương trình Kiss of the Sea là một trong những điểm hút khách đến Phú Quốc

TP Phú Quốc hiện không chỉ văn minh, sạch sẽ nhờ công tác chỉnh trang đô thị, mà còn ngày càng thu hút đông du khách. Ông đánh giá như thế nào về sự thay đổi này của Phú Quốc?

- Một năm sau dịch Covid-19, hình ảnh Phú Quốc đã được cải thiện nhiều. Theo thống kê mà tôi nắm được, mỗi ngày trong tháng 12/2024, Phú Quốc có thể đón hơn 30 chuyến bay quốc tế, nhiều gấp hơn 2 lần so với các tháng đầu năm và tạo cách biệt lớn nếu so với cùng kỳ năm 2023 - thời điểm mỗi ngày hòn đảo chỉ đón 2-5 chuyến bay quốc tế.

Dù đã có nhiều chuyến bay thẳng, nhưng hiện nay vẫn ít các chuyến bay nối từ các trung tâm du lịch lớn của cả nước đến Phú Quốc. Việc chưa có sự kết hợp giữa ngành du lịch và ngành giao thông vận tải, nhất là ngành hàng không, dẫn đến giá vé máy bay trong nước đến Phú Quốc khá cao, khiến khách du lịch nội địa phải cân nhắc việc lựa chọn đi du lịch Phú Quốc.

Ngoài việc giải quyết những vấn đề liên quan đến giá vé máy bay, các ban ngành cũng cần tăng cường liên kết với vận tải đường thuỷ để nâng cấp điều kiện chuyên chở tốt hơn khách tới Phú Quốc.

Bãi Kem - một trong những điểm đến yêu thích của du khách khi đến Phú Quốc

Tôi muốn nhấn mạnh vào thị trường nội địa. Khách nội địa có nhiều phân khúc khác nhau nên cũng cần phải có những sản phẩm phù hợp với từng phân khúc, và người làm du lịch phải có sự đổi mới tư duy, có cái nhìn tích cực về khách nội địa để khai thác tốt hơn thị trường này trong tương lai.

Tôi cho rằng, các sản phẩm của Phú Quốc hiện tại đã phù hợp với đối tượng khách nội địa tầm trung trở lên. Do đó, Phú Quốc cần phải đa dạng các sản phẩm du lịch để kích thích chi tiêu của du khách, cần chú trọng đẩy mạnh phát triển kinh tế ban đêm để kích thích chi tiêu của du khách.

Ngoài hệ thống sản phẩm, các công trình ở Phú Quốc như Cầu Hôn cũng đóng góp phần quan trọng, tạo nên hình ảnh, ấn tượng sâu đậm đọng lại trong tâm trí của du khách sau mỗi chuyến đi, trở thành yếu tố lan toả đến bạn bè, người thân và nhờ đó, Phú Quốc sẽ được biết đến nhiều hơn trên thị trường khách quốc tế và trong nước.

Theo Đồ án quy hoạch chung TP Phú Quốc đến năm 2040, TP Phú Quốc phấn đấu trở thành một đô thị biển đảo, là trung tâm dịch vụ du lịch, nghỉ dưỡng chất lượng cao, có bản sắc, sức hấp dẫn đối với du khách trong nước và quốc tế… Theo đánh giá của ông, Phú Quốc thời gian qua đã đi đúng hướng chưa và đạt được những dấu ấn gì để đạt được mục tiêu này?

- Muốn hình thành hệ thống đô thị du lịch biển đảo thì cần phải có hệ thống tiêu chí được pháp luật thừa nhận. Trước đây, khái niệm “đô thị du lịch” đã được thể hiện trong Luật Du lịch, tuy nhiên do nhiều nguyên nhân khái niệm này đã không được xuất hiện trong các luật liên quan, đặc biệt là Luật Quy hoạch đô thị.

Thực tế cho thấy bên cạnh chức năng đô thị chung, nhiều đô thị có những lợi thế riêng trong phát triển như di sản văn hóa, công nghiệp hay du lịch. Khi nói đến đô thị biển đảo tức là đang đề cập đến vị trí địa lý của đô thị nằm ở khu vực ven biển hay trên các hải đảo chứ chưa thể hiện được chức năng, lợi thế chính trong phát triển đô thị.

Đô thị du lịch là đô thị đặc thù mà ở đó sự phát triển của đô thị dựa chính vào những lợi thế về du lịch. Chính vì vậy, chúng ta cần có hệ thống tiêu chí riêng đối với những đô thị này. Các tiêu chí mang tính đặc thù về du lịch phải thể hiện được vai trò của ngành du lịch trong phát triển kinh tế - xã hội, với cuộc sống của người dân, thể hiện được vai trò văn hoá địa phương, lối sống và cách ứng xử của của cư dân với du khách du.

Bên cạnh đó, việc xây dựng kiến trúc, các công trình hạ tầng, dịch vụ xã hội, cảnh quan, không gian công cộng… cần có sự chung tay của chính quyền thành phố với tầm nhìn và kiên định với hướng phát triển đó. 

Nhiều thương hiệu nghỉ dưỡng trọn gói xa xỉ đang hội tụ tại Phú Quốc

Vai trò của các nhà đầu tư cũng quan trọng trong việc phát triển du lịch tại Phú Quốc. Phú Quốc đã có nhiều nhà đầu tư lớn nhưng phải có chính sách để giữ chân các nhà đầu tư và thu hút thêm các nhà đầu tư xanh để nơi đây có thể trở thành trung tâm du lịch sinh thái tầm cỡ quốc tế.

Từ khi làm quy hoạch du lịch Phú Quốc cách đây 20 năm đến giờ, tôi vẫn mong muốn và tin rằng Phú Quốc sẽ trở thành điểm đến mang tầm quốc tế, có vị trí quan trọng trong phát triển du lịch cũng như kinh tế, xã hội của đất nước.

Với những giá trị về cảnh quan, tự nhiên, môi trường xã hội, môi trường đầu tư, tôi nghĩ Phú Quốc có thể làm được điều đó. Vấn đề là quyết tâm và sự vào cuộc một cách thực chất thì mới biến các mong muốn này này thành hiện thực. Và nếu làm được, Phú Quốc sẽ đóng góp rất lớn không chỉ cho địa phương tỉnh Kiên Giang mà còn cho đất nước.

Hiện nay, xu hướng xanh và riêng tư đang chiếm ưu thế. Chúng ta có thể khai thác các vịnh nhỏ, các đảo riêng tư để phát triển sản phẩm du lịch, hình thành các sản phẩm cao cấp, sản phẩm du lịch sinh thái, tạo sức hút mới cho du lịch Phú Quốc.

Tôi thấy, Tập đoàn SunGroup vừa qua đã hình thành các sản phẩm mới, chương trình, hoạt động mới để thu hút khách tới Phú Quốc như: Cầu Hôn, chuỗi trình diễn quốc tế "Nụ hôn của biển cả" và "Bản giao hưởng đại dương" với 2 màn trình diễn pháo hoa mỗi tối, khởi công tòa nhà Khát Vọng - Aspira Tower hay đưa thương hiệu nghỉ dưỡng Rixos cao cấp về đảo…

Những công trình, sản phẩm, dịch vụ này đã và sẽ góp phần kích thích chi tiêu của khách, phát triển cái kinh tế ban đêm, khách có thể kéo dài ngày lưu trú ở Phú Quốc mà không cảm thấy nhàm chán.