Sự “tiến hóa” của đường sắt của nước Ý đánh bại hàng không, bài học cho nước ta

Trước khi có sự thay đổi lớn vào năm 2008, Ý từng là một nước sở hữu những con tàu cũ kỹ, chậm chạp và thường xuyên trễ chuyến. Mới đây, hãng hàng không quốc gia Alitalia đã tuyên bố phá sản vì không thể cạnh tranh với đường sắt đó cũng là bài học cho vận tải nước ta...

Số lượng khách du lịch sử dụng tàu hỏa đã tăng vọt từ 1,8 triệu trong năm 2008 lên 7,3 triệu vào năm 2018. Rome đến Florence và Venice là những tuyến du lịch phổ biến nhất, ngày xưa đều là một tuyến đường bay chính. Mổ vài nguyên do đã khiến đường sắt của Ý dần vươn đà phát triển hơn so với trước, thậm chí đánh bại cả được một hãng hàng không là bởi các yếu tố sau.

Hiện nay, ngành đường sắt Việt Nam chủ yếu sử dụng công nghệ diezen (công nghệ thứ hai). Trong khi đó các nước trên thế giới đã sử dụng phổ biến công nghệ thứ ba (công nghệ điện khí hóa) và công nghệ thứ tư (điện từ). Ngoài ra, mạng lưới đường sắt cũng không có kết nối đồng bộ với các phương thức vận tải khác như cảng hàng không, cảng biển lớn và chưa có kết nối liên vùng Đồng bằng sông Cửu Long và Tây Nguyên.

Với Việt Nam, theo báo cáo của Tổng cục Thống kê, đầu tư cho ngành đường sắt nhiều năm qua chỉ chiếm khoảng 3% tổng mức đầu tư từ ngân sách Trung ương dành cho hạ tầng giao thông. So với thế giới, vận tốc đường sắt Việt Nam còn tương đối khiêm tốn và chậm, trung bình 80-90km/giờ đối với tàu khách. Trong khi đó, tại các nước phát triển, vận tốc trung bình đối với vận chuyển hành khách vào khoảng 150-200km/giờ, đường sắt cao tốc trên 300km/giờ và siêu cao tốc có thể lên đến hơn 500km/giờ.

Hiện nay, ngành đường sắt Việt Nam chủ yếu sử dụng công nghệ diezen (công nghệ thứ hai). Trong khi đó các nước trên thế giới đã sử dụng phổ biến công nghệ thứ ba (công nghệ điện khí hóa) và công nghệ thứ tư (điện từ). Ngoài ra, mạng lưới đường sắt cũng không có kết nối đồng bộ với các phương thức vận tải khác như cảng hàng không, cảng biển lớn và chưa có kết nối liên vùng Đồng bằng sông Cửu Long và Tây Nguyên.

Ông Francesco Galiettim, CEO Policy Sonar, đã từng phải đi máy bay trong các chuyến công tác nội địa của mình. Tuy nhiên, hiện nay ông chủ yếu sử dụng tàu cao tốc cho những chuyến đi này. Xu hướng này đang dần phổ biến với nhiều người tại Ý, bởi những chiếc tàu cao tốc của hai hãng đường sắt Trenitalia và Nuovo Trasporto Viaggiatori đã được đưa vào khai thác trong nhiều năm nay. Số lượng khách du lịch sử dụng tàu hỏa đã tăng vọt từ 1,8 triệu trong năm 2008 lên 7,3 triệu vào năm 2018. Rome đến Florence và Venice là những tuyến du lịch phổ biến nhất, ngày xưa đều là một tuyến đường bay chính. Mổ vài nguyên do đã khiến đường sắt của Ý dần vươn đà phát triển hơn so với trước, thậm chí đánh bại cả được một hãng hàng không là bởi các yếu tố sau.

Đi lại bằng đường sắt sẽ giúp bảo vệ môi trường. Carlo Barbante, Giám đốc Viện Khoa học Địa cực tại trường đại học Ca 'Foscari ở Venice, cho biết ông thường xuyên đến Rome và đi tàu Frecciarossa. "Nó thuận tiện hơn cho mọi thứ. Trước hết, tôi thích lượng khí thải carbon, nhưng tôi thích việc tôi có thể kiểm tra vài phút trước khi khởi hành, có thể đi lại dễ dàng và cảm thấy rất an toàn và thoải mái." Ông Carlo Barbante cho biết. Là một nhà khoa học về khí hậu, ông Barbante luôn đi bằng tàu, "Nếu chúng ta cố gắng thuyết phục mọi người giảm lượng khí thải carbon của họ theo bất kỳ cách nào, chúng ta phải thực hiện bằng hành động. Tàu là một trong những cách đáng tin cậy nhất để giảm lượng khí thải carbon của bạn."

Tiếp đến, ngành đường sắt tại Ý đã cải tiến và vận tốc di chuyển giữa các điểm đến. Ông Carlo Barbante cho biết, bắt đầu từ vài năm trước, Ý đã có những chuyến tàu siêu tốc dừng ở Venice, Padova và Rome, chỉ mất hơn ba giờ đồng hồ để di chuyển. Ngày nay, chặng đường đó đã xuất hiện các điểm dừng bổ sung tại Ferrara, Bologna và Florence. Nhưng đó vẫn là con đường nhanh hơn so với đi bằng máy bay.

Nhật Hạ

(Tổng Hợp)