Các quan chức phương Tây gọi các động thái này là hành động liều lĩnh trong tuyệt vọng của một nhà lãnh đạo đang đối mặt với viễn cảnh thất bại trên chiến trường sau 7 tháng chiến đấu với một kẻ thù nhỏ hơn. Phương Tây dự đoán rằng, điều này cũng chẳng thể cứu vãn cho sự thất bại của Nga.

Các chuyến bay ra khỏi Nga nhanh chóng được bán hết sau thông báo của ông Putin, trong khi thủ lĩnh phe đối lập Alexei Navalny bị bỏ tù kêu gọi biểu tình chống lại việc huy động quân dự bị.

Một nhóm giám sát cho biết hơn 100 người đã bị bắt trong các cuộc biểu tình trong vài giờ sau bài phát biểu của ông Putin.

Ở một đất nước có hàng triệu cựu lính nghĩa vụ dự bị, sắc lệnh "điều động một phần" của ông Putin không nêu rõ ai sẽ được gọi lên. Bộ trưởng Quốc phòng Sergei Shoigu cho biết 300.000 trong số 25 triệu người sẽ được huy động. Hợp đồng của quân đội chuyên nghiệp sẽ được gia hạn vô thời hạn.

Ông Putin đã công bố kế hoạch sáp nhập 4 tỉnh của Ukraina, trong đó Moscow sẽ hỗ trợ tổ chức các cuộc trưng cầu dân ý về việc gia nhập các khu vực Luhansk, Donetsk, Zaporizhzhia và Kherson vào Nga và triển khai các kết quả đạt được.

Một ngày trước đó, các quan chức do Nga cài đặt ở bốn khu vực đã công bố kế hoạch cho các cuộc bỏ phiếu từ cuối tuần này, mà các nước phương Tây đã tố cáo là những cuộc bỏ phiếu giả mạo.

Ông Putin nói, không đưa ra bằng chứng nào cho thấy các quan chức ở các nước NATO đã đe dọa sử dụng vũ khí hạt nhân chống lại Nga, nhưng nên biết rằng "gió có thể đổi chiều".

Nga "cũng có nhiều phương tiện hủy diệt khác nhau", ông nói. "Khi sự toàn vẹn lãnh thổ của đất nước chúng tôi bị đe dọa, chúng tôi chắc chắn sẽ sử dụng tất cả các phương tiện theo ý của mình để bảo vệ nước Nga và người dân của chúng tôi. Đó không phải là một trò đùa".

Biden, trong bài phát biểu trước các nhà lãnh đạo thế giới tại Đại hội đồng LHQ đã nói: "Một lần nữa, mới hôm nay, Tổng thống Putin đã công khai đe dọa hạt nhân chống lại châu Âu, một cách liều lĩnh, coi thường trách nhiệm của chế độ không phổ biến vũ khí hạt nhân".

Tổng thống Ukraina Volodymyr Zelensky cho biết, ông nghĩ Putin sẽ khó sử dụng vũ khí hạt nhân nhưng mối đe dọa cho thấy lý do tại sao điều quan trọng là phải đứng lên chống lại Nga.

"Tôi không tin rằng Putin sẽ sử dụng những vũ khí này. Tôi không nghĩ rằng thế giới sẽ cho phép ông ấy sử dụng những vũ khí này", Zelensky nói trong nhận xét được báo Bild của Đức đưa tin.

"Ngày mai Putin có thể nói: 'Ngoài Ukraina, chúng tôi cũng muốn một phần của Ba Lan, nếu không chúng tôi sẽ sử dụng vũ khí hạt nhân". Chúng tôi không thể thực hiện những thỏa hiệp này", Zelensky nói.

Lời hùng biện nguy hiểm và công nhận thất bại

Có thể nói lệnh huy động quân dự bị ở Nga là một canh bạc đối với ông Putin, bới trước đó Điện Kremlin đã hứa rằng họ sẽ không làm điều đó. Cuộc chiến đã nhận được sự ủng hộ rộng rãi ở một quốc gia nơi các phương tiện truyền thông độc lập đều bị đóng cửa và mọi chỉ trích của công chúng về "hoạt động quân sự đặc biệt" đều bị cấm.

Đối với nhiều người Nga bình thường, đặc biệt là ở tầng lớp trung lưu thành thị, viễn cảnh bị gọi chiến đấu sẽ là gợi ý đầu tiên về cuộc chiến ảnh hưởng đến cá nhân họ.

"Rõ ràng là cuộc chiến đang trở nên tồi tệ hơn, ngày càng sâu sắc và ông Putin đang cố gắng lôi kéo càng nhiều người càng tốt vào việc này", thủ lĩnh phe đối lập bị bỏ tù Navalny nói trong một đoạn video từ nhà tù do các luật sư của ông ghi lại và công bố.

Đến 15h30 GMT, cảnh sát Nga đã bắt giữ hơn 100 người trên khắp nước Nga vì phản đối việc huy động quân dự bị, nhóm giám sát cuộc biểu tình độc lập OVD-Info cho biết.

Trong một cuộc phỏng vấn với Reuters, Tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg đã lên án việc ông Putin đe dọa sử dụng vũ khí hạt nhân là "lời hùng biện nguy hiểm và liều lĩnh", đồng thời cho biết kế hoạch huy động quân đã chứng tỏ "cuộc chiến không diễn ra theo kế hoạch của ông Putin".

"Nếu Nga sử dụng vũ khí hạt nhân, chúng tôi đảm bảo rằng Moscow sẽ biết chính xác về cách chúng tôi sẽ phản ứng", Stoltenberg nói. "Điều quan trọng nhất là ngăn điều đó xảy ra và đó là lý do tại sao chúng tôi đã rất rõ ràng trong giao tiếp với Nga về những hậu quả của nó".

Trong bài phát biểu trước Đại hội đồng LHQ, Biden nói Nga đã vi phạm hiến chương LHQ khi xâm lược một quốc gia láng giềng.

"Cuộc chiến này nhằm dập tắt quyền tồn tại như một nhà nước, thuần túy và đơn giản của Ukraina, và quyền tồn tại với tư cách là một người dân", Tổng thống Mỹ nói. 

Sai lầm của ông Putin?

Tuyên bố của ông Putin được đưa ra sau nhiều tuần mà lực lượng Nga được điều động ở Đông Bắc Ukraina, với hàng nghìn binh sĩ Nga đang chạy trốn khỏi các vị trí tiền tuyến trong sự thay đổi động lực lớn nhất kể từ những tuần đầu chiến tranh.

Các lực lượng Ukraina đã chiếm được một số tuyến đường tiếp tế chính từng phục vụ cho tiền tuyến của Nga ở phía Đông. Ukraina cho biết, họ đã sẵn sàng tiến sâu hơn vào lãnh thổ mà Moscow đã chiếm được sau nhiều tháng giao tranh ác liệt.

Bộ trưởng Quốc phòng Anh Ben Wallace cho biết: "Không có lời đe dọa và tuyên truyền nào có thể che giấu sự thật rằng Ukraina đang chiến thắng trong cuộc chiến này, cộng đồng quốc tế đoàn kết và Nga đang trở thành một quốc gia toàn cầu".

Cố vấn của ông Zelensky Mykhailo Podolyak cho biết bài phát biểu của ông Putin "giống một nỗ lực biện minh cho sự thất bại của chính họ".

Ông Podolyak nói với Reuters trong một tin nhắn: "Cuộc chiến rõ ràng sẽ không diễn ra theo kịch bản của Nga và do đó đòi hỏi Putin phải đưa ra những quyết định cực kỳ thiếu chính kiến để huy động và hạn chế nghiêm trọng quyền của người dân".

Một số chuyên gia quân sự phương Tây cho biết việc biên chế hàng trăm nghìn binh sĩ mới sẽ mất hàng tháng trời, chẳng giúp ích gì cho việc làm chậm tổn thất của Nga và thậm chí có thể khiến vấn đề trở nên tồi tệ hơn bằng cách rút các nguồn lực ra khỏi chiến trường để huấn luyện và trang bị cho tân binh.

Mark Hertling, một cựu chỉ huy lực lượng mặt đất của Mỹ ở châu Âu, đã tweet: "Một dấu hiệu mới cho thấy sự yếu kém của Nga". "Đặt 'người mới' vào một chiến tuyến đang bị thất thủ, có tinh thần thấp và những người không muốn ở đó sẽ dẫn đến thảm họa cho Nga nhiều hơn".

(Nguồn: Reuters)