Trung Quốc vượt Nhật trở thành nước xuất khẩu ô tô hàng đầu thế giới

Trung Quốc đã vượt Nhật Bản trở thành nhà xuất khẩu ô tô hàng đầu thế giới trong quý 1/2023, được thúc đẩy bởi nhu cầu ngày càng tăng đối với xe điện và tăng giao hàng cho Nga.

Theo dữ liệu từ Hiệp hội các nhà sản xuất ô tô Trung Quốc (CAAM) cho biết đã có 1,069 triệu ô tô được nước này xuất khẩu ra các thị trường khác nhau trên toàn cầu trong quý 1/2023. Con số này đưa Trung Quốc trở thành quốc gia xuất khẩu ô tô nhiều nhất thế giới trong 3 tháng đầu năm, vượt qua cả Đức và Nhật Bản

Hiệp hội các nhà sản xuất ô tô Nhật Bản cho biết, Nhật Bản đã xuất khẩu 950.000 xe trong cùng quý, tăng 6% so với cùng kỳ năm ngoái.

Xuất khẩu ô tô của Trung Quốc tiếp tục tăng trong quý hiện tại. Một nhóm ngành công nghiệp xe chở khách dự kiến xuất khẩu sẽ tăng 30% trong cả năm dương lịch lên 4 triệu chiếc.

Năm 2009, Trung Quốc vượt Mỹ trở thành thị trường lớn nhất thế giới về xe mới. Chính phủ Trung Quốc đã giúp ngành công nghiệp xe điện trong nước phát triển bằng cách cung cấp các ưu đãi mua hàng và thuế, cũng như bằng cách phát triển cơ sở hạ tầng sạc để đưa xe điện trở thành xu hướng chủ đạo.

Trung Quốc vượt Nhật trở thành nước xuất khẩu ô tô hàng đầu thế giới - Ảnh 1.

Một nhà máy SAIC Motor ở Nam Kinh, Trung Quốc. SAIC là nhà xuất khẩu xe năng lượng mới hàng đầu thứ hai của Trung Quốc trong quý đầu tiên sau Tesla. Ảnh: Nikkei

Việc chuyển sang xe điện đã thúc đẩy sự trỗi dậy của Trung Quốc như một cường quốc xuất khẩu ô tô. Xuất khẩu các phương tiện sử dụng năng lượng mới trong quý đầu tiên, bao gồm cả xe điện, đã tăng 93% so với cùng kỳ năm ngoái lên 380.000 chiếc. Xe sử dụng năng lượng mới chiếm khoảng 40% tổng lượng ô tô xuất khẩu của Trung Quốc.

Chiếm phần lớn trong sản lượng ô tô Trung Quốc xuất khẩu là thương hiệu SAIC với 313.000 xe xuất khẩu trong quý 1. Tiếp đến là hãng Chery và Tesla Trung Quốc với doanh số đạt 244.000 và 128.000 xe.

Trung Quốc đang có những bước phát triển thần tốc trong lĩnh vực ô tô. Trước năm 2020, lượng xe xuất khẩu của quốc gia này chỉ đạt khoảng 1 triệu xe/năm. Tuy nhiên, kết thúc năm 2022, con số đã lên đến 3,11 triệu xe, vượt cả Đức và Nhật Bản.

Theo báo cáo của Citic Securities, quốc gia này có thể đạt sản lượng xuất khẩu khoảng 5,6 triệu ô tô vào năm 2030, với khoảng 2,5 triệu trong đó là ô tô điện. Như vậy, Trung Quốc hoàn toàn có tiềm năng thay thế vị trí của Nhật Bản và trở thành quốc gia xuất khẩu hàng đầu thế giới.

Trung Quốc vượt Nhật trở thành nước xuất khẩu ô tô hàng đầu thế giới - Ảnh 2.

10 thương hiệu đóng góp xe xuất khẩu nhiều nhất Trung Quốc trong quý 1.

Các hãng xe Trung Quốc đang là những doanh nghiệp đi đầu trong lĩnh vực xe điện. BYD hiện là một trong những nhà sản xuất ô tô điện lớn nhất và được hỗ trợ bởi tỷ phú Warren Buffet. Năm 2022, hãng này bán được hơn 911.000 xe điện trên toàn cầu. Ngoài ra còn có hàng loạt thương hiệu ô tô điện Trung Quốc khác cũng xuất khẩu ra thị trường nước ngoài song song với bán xe trong nước như Nio, Li Auto, Xpeng…

Bỉ, Úc và Thái Lan là những điểm đến hàng đầu của các loại xe năng lượng mới do Trung Quốc sản xuất. Vị trí thứ ba của Thái Lan cho thấy các nhà sản xuất ô tô Trung Quốc đang sử dụng xe điện để xây dựng thị phần ở Đông Nam Á, khu vực mà các nhà sản xuất ô tô Nhật Bản đã thống trị từ lâu.

Đối với tất cả các loại xe do Trung Quốc sản xuất, Nga là điểm đến xuất khẩu hàng đầu trong quý 1. Xuất khẩu ở đó đã tăng hơn gấp ba lần so với một năm trước đó lên 140.000 chiếc.

Sau khi xung đột Nga-Ukraine vào tháng 2/2022, Toyota Motor, Volkswagen và các nhà sản xuất ô tô toàn cầu khác đã đóng cửa các nhà máy ở Nga và rút khỏi thị trường. Các nhà sản xuất ô tô Trung Quốc đã lấp đầy khoảng trống đó.

Chery Automobile và Great Wall Motor nói riêng đã mở rộng doanh số bán hàng tại Nga. Cả hai công ty đều được tài trợ bởi các tổ chức có liên quan đến chính quyền thành phố Trung Quốc.

Trung Quốc vượt Nhật trở thành nước xuất khẩu ô tô hàng đầu thế giới - Ảnh 3.

10 thương hiệu đóng góp xe xuất khẩu nhiều nhất Trung Quốc trong tháng 4/2023.

Trung Quốc đã xuất khẩu gần 30.000 xe tải - có thể được sử dụng cho mục đích quân sự sang Nga trong quý đầu tiên, gần gấp 7 lần khối lượng so với một năm trước đó. Sau Nga, các thị trường xuất khẩu hàng đầu theo thứ tự là Mexico, Bỉ và Ả Rập Saudi.

Tesla đã định vị Shanghai Gigafactory như một trung tâm xuất khẩu xe sang châu Âu và Nhật Bản, cùng các thị trường khác. Xuất khẩu quý đầu tiên của Tesla từ Trung Quốc đã tăng 20% so với một năm trước đó.

Khi Gigafactory của Thượng Hải bắt đầu hoạt động vào năm 2019, cơ sở này có khả năng sản xuất 250.000 xe mỗi năm. Hiện nhà máy có thể sản xuất 1,25 triệu chiếc mỗi năm và đã xin giấy phép tăng công suất lên 1,75 triệu chiếc.

Năm ngoái, xuất khẩu từ Gigafactory là 270.000 xe, chiếm gần 40% tổng số. Tỷ lệ này tăng từ gần 30% vào năm 2021.

Tháng trước, Gigafactory đã bắt đầu sản xuất xe thể thao đa dụng Model Y để xuất khẩu sang Canada.

LAN ANH