Úc xem xét dự luật yêu cầu Facebook, Google phải trả tiền cho báo chí

Hiện, chính phủ Úc đang chật vật tạo lập sân chơi công bằng, bình đẳng giữa các ông lớn công nghệ và ngành công nghiệp báo chí truyền thống.

Mới đây, Facebook đã công bố kế hoạch sẽ ngăn chặn việc chia sẻ tin tức của người dùng cũng như các cơ quan báo chí trên nền tảng này nếu Úc phê chuẩn dự luật buộc các nền tảng phải trả tiền cho báo chí.

Tuyên bố này đã làm gia tăng căng thẳng trong cuộc chiến chống độc quyền giữa Úc và công ty Facebook. Điều mà Úc muốn đó là Facebook và Google phải chia sẻ lợi nhuận, trả tiền cho các đơn vị báo chí vì những giá trị họ đã mang lại cho các nền tảng mạng xã hội.

Úc xem xét dự luật yêu cầu Facebook, Google phải trả tiền cho báo chí

Hãng Bloomberg nhận định, dự luật còn phải chờ Quốc hội Úc thông qua, trong đó có quy định nếu hai hãng công nghệ và các đơn vị báo chí không đạt được thỏa thuận trong vòng 3 tháng thì sẽ có một ủy ban của chính phủ quyết định trong vòng 45 ngày.

Ngày 31/8 vừa qua, Facebook cho rằng dự luật đề xuất của Chính phủ Úc là không công bằng và sẽ cho phép các cơ quan báo chí đơn phương tính phí theo mức họ muốn.

Bà Campbell Brown, phó chủ tịch Facebook phụ trách quan hệ đối tác tin tức toàn cầu nói: "Đây là quyết định bất đắc dĩ chúng tôi phải làm. Đó là cách duy nhất để tự vệ trước một kết cục sẽ gây tổn hại chứ không giúp ích gì cho các cơ quan truyền thông của Úc". Ngoài ra, Facebook đang tiếp tục nghiên cứu cách thức cụ thể để chặn hoạt động chia sẻ tin tức báo chí trên nền tảng này.

Việc Facebook chặn hoạt động chia sẻ tin tức sẽ khiến lượng tiếp cận của độc giả với báo chí giảm. Tính riêng đầu năm 2020 đã có 2,3 tỉ lượt click chuột vào kết nối từ bảng cấp tin (news feed) của họ tới các trang web tin tức của Úc.

Ở chiều ngược lại, việc không cho chia sẻ thông tin báo chí trên nền tảng này cũng sẽ khiến Facebook mất đi lượng tương tác của người dùng Úc. Dù vậy bà Campbell Brown nói tổn thất này "không đáng kể".

Ông Rob Nicholls, phó giáo sư luật kinh doanh tại Đại học New South Wales, cho rằng với thông điệp đe dọa, Facebook tỏ rõ việc họ không có ý định đàm phán, thương thuyết, cho dù Ủy ban Cạnh tranh và người tiêu dùng Úc (ACCC) cho phép hai phía tiếp tục thương lượng tìm giải pháp. Nếu Facebook thực hiện thông điệp cảnh báo, nền tảng này cũng sẽ trở nên kém hấp dẫn hơn nhiều tại Úc.

Google cũng đã lên tiếng cảnh báo về dự luật của Úc. Trong thư ngỏ, bà Mel Silva, giám đốc điều hành của Google Australia nói: "Dự luật sẽ buộc chúng tôi phải cung cấp cho quý vị các tiện ích Google Search và YouTube với chất lượng sa sút đột ngột và đặt các dịch vụ miễn phí này vào thế nhiều rủi ro ở Úc".

Bộ trưởng Tài chính Úc Josh Frydenberg cho rằng việc buộc các nền tảng số trả tiền cho nội dung gốc sẽ giúp tạo ra "một bối cảnh truyền thông bền vững hơn". Còn chủ tịch ACCC Rod Sims cho rằng thông điệp đe dọa của Facebook là "không phù hợp về thời điểm và sai lầm về nhận thức". Dự luật đề xuất của Úc được các chuyên gia đánh giá là đang mang lại sự công bằng minh bạch cho các mối quan hệ giữa mạng xã hội và báo chí. 

Theo Tổ chức phi lợi nhuận Public Interest Journalism Initiative, kể từ tháng 1-2019 hơn 200 phòng tin tức trên toàn nước Úc đã phải cắt giảm hoạt động, đóng cửa tạm thời hoặc vĩnh viễn.

Dự luật của Úc chỉ là một phần trong nỗ lực chung toàn cầu của nhiều cơ quan chính phủ đang muốn quản lý thỏa đáng hơn các ông lớn công nghệ.

Ở một số nước, chính quyền còn lo ngại hai nền tảng công nghệ này chiếm gần hết nguồn thu từ quảng cáo báo chí truyền thống, hơn nữa họ còn cho rằng nội dung của các nền tảng gây chia rẽ, thù hận và kích động chỉ trích, tranh cãi.

Tại Pháp, sau khi chính quyền phê chuẩn luật bắt Google phải trả tiền với những đoạn trích xem trước (preview) của bài báo hiển thị trên nền tảng tin tức Google News, Google đã chọn cách lách luật bằng việc chỉ hiển thị tít bài (headline) mà không có preview.

Google cũng từng dẹp ứng dụng Google News tại Tây Ban Nha năm 2014 sau khi nước này thông qua luật bắt họ trả tiền báo chí.

Thanh Mai

Facebook mất ngôi công ty mạng xã hội lớn nhất thế giới

Facebook mất ngôi công ty mạng xã hội lớn nhất thế giới

Tencent mới đây đã vượt qua Facebook để trở thành công ty mạng xã hội lớn nhất trên thế giới xét theo giá trị vốn hoá vào thời điểm ngày 28/7.