Thu hồi 514 tỷ đồng

Văn phòng Chính phủ thông báo kết luận của Phó thủ tướng Thường trực Trương Hòa Bình về việc giải quyết kiến nghị của Công ty Cổ phần Gamuda Land liên quan tới dự án Khu liên hợp văn hóa thể thao và dân cư Tân Thắng, quận Tân Phú, TP.HCM.

Phối cảnh dự án Khu liên hợp văn hóa thể thao và dân cư Tân Thắng, quận Tân Phú.

Trước đó, Công ty Cổ phần Gamuda Land đã kiến nghị UBND TPHCM hoàn trả lại 514 tỷ đồng mà công ty đã chi trả để bồi thường, giải phóng mặt bằng đối với 34,6 ha đất giao thông, cây xanh, mặt nước trong khuôn viên dự án khu liên hợp Văn hóa thể thao và dân cư Tân Thắng. Lý do Công ty Cổ phần Gamuda Land yêu cầu TPHCM hoàn trả số tiền này do diện tích tích 34,6 ha đất trong khuôn viên dự án phục vụ mục đích công cộng.

Tuy nhiên, theo kết luận của Thanh tra Chính phủ thì Công ty Cổ phần Gamuda Land không trực tiếp chi trả tiền bồi thường, hỗ trợ cho các hộ dân tái định cư, công ty này chỉ mua lại cổ phần từ Công ty Cổ phần Đầu tư Địa ốc Sài Gòn Thương Tín Tân Thắng để sở hữu dự án nên không được khấu trừ chi phí bồi thường, tái định cư vào tiền sử dụng đất, thuê đất dự án.

Vì vậy, Phó thủ tướng thường trực Trương Hòa Bình yêu cầu Bộ Tài nguyên và môi trường chủ trì phối hợp với Bộ Tài chính, Thanh tra Chính phủ và UBND TP.HCM kiểm tra, làm rõ quy hoạch sử dụng đất dự án Khu liên hợp văn hóa thể thao và dân cư Tân Thắng đã được cấp có thẩm quyền phê duyệt. Phó thủ tướng Thường trực Trương Hòa Bình cũng giao Bộ Tài nguyên Môi trường báo cáo Thủ tướng kết quả thực hiện trước ngày 30/6/2020.

Trước đó, Thanh tra Chính phủ xác định việc UBND TP.HCM cho phép khấu trừ tiền đền bù, hỗ trợ về đất đối với số tiền 514 tỷ đồng vào tiền sử dụng đất phải nộp đối với diện tích đường giao thông nội bộ, đất công viên cây xanh và diện tích mặt nước tại dự án là chưa phù hợp quy định về bồi thường, hỗ trợ và tái định cư khi nhà nước thu hồi đất.

Do vậy Thanh tra Chính phủ đã kiến nghị Thủ tướng Chính phủ xem xét, quyết định thu hồi 514 tỷ đồng liên quan đến việc khấu trừ tiền bồi thường, hỗ trợ, giải phóng mặt bằng tại dự án Khu liên hợp thể dục thể thao và dân cư Tân Thắng do Công ty Cổ phần Đầu tư Bất động sản Sài Gòn Thương Tín Tân Thắng làm chủ đầu tư (sau này là Công ty Cổ phần Gamuda Land). 

Thủ tướng Chính phủ đã có ý kiến chỉ đạo thu hồi số tiền sai phạm trên của Gamuda Land. Tuy nhiên, Công ty Gamuda Land sau đó đã có đơn khiếu nại đến Thủ tướng Chính phủ. Tháng 9/2018, Phó thủ tướng Trương Hòa Bình đã chỉ đạo và giao Thanh tra Chính phủ chủ trì, phối hợp với Bộ Tài chính, UBND TP.HCM kiểm tra, xem xét kiến nghị của Gamuda Land.

Trong báo cáo gửi Thủ tướng Chính phủ, Thanh tra Chính phủ cho biết, việc đầu tư xây dựng, quản lý và phát triển Khu liên hợp thể dục thể thao và dân cư Tân Thắng được thực hiện theo quy chế khu đô thị mới ban hành theo Nghị định số 02/2006/NĐ-CP.

Công ty Cổ phần Gamuda Land và UBND TP.HCM đã tranh cãi về khoản tiền 514 tỷ đồng 2 năm nay.

Chủ đầu tư có nghĩa vụ đầu tư xây dựng hệ thống các công trình hạ tầng kỹ thuật đảm bảo đồng bộ với hệ thống hạ tầng khu vực xung quanh, phù hợp với tiến độ thực hiện dự án khu đô thị mới theo quy định tại Nghị định 02. Mặc khác, UBND TPHCM cũng có hai quyết định là 5857 và 5081 thể hiện việc đầu tư các công trình công cộng không có mục đích kinh doanh thuộc trách nhiệm của chủ đầu tư.

Thanh tra Chính phủ cũng cho rằng, UBND TPHCM cho phép Công ty Tân Thắng, là chủ đầu tư đầu tiên của dự án trước khi bán phần lớn cổ phần cho Gamuda Land,  khấu từ 514 tỷ đồng tiền đền bù, hỗ trợ về đất vào tiền sử dụng đất phải nộp đối với diện tích đường giao thông, đất công viên cây xanh và diện tích mặt nước, là chưa phù hợp với quy định tại Nghị định 197 về bồi thường, hỗ trợ và tái định cư khi nhà nước thu hồi đất.

Từ kết quả kiểm tra, rà soát, Thanh tra Chính phủ tiếp tục kiến nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo Chủ tịch UBND TP.HCM thu hồi về cho ngân sách nhà nước số tiền là 514 tỷ đồng mà trước đây UBND TP.HCM đã cho phép Công ty Tân Thắng khấu trừ vào tiền sử dụng đất phải nộp đối với diện tích đường giao thông, đất công viên cây xanh và diện tích mặt nước.

Về tay doanh nghiệp Malaysia như thế nào?

Dự án Khu liên hợp văn hóa thể thao và dân cư Tân Thắng, quận Tân Phú, TP.HCM có diện tích khoảng 908.000 m2 được UBND TP.HCM giao cho Công ty Cổ phần Địa ốc Sài Gòn Thường Tín-TTC Land (SCR) làm đầu tư vào năm 2007.

Tuy nhiên, chỉ hơn 2 năm sau khi được UBND TP.HCM chấp thuận cho TTC Land thực hiện, hình thức sử dụng đất đã bị chuyển đổi, dự án cũng đã bắt đầu được TTC Land âm thầm sang tên dần cho Công ty Cổ phần Gamuda Land, một doanh nghiệp đến từ Malaysia.

Khu đất rộng hơn 908.000m2 tại phường Sơn Kỳ, quận Tân Phú mà Gamuda Land đang thực hiện dự án Tân Thắng có một phần lớn đất được UBND TP.HCM thu hồi Tổng Công ty Bò sữa TP.HCM (thuộc Tổng Công ty nông nghiệp Sài Gòn) và Trường Sư phạm Kỹ thuật Phổ thông (thuộc trường Cao đẳng Sư phạm từ năm 2006). Tháng 7/2007, TP.HCM có văn bản chấp thuận cho TTC Land được vào đầu tư dự án Khu liên hợp văn hóa thể thao và dân cư Tân Thắng

Tuy nhiên, sau khi được chấp thuận TTC Land đã chuyển giao vai trò đầu tư dự án cho một pháp nhân khác là Công ty Cổ phần Đầu tư Bất động sản Sài Gòn Thương Tín Tân Thắng vào tháng 11/2009.

Đến ngày 23/12/2009, UBND TP.HCM đã ban hành quyết định số 5857 giao cho Công ty Cổ phần Đầu tư Bất động sản Sài Gòn Thương Tín Tân Thắng 825.000m2 trong khu đất có diện tích 908.000m2 để doanh nghiệp này làm dự án. Hình thức sử dụng đất tại quyết định này quy định là đối với đất ở sẽ giao đất thu tiền sử dụng đất, với đất dịch vụ thương mại sẽ giao đất 50 năm có thu tiền sử dụng đất. Còn đối với đất giao thông, cây xanh, mặt nước TP.HCM chỉ đạo giao đất không thu tiền sử dụng đất.

Số tiền 514 tỷ đồng tranh cãi này là do Công ty Gamuda Land đã chi trả để bồi thường, giải phóng mặt bằng đối với 34,6 ha đất giao thông, cây xanh, mặt nước trong khuôn viên dự án khu liên hợp Văn hóa thể thao và dân cư Tân Thắng.

Tuy nhiên, đến tháng 10/2010 chủ sở hữu doanh nghiệp dự án Khu liên hợp văn hóa thể thao và dân cư Tân Thắng bắt đầu có sự biến động mạnh. Là chủ sở hữu 90% cổ phần của Công ty Cổ phần Đầu tư Bất động sản Sài Gòn Thương Tín Tân Thắng nhưng TTC Land bất ngờ chuyển nhượng tới 60% cổ phần sở hữu tại đây cho Công ty Gamuda Land Sdn.Bhd với tổng giá trị chuyển nhượng 82.800.000 USD.

Tại tháng 3/2010, giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh và đăng ký thuế do Sở Kế hoạch Đầu tư TP.HCM cấp cho Công ty Cổ phần Đầu tư Bất động sản Sài Gòn Thương Tín Tân Thắng cho thấy, chủ đầu tư dự án này đã chuyển giao từ TTC Land về tay Công ty Gamuda Land. Cụ thể, Công ty Gamuda Land sở hữu 60% cổ phần, TTC Land sở hữu 30% và một cá nhân sở hữu 10%. Đến tháng 8/2019, Công ty Gamuda Land đã sở hữu tới 98% cổ phần Công ty Cổ phần Đầu tư Bất động sản Sài Gòn Thương Tín Tân Thắng.

Theo báo cáo của Thanh tra Chính phủ do có sự thay đổi cổ đông, trong đó doanh nghiệp nước ngoài chiếm cổ phần chi phối nên ngày 13/11/2010, UBND TP.HCM tiếp tục ban hành quyết định số 5081 điều chỉnh diện tích và hình thức sử dụng đất đã được ban hành tại quyết định trước đó. Tại quyết định 5081, UBND TP.HCM đã cho chuyển hình thức sử dụng đất dự án này từ giao đất sang cho thuê đất.

Theo đó, phần đất ở và đất thương mại lần này chỉ được thuê 50 năm. Đối với đất giao thông, cây xanh, mặt nước, TP.HCM cho Gamuada Land khấu trừ không thu tiền thuê đất. Trên cơ sở quyết định này, đầu tháng 3/2011, Sở Tài nguyên Môi trường TP.HCM đã ký hợp đồng cho thuê đất với Công ty Cổ phần Đầu tư Bất động sản Sài Gòn Thương Tín Tân Thắng trong thời hạn 50 năm, từ 23/12/2009 đến 23/12/2059. Toàn bộ khu đất được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.