World Cup 2022 - Cú hích cho nền kinh tế Qatar

Khoảng 2 tuần nữa, giải đấu được mong đợi nhất hành tinh Fifa World Cup sẽ diễn ra ở Qatar. Đây tất nhiên sẽ là một giải đấu bóng đá hấp dẫn, cùng với những tên tuổi sáng giá nhất của môn thể thao vua. Nhưng những con số xung quanh World Cup cũng rất được quan tâm.

Theo hãng tin AP, Qatar là nơi sinh sống của khoảng 2,9 triệu người, nhưng chỉ một phần nhỏ - khoảng 1/10 - là công dân Qatar. Họ được hưởng khối tài sản khổng lồ và những lợi ích được thúc đẩy bởi việc Qatar được chia sẻ quyền kiểm soát đối với một trong những nguồn dự trữ khí đốt tự nhiên lớn nhất thế giới.

Quốc gia nhỏ bé ở mũi phía đông của Bán đảo Ả Rập nhô ra Vịnh Ba Tư. Có North Field, mỏ khí đốt dưới nước lớn nhất thế giới mà Qatar chia sẻ với Iran. Mỏ khí đốt này chiếm khoảng 10% trữ lượng khí đốt tự nhiên được biết đến trên thế giới.

Dầu khí đã làm cho đất nước 50 tuổi trở nên giàu có và có tầm ảnh hưởng lớn. Trong vài thập kỷ, khoảng 300.000 công dân Qatar đã phải rời bỏ cuộc sống mưu sinh vất vả là đánh cá và lặn ngọc trai.

Quốc gia này hiện là một trung tâm trung chuyển quốc tế với một hãng hàng không quốc gia có lợi nhuận.

Dưới đây là một cái nhìn về nền kinh tế của Qatar và làm thế nào đất nước nhỏ bé này có thể chi tiêu nhiều như vậy để đăng cai kỳ World Cup 2022.

World Cup 2022 - Cú hích cho nền kinh tế Qatar - Ảnh 1.

Qatar là nơi sinh sống của khoảng 2,6 triệu người, nhưng một phần nhỏ trong số đó - khoảng 12% - là công dân Qatar. Họ được hưởng khối tài sản khổng lồ và những lợi ích được thúc đẩy bởi việc Qatar được chia sẻ quyền kiểm soát đối với một trong những nguồn dự trữ khí đốt tự nhiên lớn nhất thế giới. Ảnh AP

Sức mạnh kinh tế của Qatar

Trong phần lớn sự tồn tại của mình, các bộ tộc Qatar dựa vào nghề lặn ngọc trai và đánh cá để sinh tồn. Giống như các khu vực khác của Vịnh, nó là một sự tồn tại khắc nghiệt và trần trụi. Việc phát hiện ra dầu và khí đốt vào giữa thế kỷ 20 đã thay đổi cuộc sống ở Bán đảo Ả Rập mãi mãi.

Trong khi phần lớn thế giới vật lộn với suy thoái và lạm phát, Qatar và các nhà sản xuất năng lượng Ả Rập vùng Vịnh khác đang thu được lợi ích từ giá năng lượng cao. Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) kỳ vọng nền kinh tế Qatar sẽ tăng trưởng 3,4% trong năm nay nhờ các hoạt động liên quan đến World Cup.

Bất chấp việc chi tiêu ồ ạt để chuẩn bị cho World Cup, quốc gia này vẫn kiếm được nhiều hơn số tiền chi tiêu vào năm ngoái, mang lại thặng dư kếch xù tiếp tục kéo dài đến năm 2022. Sự giàu có của Qatar có thể sẽ tăng lên khi nước này mở rộng năng lực để có thể xuất khẩu nhiều hơn khí tự nhiên vào năm 2025.

Quỹ tài sản có chủ quyền, Cơ quan Đầu tư Qatar, quản lý và đầu tư dự trữ tài chính của đất nước.

World Cup 2022 - Cú hích cho nền kinh tế Qatar - Ảnh 2.

Một con tàu chở khí tự nhiên lỏng (LNG) của Qatar đang được chất đầy LNG, được tạo thành chủ yếu từ khí mêtan, tại Cảng Biển Raslaffans, phía bắc Qatar. Ảnh: AP

Những con số xung quanh World Cup cũng rất được quan tâm

Qatar đã đầu tư tới 220 tỷ USD vào việc đăng cai World Cup - một con số cực kỳ lớn. Thời gian chuẩn bị lên tới 12 năm. Báo chí quốc tế còn bình luận Qatar đang có một giấc mơ kép về kinh tế trong kỳ World Cup này.

Theo trang thống kê Statista, kỳ World Cup 2022 ở Qatar sẽ đi vào lịch sử như kỳ World Cup đắt đỏ nhất từ trước tới giờ. Biểu đồ cho thấy Qatar đầu tư 220 tỷ USD vào công tác chuẩn bị và đăng cai World Cup - ngân sách cao hơn hẳn so với các quốc gia đã từng đăng cai. Ví dụ như Nga chỉ hơn 11 tỷ USD, hay Đức, chỉ bỏ ra 4,3 tỷ USD.

Khoảng 6,5 tỷ USD trong số đó đã được chi để xây dựng tám sân vận động cho giải đấu, bao gồm cả sân vận động Al Janoub được thiết kế bởi kiến trúc sư nổi tiếng quá cố Zaha Hadid.

Hàng tỷ USD cũng được chi để xây dựng một tuyến tàu điện ngầm, sân bay mới, đường sá và các cơ sở hạ tầng khác trước các trận đấu.

World Cup 2022 - Cú hích cho nền kinh tế Qatar - Ảnh 3.

Một nhân viên cảng làm việc tại Cảng Hamad, cách Doha, Qatar khoảng 25 km về phía nam vào ngày 6/5//2019. Ảnh: AP

Công ty nghiên cứu Capital Economics có trụ sở tại London cho biết doanh số bán vé cho thấy khoảng 1,5 triệu khách du lịch sẽ đến Qatar dự World Cup. Công ty nghiên cứu cho biết, nếu mỗi du khách ở lại trong 10 ngày và chi tiêu 500 USD một ngày, chi tiêu cho mỗi du khách sẽ lên tới 5.000 USD. Điều đó có thể lên tới 7,5 tỷ USD thúc đẩy nền kinh tế Qatar trong năm nay. Tuy nhiên, một số người hâm mộ có thể bay đến chỉ để xem các trận đấu khi ở gần Dubai và các nơi khác.

Lợi ích của Qatar

Giống như các quốc gia dầu mỏ giàu có khác ở vùng Vịnh, Qatar không phải là một quốc gia dân chủ. Các quyết định được đưa ra bởi gia đình Al Thani cầm quyền và các cố vấn do họ lựa chọn. Người dân có rất ít tiếng nói trong các quyết định chính sách lớn của đất nước họ.

Tuy nhiên, chính phủ cung cấp cho công dân những đặc quyền rộng lớn đã giúp đảm bảo sự trung thành và hỗ trợ liên tục. Công dân Qatar được hưởng thu nhập miễn thuế, công việc chính phủ trả lương cao, chăm sóc sức khỏe miễn phí, giáo dục đại học miễn phí, hỗ trợ tài chính cho các cặp vợ chồng mới cưới, hỗ trợ nhà ở, trợ cấp hào phóng bao gồm các hóa đơn điện nước và trợ cấp hưu trí sang trọng.

Công dân của đất nước dựa vào lao động từ các nước khác để làm việc trong lĩnh vực dịch vụ, chẳng hạn như lái xe và bảo mẫu, và làm công việc xây dựng khó khăn đã xây dựng nên Qatar ngày nay.

World Cup 2022 - Cú hích cho nền kinh tế Qatar - Ảnh 4.

Trung tâm mua sắm Qatar, ở Doha, Qatar, vào ngày 5/5/2018. Ảnh: AP

Lực lượng lao động di trú của Qatar

Nước này đã phải đối mặt với sự giám sát gắt gao về luật lao động và đối xử với hàng trăm nghìn công nhân nhập cư, chủ yếu đến từ Ấn Độ, Bangladesh, Pakistan, Sri Lanka, Nepal và các nước Nam Á khác. 

Những người đàn ông này sống trong những căn phòng chung trong các trại lao động và làm việc trong suốt những tháng hè dài, chỉ với vài giờ nghỉ ngơi giữa ngày. Họ thường đi nhiều năm mà không thấy gia đình trở về nhà.

Công việc này thường rất nguy hiểm, với Tổ chức Ân xá Quốc tế cho biết hàng chục người có thể đã chết vì cảm nắng.

Các nhóm nhân quyền đã ghi nhận Qatar trong việc cải thiện luật lao động của mình, chẳng hạn như bằng cách áp dụng mức lương hàng tháng tối thiểu khoảng 275 USD vào năm 2020 và để phá bỏ hệ thống "kafala" đã ngăn cản người lao động thay đổi công việc hoặc rời khỏi đất nước mà không có sự đồng ý của người sử dụng lao động của họ.

World Cup 2022 - Cú hích cho nền kinh tế Qatar - Ảnh 5.

Sân vận động Khalifa tại Doha, Qatar. Ảnh:: Reuters

Tuy nhiên, Tổ chức Theo dõi Nhân quyền đã thúc giục Qatar cải thiện việc bồi thường cho những công nhân nhập cư bị thương, tử vong và ăn cắp tiền lương trong khi làm việc trong các dự án liên quan đến World Cup.

Quốc gia dầu mỏ Qatar kỳ vọng đại hội thể thao lớn nhất hành tinh sẽ mang lại lợi nhuận kinh tế 17 tỷ USD, trong đó mảng du lịch lưu trú đóng góp phần không nhỏ.

Khoảng 1,2 triệu du khách sẽ tới Qatar xem World Cup, gần bằng một nửa dân số quốc gia này - đây là số liệu mà Chủ tịch của FIFA World Cup Qatar 2022 đưa ra. Chưa kể, khoảng 3 - 4 tỷ người trên toàn cầu sẽ theo dõi giải đấu này. Đây được coi là cơ hội lớn để Qatar quảng bá hình ảnh của một nền kinh tế năng động, giàu tiềm năng.

Qatar đã đầu tư rất "hào phóng", không chỉ cho các sân vận động, mà còn cả tàu cao tốc, hệ thống tàu điện ngầm, cảng nước sâu và sân bay khổng lồ. Quốc gia này đang nỗ lực hướng tới phát triển kinh tế không phụ thuộc vào dầu mỏ với tham vọng trở thành trung tâm kinh doanh khu vực và tăng gấp 3 lần lượng khách du lịch, để đạt 6 triệu khách du lịch hàng năm vào năm 2030.

(Nguồn: AP)

NGỌC CHÂU