Theo Hiệp hội chế biến và xuất khẩu thủy sản, tháng 1/2020, xuất khẩu cá tra sang hầu hết các thị trường đều giảm mạnh so với cùng kỳ năm trước. Trong đó, xuất khẩu cá tra sang thị trường Mỹ trong tháng này đã vượt Trung Quốc - Hồng Kông trở thành thị trường lớn nhất của Việt Nam với giá trị xuất khẩu đạt 18,1 triệu USD, chiếm 17,8% tổng giá trị xuất khẩu cá tra.
Xuất khẩu cá tra sang Mỹ sẽ tăng do người dân dự trữ lương thực đối phó dịch covid-19. |
Năm 2019, cuộc chiến tranh thương mại Mỹ - Trung không đem lại lợi tích như dự đoán và mong đợi đối với doanh nghiệp cá tra Việt Nam tại thị trường Mỹ khi thị trường này tiếp tục dựng rào cản thuế chống bán phá giá cao và chương trình thanh tra cá da trơn quyết định công bố tương đương muộn hơn so với tuyên bố của Mỹ.
Cho dù sản lượng cá rô phi nhập khẩu của Mỹ từ Trung Quốc có giảm rõ rệt sau nhiều đòn đánh thuế của Mỹ nhưng điều này cũng không tác động lên tỷ trọng cá tra trong cơ cấu nhập khẩu thủy sản của nước này.
Trong năm 2019, có tới 11 tháng liên tiếp, giá trị xuất khẩu cá tra sang Mỹ giảm sút so với cùng kỳ năm 2018. Nhiều doanh nghiệp rút khỏi thị trường này do xuất khẩu quá khó khăn.
Thị trường nhập khẩu cá da trơn của Mỹ, T1-11/2019 | |||
Thị trường | Kg | USD | |
Trung Quốc | Cá da trơn (Ictalurus) phile đông lạnh | 3.582.707 | 18.022.730 |
Cá da trơn (Ictalurus) đông lạnh | 21.956 | 58.080 | |
Cá tra phile đông lạnh | 618.588 | 3.002.468 | |
Cá da trơn (Siluriformes khác) phile đông lạnh | 19.731 | 92.793 | |
Cá da trơn (Silurus, clarias) phile ướp lạnh | 19.731 | 116.580 | |
Tổng | 4.262.713 | 21.292.651 | |
Đài Loan | Cá da trơn (Silurus. clarias) phile ướp lạnh | 33.256 | 174.343 |
Tổng | 33.256 | 174.343 | |
Thái Lan | Cá da trơn NSPF phile đông lạnh | 7.140 | 14.832 |
Cá da trơn NSPF đông lạnh | 4.182 | 18.947 | |
Tổng | 11.322 | 33.779 | |
Việt Nam | Cá tra phile đông lạnh | 48.397.504 | 193.142.334 |
Cá tra đông lạnh | 561.448 | 1.596.839 | |
Cá da trơn (Siluriformes khác) phile đông lạnh | 27.104.995 | 106.287.417 | |
Cá da trơn NSPF tươi, ướp lạnh | 23.950 | 106.128 | |
Cá da trơn NSPF đông lạnh | 22.970 | 64.484 | |
Tổng Việt Nam | 76.110.867 | 301.197.202 | |
Tổng nhập khẩu 11 tháng 2019 | 80.418.158 | 322.697.975 | |
Tổng nhập khẩu 2018 | 121.086.824 | 546.550.622 | |
Nguồn: Bộ Thương mại Hoa Kỳ |
Do ảnh hưởng của nhu cầu nhập khẩu và giá nguyên liệu trong nước giảm nên trong năm 2019, giá xuất khẩu cá tra trung bình sang thị trường Mỹ cũng giảm, từ mức 4,73 USD/kg đầu năm xuống còn khoảng 2,85 USD/kg.
Trong năm 2019, có hơn 30 doanh nghiệp tham gia xuất khẩu cá tra sang thị trường Mỹ, trong đó, 3 doanh nghiệp lớn nhất là: Vĩnh Hoang Corp, Biển Đông Seafood và VD Food LTD. Cuối năm 2019, USDA Mỹ đã công bố chính thức công nhận hệ thống quản lý và giám sát cá tra của Việt Nam tương đương với Mỹ, tạo điều kiện tốt hơn cho các nhà xuất khẩu muốn xuất khẩu cá tra sang Mỹ.
Theo kế hoạch của Cục kiểm tra An toàn Thực phẩm (FSIS) thuộc Bộ Nông Nghiệp Hoa Kỳ, tháng 3/2020, từ ngày 2- 13/3/2020, Đoàn Thanh tra an toàn thực phẩm của FSIS sẽ tiến hành kiểm tra, đánh giá hệ thống kiểm soát an toàn vệ sinh thực phẩm của các trại nuôi, nhà máy chế biến cá tra, cơ quan quản lý an toàn vệ sinh thực phẩm ở ĐBSCL. Tuy nhiên, do sự lây lan phức tạp của dịch Covid-19, chương trình thanh tra này đã được lùi lại.
Sự gián đoạn xuất khẩu cá tra sang thị trường khổng lồ Trung Quốc trong những tháng đầu năm nay, các doanh nghiệp xuất khẩu cá tra Việt Nam đang nỗ lực tìm kiếm và đẩy mạnh xuất khẩu sang các thị trường mới. Tình hình dịch bệnh đang ảnh hưởng tới hoạt động giao thương thủy sản, nhưng đó cũng là cơ hội tốt cho các doanh nghiệp gia tăng xuất khẩu trong bối cảnh tiêu thụ thủy sản (trong đó cá tra) đang tăng rất mạnh tại Mỹ do tâm lý của người tiêu dùng tích trữ lương thực nhiều hơn để đối phó với tình hình dịch bệnh.