Bạn có tin không? Trên đời này, thật sự có người nghèo đến mức một bữa ăn cũng phải đắn đo tính toán nhưng lại có thể đem hơn 1,4 tỷ không thiếu một đồng tự tay giao nộp cho cảnh sát.

Năm 2021, MXH Trung Quốc từng xôn xao trước câu chuyện tương tự về một người đàn ông tên Trương Thiện (52 tuổi), quê Chu Khẩu, Hà Nam (Trung Quốc). Ông vốn là một công nhân vệ sinh môi trường, lương tháng chỉ vỏn vẹn 1.800 tệ (khoảng 6,7 triệu đồng). Vợ ông bị liệt, nằm một chỗ nhiều năm còn con gái ông đang học lớp 12. Cả gia đình ba người chen chúc trong một căn phòng tạm rộng chưa đầy 8 mét vuông. Một người đàn ông bị cuộc sống bào mòn từng ngày, lưng đã còng xuống theo năm tháng như vậy nhưng lại dùng chính cây chổi của mình quét lên thứ ánh sáng hiếm hoi nhất của lòng người.

Cuộc sống của nam lao công rất khó khăn (Ảnh minh họa)

Rạng sáng 4 giờ ngày 6/11/2021, như thường lệ, Trương Thiện đẩy xe rác dọn dẹp các con ngõ cũ trong khu dân cư. Khi quét đến đầu hẻm gần bưu điện khu vực, ông nhìn thấy một túi nilon đen nằm lẫn trong đống lá khô. Nghĩ là giấy tờ cũ bị vứt đi, ông cúi xuống mở ra. Trong khoảnh khắc đó, tay ông run lên, suýt làm rơi cả cây chổi.

Bên trong chiếc túi nilon là từng cọc tiền mệnh giá 100 tệ, được buộc gọn gàng. Ông đếm đi đếm lại ba lần, tổng cộng trong túi có tới 382.700 tệ (khoảng 1,4 tỷ đồng). Không có giấy tờ, không có thông tin người gửi, chỉ có đống tiền mặt lạnh lẽo lật nhẹ trong gió sớm.

Trong đầu ông hiện lên rất nhiều hình ảnh: con gái ông từng nói về việc bạn bè ai cũng có điện thoại, con bé cũng muốn thi xong sẽ mua một chiếc; bác sĩ từng dặn, bệnh của vợ ông không thể ngưng thuốc, mỗi tháng phải tiêu tốn ít nhất 2.500 tệ (khoảng 9,3 triệu đồng); rồi cả lời của quản lỳ khu nhà, rằng: "Vài năm nữa giải tỏa, chỗ này không ở được nữa đâu".

Trương Thiện đứng lặng trong gió lạnh suốt mười phút. Cuối cùng, ông kéo chặt miệng túi, đặt nó ngay bên cạnh chân mình, cầm chổi lên... tiếp tục quét rác. Ông không dám ngồi, không dám gọi điện, thậm chí không dám nhìn vào túi tiền thêm lần nào. Không phải để đợi người mất quay lại mà vì ông sợ nếu có người khác đi qua, lòng tham sẽ nảy sinh.

Từ 4 giờ sáng đến hơn 7 giờ, ông đứng cách túi tiền đúng vài mét, vừa quét dọn, vừa canh chừng. Gió thổi lạnh buốt, người run lên từng cơn, ông vẫn không rời đi. Đúng 7 giờ, trời vừa sáng, ông đẩy xe rác thẳng đến đồn cảnh sát gần nhất.

Thấy ông ăn mặc cũ kỹ, tay đầy vết nứt vì rét, cảnh sát trực ban tưởng ông đến nhờ giúp đỡ. Khi Trượng Thiện ôm túi tiền ra, giọng run run nói: "Tôi... nhặt được trên đường, chắc phải nộp cho nhà nước", tất cả đều sững lại. Kiểm tra camera giám sát, mọi người im lặng rất lâu. Trong suốt hơn 4 tiếng, Trương Thiện không rời khỏi chỗ đó, không mở túi thêm lần nào, không có dấu hiệu do dự.

Cảnh sát phụ trách đồn đỏ hoe mắt, nói nhỏ: "Nếu là người khác, dù lấy phân nửa tiền, cũng chẳng ai biết". Trương Thiện chỉ xoa tay, cúi đầu đáp: "Đó là tiền cứu mạng của người ta... nếu con tôi mất học phí, tôi cũng phát điên mất".

Hành động của Trương Thiện khiến chính các cảnh sát cũng xúc động (Ảnh minh họa)

Tin tức lan ra, cả thành phố chấn động. Truyền hình đến phỏng vấn, hỏi ông mong muốn điều gì. Ông lúng túng vò góc áo rất lâu, rồi nói khẽ: "Có thể... cho con gái tôi ăn ở canteen trường rẻ hơn một chút không? Nó hay đói lắm".

Ông được trao danh hiệu "Anh hùng bình dân", kèm tiền thưởng 20.000 tệ (khoảng 74,5 triệu đồng). Nhưng đúng đêm hôm đó, con gái ông đột ngột bị viêm phổi cấp, sốt đến 40,2 độ. Bệnh viện yêu cầu nộp tiền tạm ứng. Ông ôm giấy khen đi xin khất, nhưng quy định vẫn là quy định. Ông moi móc khắp nhà vẫn chưa đủ, cuối cùng chính đồng nghiệp ông phải góp từng đồng lẻ mới đủ bù 53 tệ (khoảng 197k đồng) còn thiếu.

Ngày hôm sau, khi tiền thưởng tới tay, ông đã đem quyên góp toàn bộ số tiền đó cho quỹ trẻ em khuyết tật.

Trong căn phòng tạm, ông chỉ treo lại một tấm ảnh mình cùng tờ giấy khen rồi nói với con gái: "Nhà mình có thể không giàu tiền, nhưng giàu cái để tối ngủ không phải cúi mặt".

Vài ngày sau, người đánh rơi tiền xuất hiện. Đó là một thầy giáo về hưu 69 tuổi, bị ung thư phổi giai đoạn cuối, chỉ còn sống được khoảng ba tháng. Số tiền làm mất vốn là để lo tang lễ cho vợ ông - người bị sa sút trí tuệ nhiều năm. Trước lúc bệnh trở nặng, bà bỗng tỉnh táo một ngày, thì thào: "Em muốn mặc váy đỏ khi ra đi". Ông cụ chạy khắp nơi chuẩn bị mọi thứ, rồi sơ ý để quên túi tiền ven đường.

Nếu không tìm lại được số tiền, có lẽ bà sẽ ra đi trong tấm chăn cũ.

Khi gặp Trương Thiện, ông cụ quỳ xuống cảm ơn. Trương Thiện vội vàng đỡ dậy: "Ông đừng làm vậy… Tôi cũng là chồng, là cha, tôi hiểu thế nào là 'không kịp nữa'".

Hai người ôm nhau khóc.

Từ đó, Trương Thiên vẫn quét đường mỗi ngày lúc 4 giờ sáng nhưng con đường dường như ấm áp hơn. Quán đồ ăn sáng ông thường ăn thường dúi thêm chiếc bánh bao mỗi lần ông đến mua, người dân quanh khu ông phụ trách cũng phân loải rác cẩn thận hơn, chỉ vì "đỡ phiền ông".

Sau sự việc, người đàn ông lại trở về với công việc thường nhật

Có người hỏi: "Ông có hối hận không? Số tiền đó đủ sống mấy năm". Ông nhìn lên trời, cười hiền: "Tôi chẳng làm nên chuyện gì lớn, nhưng ít nhất, tôi dạy được con gái một câu, đó là: nghèo thì được, nhưng không được nghèo lương tâm".

Có lẽ, điều khiến câu chuyện của Trương Thiện chạm đến nhiều người không nằm ở số tiền khổng lồ ông nhặt được, mà ở khoảnh khắc ông đứng một mình bên lề đường chờ đợi Đó không phải là hình ảnh của một "anh hùng" mà là một người cha bình thường, đang tự mình cân nhắc giữa rất nhiều nỗi lo rất thật: tiền thuốc cho vợ, tiền học cho con, một mái nhà tạm bợ có thể mất bất cứ lúc nào.

Ông đã nghĩ, đã do dự, đã nhìn thấy trước cả những khó khăn nếu mình không giữ lại đồng nào. Nhưng cuối cùng, ông vẫn chọn trả lại toàn bộ số tiền, không phải để được khen, mà vì ông hiểu rõ nếu hôm đó ông bước qua ranh giới ấy, thì sau này, khi dạy con, chính ông cũng sẽ là người lúng túng nhất.

Có những bài học không thể dạy bằng lời. Con gái Trương Thiện có thể chưa hiểu hết vì sao cha mình lại chọn con đường khó hơn, nhưng nó sẽ nhớ rất lâu rằng trong lúc gia đình mình chật vật nhất, cha đã không chọn cách dễ dãi. Rằng dù nghèo, người ta vẫn có thể giữ cho mình một giới hạn rõ ràng: cái gì không phải của mình thì không lấy.

Câu chuyện này không khiến cuộc sống của Trương Thiện bỗng dưng khá hơn. Ông vẫn dậy từ 4 giờ sáng, vẫn quét những con đường cũ, vẫn lo từng khoản tiền nhỏ. Nhưng có lẽ, với ông, điều quan trọng là con gái mình lớn lên sẽ biết phân biệt đúng sai không phải vì sợ ai phán xét, mà vì trong nhà, đã có một người làm gương như thế.

Theo 163