Trong bối cảnh khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo trở thành động lực chính của sự phát triển, Diễn đàn Tổng Biên tập lần thứ 7 với chủ đề “Nghị quyết 57 về đổi mới sáng tạo: Thời cơ vàng cho báo chí phát triển đột phá” đã diễn ra tại Hải Phòng. Sự kiện này thu hút gần 100 nhà báo là các Tổng Biên tập cùng các chuyên gia công nghệ, đại diện lãnh đạo địa phương và doanh nghiệp, khẳng định một thông điệp mạnh mẽ: chuyển đổi số không chỉ là yêu cầu mà là sự sống còn đối với báo chí Việt Nam.

Ông Lê Tiến Châu, Bí thư Thành ủy Hải Phòng phát biểu tại Diễn đàn.

Phó Chủ tịch Thường trực Hội Nhà báo Việt Nam Nguyễn Đức Lợi nhấn mạnh ý nghĩa đặc biệt của năm 2025, đánh dấu 100 năm báo chí cách mạng Việt Nam đồng hành với dân tộc. Ông chỉ rõ Nghị quyết 57-NQ/TW của Bộ Chính trị mở ra cơ hội lớn để báo chí tận dụng các thành tựu chuyển đổi số, nâng cao hiệu quả tuyên truyền và phục vụ công chúng. Nghị quyết này khẳng định chủ trương “phát triển mạnh mẽ kinh tế số, xã hội số, chính phủ số; đẩy mạnh ứng dụng khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo trong tất cả lĩnh vực, trong đó có báo chí, truyền thông”, tạo ra hành lang pháp lý quan trọng giúp báo chí tiếp cận công nghệ mới, thay đổi phương thức sản xuất nội dung và tăng cường tương tác với độc giả.

Bí thư Thành ủy Hải Phòng Lê Tiến Châu bày tỏ sự ủng hộ và mong muốn báo chí tiếp tục là lực lượng quan trọng thúc đẩy sự phát triển toàn diện của địa phương và đất nước, nhất là trong giai đoạn thành phố vừa sắp xếp lại đơn vị hành chính.

Ông Lê Quốc Minh, Chủ tịch Hội Nhà báo Việt Nam kiêm Tổng Biên tập Báo Nhân Dân, đã chia sẻ về “Công nghệ báo chí của tương lai”, khẳng định tương lai báo chí là sự hòa quyện giữa sáng tạo của con người và công nghệ. Ông dự báo các xu hướng như Trí tuệ nhân tạo (AI), máy học, chuỗi khối (blockchain), báo chí dữ liệu, công cụ trực quan hóa thông tin và kính thông minh sẽ định hình lại ngành báo chí. Đặc biệt, AI có thể hỗ trợ tự động hóa viết bài, tóm tắt tin tức, cá nhân hóa nội dung và sản xuất đa phương tiện, giúp nhà báo tập trung vào các chủ đề chuyên sâu. Kính thông minh được kỳ vọng sẽ biến mỗi nhà báo thành "camera di động", làm tin tức trở nên sống động và gần gũi hơn với độc giả.

Tuy nhiên, ông Lê Quốc Minh cũng chỉ ra một thực trạng rằng đa số các công nghệ báo chí Việt Nam đang sử dụng đều từ nước ngoài, dẫn đến chi phí cao và khả năng tùy biến hạn chế cho ngôn ngữ và đặc thù Việt Nam. Ông nhấn mạnh: “Đã đến lúc chúng ta cần thúc đẩy sản xuất các sản phẩm công nghệ trong nước - Made in Việt Nam - chuyên dùng cho báo chí, truyền thông”. 

Chủ tịch Hội Nhà báo Việt Nam, Lê Quốc Minh chia sẻ về Công nghệ báo chí của tương lai.

Việc làm chủ công nghệ không chỉ giúp giảm chi phí mà còn đảm bảo tính phù hợp, an toàn và chủ động. Việt Nam hoàn toàn có thể phát triển các giải pháp công nghệ báo chí nội địa, như hệ thống AI viết và biên tập tin tức bằng tiếng Việt, công cụ cá nhân hóa bản tin, nền tảng blockchain xác thực thông tin hay kính thông minh hỗ trợ phóng viên tác nghiệp. Điều này đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan báo chí, viện nghiên cứu, trường đại học và doanh nghiệp công nghệ để hình thành một hệ sinh thái đổi mới sáng tạo riêng cho ngành báo chí. 

Các đại biểu tham dự diễn đàn cũng đồng tình rằng báo chí không thể chỉ là người tiêu dùng công nghệ mà phải tham gia trực tiếp vào quá trình nghiên cứu và phát triển sản phẩm.

Trong các ý kiến đóng góp, ông Phạm Mạnh Hùng, Phó Tổng Giám đốc Đài tiếng nói Việt Nam (VOV), gợi ý mỗi cơ quan báo chí nên chọn mảng chủ lực để đầu tư và lãnh đạo cần thay đổi tư duy, coi không gian số là mặt trận ưu tiên số một. 

Tổng Biên tập Báo Lao Động Nguyễn Ngọc Hiển đề xuất bắt đầu chuyển đổi số từ những việc nhỏ nhất, tận dụng các công cụ miễn phí hoặc dùng thử trước khi tính đến việc tự phát triển. Bà Lý Việt Trung, Tổng Biên tập Báo Phụ nữ TPHCM, kiến nghị báo chí cần được coi là đối tượng thụ hưởng trong các chương trình chuyển đổi số để có thêm nguồn lực giữ vững vai trò dẫn dắt thông tin chính thống.

Bà Đặng Thị Phương Thảo, Phó Cục trưởng Cục Báo chí, Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch, khẳng định chuyển đổi số không còn là chuyện "nói cho vui" mà là yêu cầu sống còn. Bà cũng chỉ ra hai vấn đề lớn hiện nay là chính sách báo chí chưa theo kịp sự phát triển của công nghệ và xu hướng truyền thông, cùng với sự cạnh tranh mạnh mẽ từ mạng xã hội đối với báo chí chính thống.

Diễn đàn Tổng biên tập lần này đã tái khẳng định quyết tâm của báo chí Việt Nam trong việc đẩy mạnh chuyển đổi số và đổi mới sáng tạo, đồng thời đặt ra yêu cầu cấp bách về phát triển công nghệ “Made in Việt Nam” để báo chí không chỉ bắt kịp mà còn có thể bứt phá trong kỷ nguyên số.