Ngày 19 tháng 11 vừa qua, giới truyền thông Đài Loan bao gồm Liberty Times và United Daily News dẫn nguồn tin cho hay tiến sĩ Luo Weiren, cựu phó chủ tịch cấp cao phụ trách nghiên cứu phát triển công nghệ và phát triển chiến lược doanh nghiệp tại TSMC, bị cáo buộc sao chép và mang theo thông tin mật liên quan đến các công nghệ quy trình tiên tiến như 2nm, A14 (1.4nm) và A16 (1.6nm) ngay trước khi nghỉ hưu vào cuối tháng 7 năm nay.

Theo nguồn tin từ giới công nghiệp, trước khi nghỉ hưu, ông Luo đã sử dụng thẩm quyền quản lý cấp cao của mình để yêu cầu nhân viên thực hiện các bản báo cáo kỹ thuật về các quy trình tiên tiến của TSMC. Đặc biệt nghiêm trọng, số lượng tài liệu mật và các vật phẩm khác mà ông mang đi được cho là lên tới 80 hộp, một con số khiến nhiều người trong ngành phải kinh ngạc.

Tiến sĩ Luo Weiren, cựu phó chủ tịch cấp cao của hãng đúc chip TSMC

Ông Luo nghỉ hưu từ TSMC vào tháng 7 và chuyển sang Intel vào tháng 10, nơi ông từng làm việc trước khi chính thức gia nhập TSMC năm 2004. Hiện tại, ông đang tham gia công việc cải thiện các vấn đề về năng suất sản xuất của quy trình sản xuất 18A đang trong giai đoạn thử nghiệm tại bộ phận nghiên cứu và phát triển của Intel.

Điều khiến vụ việc này càng gây chấn động là lý lịch xuất sắc của ông Luo tại TSMC. Ông là tiến sĩ Vật lý Trạng thái Rắn và Hóa học Bề mặt từ Đại học California, Berkeley, đã cống hiến cho TSMC suốt 21 năm và sở hữu hơn 1.500 bằng sáng chế trên toàn thế giới.

Năm 2011, Morris Chang, nhà sáng lập và CEO của TSMC lúc bấy giờ, đã trao tặng ông Luo "Huân chương Danh dự TSMC", ghi nhận "sự dũng cảm chịu trách nhiệm và đưa ra những quyết định kỹ thuật quan trọng" của ông. Đây là vinh dự cao quý nhất mà một kỹ sư tại TSMC có thể nhận được.

Ông Luo chính là nhân vật chủ chốt giúp TSMC vượt qua nút thắt phát triển quy trình 10nm. Ông đã đề xuất "Dự án Night Hawk" để tạo ra một trung tâm R&D quy trình tiên tiến kết hợp "Sun Hawk" và "Night Hawk" hoạt động 24 giờ một ngày. Ông cũng thành lập đội phản ứng toàn thời gian với các nhà sản xuất thiết bị để cùng phát triển thiết bị mới, giúp TSMC vượt qua khó khăn trong phát triển quy trình 10nm.

Ông Luo Weiren từng là một trong những huyền thoại của TSMC

Điều đáng chú ý là TSMC thường ký thỏa thuận không cạnh tranh với các giám đốc nghỉ hưu hoặc cựu giám đốc, yêu cầu họ không làm việc cho các công ty cạnh tranh trong 18 tháng. Tuy nhiên, theo tin đồn, ông Luo không ký thỏa thuận không cạnh tranh, điều này tạo ra một khoảng trống pháp lý đáng kể.

Dù mới ở giai đoạn điều tra ban đầu, vụ việc đã thu hút sự chú ý lớn do tầm quan trọng sống còn trong công nghệ sản xuất bán dẫn mà TSMC đang nắm giữ. Các tiến trình công nghệ này đóng vai trò cốt lõi trong nhiều thiết bị hiện đại — từ smartphone, máy tính cho đến siêu máy tính, trung tâm dữ liệu AI và thiết bị quốc phòng.

Một nguồn tin cho biết ông Luo hiện đang ở Mỹ, không ở Đài Loan, điều này có thể làm phức tạp thêm quá trình điều tra và xử lý pháp lý. Cáo buộc rằng ông Luo "đào tẩu mang theo vũ khí" vẫn cần được làm rõ và đã thu hút sự chú ý của TSMC cũng như các cơ quan chính phủ có liên quan. Mọi thứ đang chờ đợi cuộc điều tra sâu hơn để đưa ra kết luận cuối cùng.