Các nhà nhập khẩu lúa mì ở châu Á tìm nguồn cung sau lệnh cấm xuất khẩu của Ấn Độ

Các nhà nhập khẩu lúa mì ở châu Á đang tranh giành để tìm nguồn cung cấp mới vào thứ Hai (16/5) sau khi Ấn Độ cấm xuất khẩu ngũ cốc vào cuối tuần nhằm kiềm chế giá trong nước tăng cao.

Theo Reuters, các nhà nhập khẩu, đặc biệt là ở châu Á, đang mua lúa mì từ Ấn Độ, nhà sản xuất lớn thứ hai thế giới, sau khi xuất khẩu từ khu vực Biển Đen sụt giảm sau cuộcxung đột Nga-Ukraine từ ngày 24/2 vừa qua.

Nga và Ukraina cùng chiếm khoảng 30% xuất khẩu lúa mì toàn cầu. Xuất khẩu của Ukraina bị cản trở nghiêm trọng do xung đột buộc nước này phải đóng cửa các cảng, trong khi xuất khẩu của Nga bị ảnh hưởng bởi các lệnh trừng phạt của phương Tây.

Một nhà kinh doanh lúa mì có trụ sở tại châu Âu tại một nhà thương mại toàn cầu cho biết. "Các nhà nhập khẩu châu Á có thể gặp khó khăn lớn. Ấn Độ là lựa chọn thay thế Ukraina/Nga, đặc biệt là đối với lúa mì thức ăn chăn nuôi. Họ ngày nay đã tìm kiếm các lựa chọn thay thế."

Ông cho biết các nhà nhập khẩu ở châu Á thậm chí đang tìm cách mua thêm lúa mì của Nga bất chấp các vấn đề thanh toán liên quan đến các lệnh trừng phạt đối với các ngân hàng Nga và phí bảo hiểm vận chuyển tăng cao.

Các nhà nhập khẩu lúa mì ở châu Á tìm nguồn cung sau lệnh cấm xuất khẩu của Ấn Độ - Ảnh 1.

Công nhân chất đầy các bao tải lúa mì tại sân chợ của Ủy ban Tiếp thị Sản phẩm Nông nghiệp (APMC) ở ngoại ô Ahmedabad, Ấn Độ, ngày 16/5. Ảnh: Reuters

Giá lúa mì kỳ hạn tại Chicago đã tăng lên mức giới hạn 6% vào ngày 16/5 khi các thị trường phản ứng với lệnh cấm bất ngờ, được đưa ra chỉ vài ngày sau khi New Delhi cho biết họ đang nhắm mục tiêu xuất khẩu lúa mì kỷ lục 10 triệu tấn trong năm nay.

Việc đảo ngược chính sách giờ đây có nghĩa là chỉ những mặt hàng xuất khẩu được hỗ trợ bằng thư tín dụng (LC) hoặc bảo lãnh thanh toán, được phát hành trước ngày 13/5 mới có thể tiếp tục.

Theo Reuters, con số này chỉ tương đương khoảng 400.000 tấn, đồng thời cho biết thêm rằng 1,8 triệu tấn hiện đang bị mắc kẹt tại các cảng của Ấn Độ.

Các thương nhân nắm giữ lúa mì đó phải đối mặt với thiệt hại nặng nề vì họ sẽ phải hủy bỏ các hợp đồng xuất khẩu và bán lại cho một thị trường nội địa đang suy yếu.

"Các thương nhân (những người không có LC) đã phải thông báo hủy hợp đồng. Tôi cho rằng từ giữa tháng 6 sẽ không còn lô hàng (Ấn Độ) nào nữa", một nhà cung cấp lúa mì thứ hai có trụ sở tại châu Âu cho biết.

Lệnh cấm xuất khẩu của Ấn Độ, được thúc đẩy bởi một đợt nắng nóng đã cắt giảm triển vọng thu hoạch và đẩy giá nội địa lên mức cao kỷ lục, cũng xảy ra trong bối cảnh các vấn đề đầu ra ở các cường quốc xuất khẩu truyền thống là Canada, Châu Âu và Úc.

Các thương nhân cho rằng lệnh cấm có thể đẩy giá toàn cầu lên mức cao kỷ lục mới, đặc biệt tác động mạnh đến người tiêu dùng nghèo ở châu Á và châu Phi.

Các thị trường hàng đầu cho xuất khẩu của Ấn Độ bao gồm Bangladesh, Indonesia, Nepal và Thổ Nhĩ Kỳ, và người mua lúa mì toàn cầu hàng đầu là Ai Cập gần đây đã đồng ý mua lúa mì Ấn Độ lần đầu tiên.

Thỏa thuận đó chính thức vẫn nằm trong danh sách vì Ấn Độ cho biết họ sẽ vẫn cho phép xuất khẩu sang các quốc gia yêu cầu nguồn cung "đáp ứng nhu cầu an ninh lương thực của họ", nhưng các chuyên gia thị trường tỏ ra nghi ngờ.

Carlos Mera, nhà phân tích hàng nông sản tại Rabobank, cho biết: "Có sự không chắc chắn về số lượng sẽ được xuất khẩu sang các quốc gia mà Ấn Độ cho là có nhu cầu an ninh lương thực. Họ có thể chỉ xuất khẩu sang các nước láng giềng thân thiện".

Hôm 14/5, Chính phủ Ấn Độ bất ngờ ban hành lệnh cấm xuất khẩu lúa mỳ với hiệu lực tức thì nhằm ngăn chặn đà leo thang của giá mặt hàng này trong nước, khi lượng hàng trong các kho dự trữ đang giảm dần. Chính phủ Ấn Độ cho biết lệnh cấm nhằm quản lý an ninh lương thực tổng thể của đất nước và hỗ trợ các nước láng giềng cũng như những nước dễ bị tổn thương. Hoạt động xuất khẩu lúa mỳ tới các quốc gia khác để đáp ứng nhu cầu an ninh lương thực của các nước đó và dựa trên đề nghị của chính phủ nước đó vẫn được phép diễn ra. Ấn Độ là quốc gia sản xuất lúa mỳ thứ hai trên thế giới. Nước này cấm xuất khẩu lúa mỳ trong bối cảnh các thị trường hàng nông sản toàn cầu đang chịu sức ép lớn bởi cuộc xung đột Nga - Ukraine. Trước xung đột, Ukraine xuất khẩu 4,5 triệu tấn nông sản mỗi tháng qua các cảng biển, chiếm 12% lúa mỳ thế giới, 15% ngô và 50% dầu hướng dương. Do ảnh hưởng từ chiến dịch quân sự đặc biệt của Moksva, các cảng biển ở Ukraine bị đình trệ hoạt động. Theo ước tính, hiện khoảng 20 triệu tấn lúa mỳ đang tồn kho ở Ukraine cần được xuất khẩu.

NGỌC CHÂU