Sau ít nhất 2 lần tạm hoãn kể từ năm 2022, Ủy ban châu Âu (EC) mới đây đã cho biết các quốc gia Schengen sẽ áp dụng hệ thống thông quan sinh trắc thay thế hộ chiếu từ ngày 31/1/2025.

EES là hệ thống kiểm soát xuất nhập cảnh ghi nhận thông tin cá nhân và dữ liệu sinh trắc học như tên, khuôn mặt, dấu vân tay, thời gian và nơi nhập - xuất cảnh, thay thế thị thực khi du khách nhập cảnh vào khu vực Schengen. Dữ liệu sinh trắc học là yêu cầu bắt buộc, có hiệu lực cho nhiều chuyến đi và cần cập nhật sau 3 năm.

Các quốc gia Schengen sẽ áp dụng hệ thống thông quan sinh trắc thay thế hộ chiếu từ ngày 31/1/2025

Quy định này áp dụng cho công nhân ngoài EU, người không có giấy phép cư trú hoặc visa lưu trú dài hạn. Các quan chức châu Âu cho biết hệ thống thông quan kỹ thuật số giúp tăng cường an ninh biên giới và kiểm soát các trường hợp lưu trú quá thời hạn trong khu vực Schengen (tối đa 90 ngày).

Theo trang web chuyên cung cấp thông tin thị thực Schengen, Ủy ban châu Âu sẽ triển khai hệ thống mới theo từng giai đoạn trong 6 tháng kể từ khi ấn định ngày bắt đầu, mục tiêu hoạt động 10% tại các điểm kiểm soát biên giới vào ngày đầu tiên. Hộ chiếu của du khách vẫn được đóng dấu và ghi lại điện tử, giúp các quốc gia chuẩn bị cơ sở vật chất và quản lý luồng khách du lịch hiệu quả.

Trong 6 tháng tiếp theo, du khách từ 16 đến 70 được miễn thị thực vào khối Schengen vẫn phải xin giấy phép du lịch trực tuyến thông qua Hệ thống thông tin và cấp phép du lịch châu Âu (ETIAS) với phí 7 euro, có hiệu lực 3 năm.

Năm 2025, Sân bay Quốc tế Zayed ở Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất (UAE) sẽ trở thành sân bay đầu tiên trên thế giới áp dụng hoàn toàn hệ thống kiểm soát an ninh bằng sinh trắc học. Nhờ cơ sở dữ liệu sinh trắc học được thu thập từ du khách lần đầu đến nước này, sân bay có thể xác minh danh tính hành khách một cách nhanh chóng và chính xác tại mọi trạm kiểm soát, từ đó nâng cao trải nghiệm du lịch và đảm bảo an ninh tuyệt đối.

Sân bay Quốc tế Zayed ở UAE trở thành sân bay đầu tiên trên thế giới áp dụng hoàn toàn hệ thống kiểm soát an ninh bằng sinh trắc học

Trong giai đoạn đầu tiên từ ngày 1/12/2024 đến 30/6/2025, Nga cũng chính thức áp dụng quy định lấy dữ liệu sinh trắc học của người nước ngoài khi nhập cảnh và xuất cảnh tại 5 cửa khẩu, bao gồm 4 sân bay quốc tế ở Moscow và trạm kiểm soát Mashtakova tại tỉnh Orenburg. Người nước ngoài và người không quốc tịch khi nhập cảnh hoặc xuất cảnh qua các cửa khẩu này phải cung cấp dấu vân tay và ảnh.

Giai đoạn tiếp theo, kéo dài đến ngày 30/6/2026, việc lấy dữ liệu sinh trắc học sẽ được thực hiện trên toàn bộ các cửa khẩu tại Nga. Đối với người nước ngoài không cần thị thực khi đến Nga, họ có thể đăng ký trước qua ứng dụng, cung cấp ảnh và bản khai mục đích chuyến đi. Bản khai này sẽ có hiệu lực trong vòng 90 ngày.

Trước đó, tại Đông Nam Á, Thái Lan cũng đã chính thức triển khai hệ thống sinh trắc học nhận diện khuôn mặt để thay thế hộ chiếu khi du khách quốc tế xuất cảnh tại 6 sân bay lớn, bao gồm Suvarnabhumi, Don Mueang, Chiang Mai, Mae Fah Luang (Chiang Rai), Phuket và Hat Yai. Theo ông Kirati Kitmanawat, Giám đốc Cảng vụ Hàng không Quốc gia Thái Lan, hành khách rời khỏi Thái Lan qua 6 sân bay trên sẽ không cần xuất trình hộ chiếu khi làm thủ tục và lên máy bay, thay vào đó, hệ thống sẽ nhận diện khuôn mặt để xác minh danh tính.

Công nghệ nhận diện được sử dụng tại Thái Lan (Ảnh: Nation)

Không chỉ riêng Thái Lan, từ cuối tháng 9/2024, Singapore cũng đã triển khai hệ thống kiểm tra không cần hộ chiếu cho hành khách nhập cảnh tại sân bay Changi. Hệ thống này cho phép làm thủ tục nhập cảnh trong vòng 10 giây nhờ công nghệ nhận diện khuôn mặt và mống mắt. Công dân Singapore, cư dân thường trú và người có thẻ cư trú dài hạn có thể đến và rời sân bay mà không cần xuất trình hộ chiếu, trong khi du khách nước ngoài vẫn cần giấy tờ khi nhập cảnh nhưng có thể sử dụng phương thức không cần hộ chiếu khi xuất cảnh.

Tại Việt Nam, từ ngày 1/1/2025, khi làm thủ tục xuất nhập cảnh, công dân Việt Nam sẽ phải cung cấp thêm thông tin sinh trắc học như ảnh chân dung và vân tay theo quy định mới của Bộ Công an.