Nhưng trong vòng hai năm, gã khổng lồ công nghệ này đã xoay chuyển tình thế.
Trong ba tháng đầu năm 2014, doanh thu của Facebook đã tăng 72% so với năm trước đó và lợi nhuận tăng gấp ba lần sau khi nó được tổ chức lại theo hướng “di động là trên hết”.
Sự chuyển đổi thành công được xe là một trong những lý do chính để biến Facebook trở thành “kẻ thống trị”.
Một thập kỷ sau, CEO của nền tảng này quyết định đổi tên Facebook thành Meta và đưa gã khổng lồ công nghệ này vào "một ngã ba đường" tương tự.
Facebook đã gây sốc cho Phố Wall vào hôm thứ Tư khi công bố lợi nhuận hàng quý giảm, số người dùng tăng trưởng chậm và triển vọng doanh thu ảm đạm trong đầu năm 2022. Chính những điều này đã tạo ra ngày giao dịch tồi tệ nhất trong lịch sử của Facebook với tư cách là một công ty truyền thông đại chúng.
Trước đó, Giám đốc điều hành Mark Zuckerberg đã quyết định định vị lại hoạt động của nền tảng này bằng cách kết hợp giữa công nghệ thực tế ảo và thực tế tăng cường để tạ ra cái mà CEO này gọi là metaverse. Đây được xem như là một sự đổi mới, điều sẽ giúp xoay chuyển mọi thứ giống như cách mà Mark đã trục xoay từ thiết bị cố định sang “di động là trên hết” mà anh đã thành công cách đây 1 thập kỷ.
Nhưng có một điểm khác biệt quan trọng đối với công ty của Mark Zuckerberg tại thời điểm hiện tại bây giờ và một thập kỷ trước bởi trong khi công nghệ di động đã là một nền tảng phát triển mạnh thì Facebook lại đang cố thay đổi điều đó. Tầm nhìn của công ty về "metaverse" - về cơ bản là người dùng nhập vai để vào một thế giới ảo, nơi mọi người có thể tương tác với bạn bè và những người lạ thông qua hình đại diện kỹ thuật số - vẫn còn chưa có thời gian trở thành phổ biến cụ thể.
Hàng trăm triệu điện thoại thông minh đã được bán vào năm 2012, năm Facebook chuyển đổi sang thiết bị di động. Ngược lại, ước tính chỉ có khoảng 9,4 triệu tai nghe thực tế ảo (VR) - không phải là "metaverse" nhưng là bước đệm để đạt được điều đó - được xuất xưởng vào năm 2021, theo nhà nghiên cứu thị trường công nghệ IDC.
Tai nghe Oculus của Meta được cho là phổ biến nhất ở thị trường này, chiếm phần lớn trong số các lô hàng đó và công nghệ VR và AR (thực tế ảo tăng cường) cũng đang trong giai đoạn phát triển ban đầu.
Trong khi đó, hoạt động kinh doanh của Meta đang bị đe dọa trên nhiều mặt. Cơ sở người dùng của Facebook ít đi và số tuổi người dùng nền tảng này cũng đang “lão hóa”. Hoạt động kinh doanh quảng cáo cốt lõi của nền tảng đang bị thách thức bởi những thay đổi hệ điều hành do gã khổng lồ công nghệ Apple thực hiện. Và một loạt vụ bê bối đã đặt công ty dưới sự giám sát chặt chẽ của các cơ quan quản lý, hạn chế khả năng mua lại để tiếp tục tăng trưởng thông qua các thương vụ mua lại.
Con đường đến với metaverse vẫn mơ hồ
Khi những vấn đề đó gây áp lực lên thế giới thực, Zuckerberg đang đánh cược rằng mình ấy có thể tạo ra một quá trình chuyển đổi lớn khác trong thế giới ảo. Tuy nhiên, vị CEO này thừa nhận rằng, vẫn có một số điều không chắc chắn ở phía trước.
Về việc công ty chuyển sang metaverse, Zuckerberg cho biết CNN biết trong một cuộc phỏng vấn qua điện thoại trong tuần này rằng "mặc dù định hướng rõ ràng, con đường phía trước của chúng tôi không được xác định một cách hoàn hảo".
Điều đó có thể làm cho tình hình của công ty trở nên nghiêm trọng hơn. Con đường “không chỉ không được xác định hoàn hảo” mà còn có rất nhiều rào cản - và cực kỳ tốn kém. Để tạo ra AR và VR, Meta đã mất hơn 10 tỷ USD vào năm ngoái, theo báo cáo thu nhập của công ty trong tuần này.
Rachel Jones, nhà phân tích tại công ty phân tích dữ liệu GlobalData cho biết: “Meta đang hy sinh mô hình kinh doanh cốt lõi của mình vì niềm đam mê với metaverse. Đặt cược lớn vào metaverse không phải là một điều xấu - công nghệ được thiết lập là rất lớn và cung cấp vô số cơ hội - nhưng sẽ mất ít nhất một thập kỷ nữa để mọi thứ mới thực sự bắt đầu".
Để làm được điều đó, Meta phải cố gắng để phổ biến VR.
Facebook đã mua lại Oculus vào năm 2014, nói rằng tai nghe này có tiềm năng trở thành một "nền tảng giao tiếp mới". Tuy nhiên, trên thực tế nó đạt được rất ít tiến bộ so với sự phát triển nhanh chóng của thiết bị di động.
Trên thực tế, mặc dù một số thương hiệu nổi tiếng đã bắt đầu chú ý đến metaverse từ năm ngoái. Tuy nhiên, một số đối thủ cạnh tranh của Meta dường như có vị trí tốt hơn để dẫn đầu quá trình chuyển đổi sang metaverse, theo Angelo Zino, nhà phân tích cổ phiếu cấp cao tại CFRA Research.
Ông chỉ ra các đối thủ bằng các sản phẩm phần cứng hiện tại phổ biến hơn (Apple) hoặc các sản phẩm phần mềm (Roblox) hoặc chỉ cơ sở người dùng trẻ hơn có nhiều khả năng chấp nhận metaverse (TikTok và Snap). Ngược lại, Facebook ngày nay thường được coi là nơi để giữ liên lạc với những người thân lớn tuổi, những người dường như ít có khả năng là những người sớm áp dụng công nghệ VR và AR.
Những vấn đề tồn tại của Meta trong thế giới thực
Một số người suy đoán rằng, việc Facebook đổi tên thành Meta và dốc toàn lực vào thị trường này vào mùa thu năm ngoái, ít nhất là một phần, như là một cách chuyển sự chú ý ra khỏi các vấn đề hiện tại của công ty. Nếu đúng như vậy, phản ứng của các nhà đầu tư trong tuần này chứng tỏ đó không phải là một phản ứng tốt.
Những thay đổi trong bản cập nhật iOS 14.5 của Apple đã thổi bay mảng kinh doanh quảng cáo hùng mạnh của Meta, khiến việc theo dõi người dùng trên internet cho mục đích nhắm tới quảng cáo và theo dõi sự thành công của các chiến dịch quảng cáo trở nên khó khăn hơn.
Giám đốc tài chính Dave Wehner cho biết trong tuần này rằng, công ty dự kiến sẽ chỉ thu được 10 tỷ USD từ những thay đổi vào năm 2022.
Có lẽ một xu hướng có hại hơn trong dài hạn, nếu nó tiếp tục, đó là Facebook không có thêm người dùng mới nhiều hơn trong quý cuối cùng của năm 2021. Dave Wehner chỉ ra rằng sự cạnh tranh gay gắt về thời gian của người dùng, bao gồm cả từ các ứng dụng đối thủ như TikTok, vốn đã phổ biến hơn với người dùng trẻ tuổi. Và với gần 3 tỷ người đã sử dụng nền tảng này, Facebook phải đối mặt với thách thức không hề đơn giản.
Zino nói: “Cơ sở người dùng trì trệ là một“ mối đe dọa. Một khi bạn nhận được thông tin người dùng ngừng hoạt động, nó sẽ trở nên đáng chú ý đối với các nhà quảng cáo".
Theo mục tiêu mà Meta đưa ra trong giai đoạn hiện tại là: dự kiến sẽ tăng doanh thu từ 3% đến 11% trong ba tháng đầu năm 2022, so với mức tăng trưởng 48% trong quý đầu tiên của năm 2021 - có thể là một dấu hiệu cho thấy công ty này đang "mất thị phần trong không gian quảng cáo, "Zino nói. (Hoạt động kinh doanh quảng cáo của Meta vẫn chiếm hơn 99,5% tổng doanh thu của nó.)
Tuần này, công ty đã nói với các nhà đầu tư rằng họ đang đặt cược lớn vào Instagram Reels, phiên bản video dạng ngắn giống như TikTok, như một động lực thúc đẩy doanh thu.
Tuy nhiên, các giám đốc điều hành của Meta cho biết,định dạng này đã được chứng minh là khó kiếm tiền hơn các sản phẩm khác.
Ngoài ra, Meta có thể đã cố gắng tìm cách tăng trưởng thông qua một thương vụ mua lại, như cách mà họ đã làm với Instagram vào năm 2012. (Facebook đã cố gắng mua lại Snapchat vào năm 2013).
Sau cùng, công ty vẫn tạo ra gần 40 tỷ USD lợi nhuận vào năm ngoái, nhưng, không giống như năm 2012, hiện có nhiều đối thủ đang theo dõi công ty và các nhà quản lý gần như chắc chắn sẽ thách thức bất kỳ thương vụ mua lại bom tấn nào.
Trên thực tế, Meta hiện đang phải đối phó với một vụ kiện chống độc quyền về việc mua lại Instagram và WhatsApp, cả hai đều đã đóng cửa nhiều năm trước.
Các nhà phân tích của UBS, Lloyd Walmsley, Chris Kuntarich và Mary McKennon đều cho biết trong một ghi chú " cho khách hàng vào hôm thứ Năm rằng, hầu hết những điều đó không có khả năng "thúc đẩy sự cải thiện trong thời gian ngắn" trong doanh thu của công ty.
Nói cách khác: Facebook đã và đang gặp phải một bức tường và không có cách nào dễ dàng vượt qua nó.
