Tại Trường Đại học Văn hóa Nghệ thuật Quân đội, có một người phụ nữ mang quân hàm Đại tá, vóc dáng nhỏ bé nhưng lại sở hữu ảnh hưởng không ai có thể phủ nhận trong giới thanh nhạc Việt Nam. Đó là NSND Hà Thủy - người phụ nữ "thét ra lửa", đứng sau quá trình hình thành và trưởng thành của hàng loạt giọng ca hàng đầu như Hồ Quỳnh Hương, Văn Mai Hương, Hương Tràm, Phương Thảo, Khánh Ly, Chu Thúy Quỳnh,... Trước khi trở thành giảng viên thanh nhạc quyền lực nhất Việt Nam, NSND Hà Thuỷ từng được đào tạo bài bản, là học trò của nhà giáo Hồ Mộ La theo đuổi dòng nhạc cổ điển đầy chuyên môn, kỷ luật. 

NSND Hà Thuỷ vừa là Đại tá, vừa là giảng viên thanh nhạc tại Đại học Văn hoá Nghệ thuật Quân đội

 NSND Hà Thuỷ làm việc nghiêm túc, cực kỳ khắt khe uốn nắn học trò. Cách làm việc của bà pha trộn giữa sự tinh tế của người nghệ sĩ và kỷ luật sắt của quân nhân. Là một Đại tá, bà bước vào lớp học với tinh thần nghiêm túc tuyệt đối, tạo nên môi trường mà học trò vẫn thường nói vui là “áp lực như ra trận”. Hà Thủy không cho phép sự lười biếng hay thái độ ngôi sao tồn tại trong phòng tập. Với bà, tài năng chỉ là một phần rất nhỏ, còn lại là sự rèn luyện bền bỉ cho đến khi từng nốt, từng hơi thở đạt tới độ hoàn hảo.

NSND Hà Thuỷ thời trẻ

 Điều khiến bà trở thành tượng đài trong ngành đào tạo thanh nhạc không nằm ở số lượng văn bằng mà học trò đạt được, mà nằm ở khả năng nhìn ra chất liệu vàng trong vô số giọng hát trẻ. Bà sở hữu đôi tai cực kỳ nhạy bén, cùng tư duy âm nhạc hiện đại, không gò ép học trò vào khuôn mẫu thính phòng cứng nhắc mà luôn tìm cách khai mở bản sắc cá nhân. Đó là lý do những giọng hát bước ra từ lớp học của bà không ai giống ai, mỗi người đều có màu riêng, cá tính riêng và vị trí riêng trên thị trường.

Trong số những học trò khiến Hà Thủy tự hào, Hồ Quỳnh Hương là cái tên đầu tiên phải nhắc tới

 Trong số những học trò khiến Hà Thủy tự hào, Hồ Quỳnh Hương là cái tên đầu tiên phải nhắc tới. Khi mới gặp, nữ ca sĩ đã có chất giọng hay nhưng thiếu kiểm soát kỹ thuật. Dưới bàn tay của cô giáo, Hồ Quỳnh Hương phát triển thành một trong những vocalist mạnh nhất Việt Nam, nổi bật với kỹ thuật thượng thừa, mixed voice uy lực và cảm xúc sâu lắng. Giữa hai cô trò là thứ tình cảm vừa nghiêm khắc vừa ấm áp.

Hồ Quỳnh Hương từng bị mắng không ít lần nhưng lại xem Hà Thủy là người mẹ thứ hai, là người đã vực cô dậy trong những giai đoạn khó khăn nhất. Chuyện nữ ca sĩ vẫn cầm giấy học ngay trước ngày thi khiến cô giáo nổi nóng, hay câu nói “ngày mai em hát như đếm tiền cho cô xem” đã trở thành giai thoại được nhắc đi nhắc lại về mối quan hệ đặc biệt này.

Hương Tràm

hay Văn Mai Hương đều là học trò Hà Thuỷ

 Văn Mai Hương và Hương Tràm cũng là hai ví dụ điển hình cho khả năng "mài ngọc quý" của Hà Thủy. Cả hai nghệ sĩ đều bước ra từ các cuộc thi âm nhạc truyền hình và sở hữu hào quang nổi tiếng từ lúc mới vào nghề, nhưng họ vẫn cần một nền tảng vững chắc để trưởng thành. NSND Hà Thủy giúp Hương Tràm và Văn Mai Hương cân bằng giữa chất Pop hiện đại và sự chỉn chu trong kỹ thuật. Văn Mai Hương thậm chí từng bị cô giáo “nắn” đến mức nói thẳng rằng nên đi bán cà phê, nhưng chính sự nghiêm khắc đó đã giúp cô trở thành một trong những giọng ca live ổn định nhất thế hệ của mình.

NSND Hà Thủy và NSND Phạm Phương Thảo.

 Danh sách học trò của NSND Hà Thủy trải rộng ở nhiều dòng nhạc, từ Pop, Ballad đến Dân gian, Thính phòng. Nếu Hồ Quỳnh Hương hay Hương Tràm đại diện cho thế hệ vocalist nhạc pop hiện đại, thì Phương Thảo hay Khánh Ly cho thấy khả năng đào tạo xuất sắc của bà trong địa hạt dân gian - thính phòng. NSND Hà Thuỷ biết cách làm giọng hát dân gian trở nên sang trọng, tinh tế hơn, đồng thời khiến thính phòng mềm mại, dễ tiếp cận mà không đánh mất giá trị.

NSND Hà Thuỷ và ca sĩ Chu Thuý Quỳnh

 Mới nhất, hiện tượng mạng Chu Thúy Quỳnh một lần nữa chứng minh tầm nhìn của Hà Thủy. Là một giọng ca xuất phát từ mạng xã hội, mang màu giọng trầm lạ và cá tính mạnh, Chu Thúy Quỳnh đã khiến giới chuyên môn bất ngờ khi được NSND Hà Thủy nhận đào tạo. Thay vì biến cô thành một giọng hát hàn lâm, bà mài giũa những góc cạnh thô ráp, giúp Quỳnh kiểm soát quãng trầm và giữ được bản sắc độc nhất - thứ đã giúp cô ghi dấu trong lòng khán giả.

Với NSND Hà Thủy, dạy hát cũng là dạy người

 Trong những cuộc thi lớn như Sao Mai hay Sao Mai Điểm Hẹn, hình ảnh Hà Thủy ngồi phía dưới với ánh mắt căng thẳng theo dõi từng nốt nhạc của học trò đã trở nên quen thuộc. Bà đứng sau những phút giây tỏa sáng, lặng lẽ mỉm cười khi học trò đăng quang, nhưng cũng là người đầu tiên xuất hiện khi họ vấp ngã, để nhắc nhở, định hướng và kéo họ khỏi những lối rẽ sai lầm.

Với NSND Hà Thủy, dạy hát cũng là dạy người. Bà luôn nhắc học trò rằng nghệ sĩ phải có cái tâm thì giọng hát mới có sức sống. Kỹ thuật có thể rèn luyện nhưng đạo đức là thứ tự mỗi người phải giữ. Nếu tâm hồn không sáng, mọi hào quang rồi sẽ chỉ là phù du.

NSND Hà Thuỷ vẫn hoạt động nghệ thuật rất sôi nổi

 NSND Hà Thuỷ sinh năm 1960, ở tuổi U70, khi nhiều đồng nghiệp đồng trang lứa đã chọn nghỉ ngơi, Hà Thủy vẫn miệt mài trên bục giảng, nghiêm khắc với từng lứa học trò mới, giữ nguyên tinh thần của một người lính trọn đời cống hiến. Nhìn vào những giọng ca thành danh mà bà đã đào tạo, người ta không chỉ thấy tài năng của họ, mà còn thấy sự bền bỉ, tận tụy và tâm huyết của người thầy đã âm thầm góp phần định hình diện mạo âm nhạc Việt Nam suốt nhiều thập kỷ qua.

Khi nhiều đồng nghiệp đồng trang lứa đã chọn nghỉ ngơi, Hà Thủy vẫn miệt mài trên bục giảng, vẫn nghiêm khắc với từng lứa học trò mới