Hệ thống máy tính 'lỗi thời' khiến hàng ngàn chuyến bay tại Mỹ bị ảnh hưởng?

Hàng ngàn chuyến bay trên khắp nước Mỹ đã bị hủy hoặc hoãn vào thứ Tư (11/1) sau khi một hệ thống cung cấp thông tin an toàn cho phi công bị lỗi và chính phủ đã mở một cuộc điều tra về sự cố khiến một số sân bay phải dừng hoạt động.

Hệ thống NOTAM gây ra sự cố

Cục Hàng không Liên bang Mỹ (FFA) cho biết các dấu hiệu sơ bộ "bắt nguồn từ sự cố ngừng hoạt động đối với một tệp cơ sở dữ liệu bị hỏng" và cơ quan này sẽ thực hiện các bước để tránh một sự gián đoạn tương tự trong tương lai.

Sự cố cho thấy việc di chuyển bằng đường hàng không của người Mỹ phụ thuộc vào hệ thống máy tính tạo ra các cảnh báo được gọi là NOTAM - hoặc Thông báo cho các Nhiệm vụ Hàng không.

Hệ thống máy tính 'lỗi thời' khiến hàng ngàn chuyến bay tại Mỹ bị ảnh hưởng?   - Ảnh 1.

Sự cố khiến hàng ngàn chuyến bay bị hủy.

Trước khi máy bay cất cánh, phi công và nhân viên điều phối của các hãng hàng không phải xem lại các thông báo, bao gồm thông tin chi tiết về thời tiết xấu, đường băng đóng cửa hoặc các yếu tố tạm thời khác có thể ảnh hưởng đến chuyến bay. Hệ thống này đã từng dựa vào các liên lạc thông qua điện thoại nhưng đã chuyển sang mạng trực tuyến từ nhiều năm trước.

Hệ thống bị hỏng vào cuối ngày thứ Ba và không được khắc phục cho đến giữa buổi sáng thứ Tư. Theo trang web theo dõi chuyến bay FlightAware, cơ quan chức năng đã thực hiện một bước hiếm hoi là ngăn không cho bất kỳ máy bay nào cất cánh trong một thời gian và sự hỗn loạn ngày càng tăng đã dẫn đến hơn 1.300 chuyến bay bị hủy và 9.000 chuyến bị hoãn vào đầu giờ tối theo giờ miền Đông.

Bộ trưởng Giao thông vận tải Mỹ Pete Buttigieg đã nói trong một cuộc họp báo rằng các vấn đề "đã dẫn đến việc dừng hoạt động trên mặt đất do cách thông tin an toàn di chuyển qua hệ thống".

Sau khi các sự cố được khắc phục, ông cảnh báo rằng hành khách có thể tiếp tục thấy một số hiệu ứng "lan truyền khắp hệ thống".

Ông Buttigieg cho biết cơ quan chức năng sẽ cố gắng tìm hiểu lý do tại sao hệ thống gặp sự cố.

Những người trong ngành hàng không lâu năm không thể nhớ lại sự cố mất điện nghiêm trọng như vậy do lỗi công nghệ gây ra. Một số người so sánh nó với việc đóng cửa không phận trên toàn quốc sau vụ tấn công khủng bố năm 2001.

John Cox, cựu phi công và chuyên gia an toàn hàng không, cho biết ngành hàng không đã nói chuyện trong nhiều năm về việc cố gắng hiện đại hóa hệ thống NOTAM, nhưng ông không biết tuổi của các máy chủ mà FAA sử dụng.

"Tôi đã bay được 53 năm. Tôi chưa bao giờ nghe thấy hệ thống ngừng hoạt động như thế này", Cox nói. "Vì vậy, một cái gì đó bất thường đã xảy ra".

Theo thông tin của FAA, hệ thống NOTAM bị lỗi lúc 8h28 tối hôm thứ Ba và điều này đã ngăn không cho phi công gửi các thông báo mới hoặc sửa đổi. FAA đã sử dụng một đường dây nóng qua điện thoại để giữ cho các chuyến khởi hành bay trong đêm, nhưng khi lưu lượng hàng không tăng vào buổi sáng, hệ thống điện thoại đã bị quá tải.

FAA đã ra lệnh hạ cánh tất cả các chuyến bay khởi hành vào đầu ngày thứ Tư và điều này đã ảnh hưởng đến tất cả các chuyến bay chở khách và hàng hóa. Một số chuyến bay y tế có thể cất cánh và sự cố ngừng hoạt động không ảnh hưởng đến các hoạt động quân sự.

Tổng thống Joe Biden nói rằng ông đã được ông Buttigieg báo cáo tóm tắt.

Hệ thống NOTAM đã lỗi thời?

Các phi công và quan chức an toàn đã phàn nàn về NOTAM trong nhiều năm, nói rằng có quá nhiều NOTAM và một số không cần thiết và được viết bằng những từ viết tắt khó hiểu.

Ủy ban An toàn Giao thông Quốc gia Mỹ nhấn mạnh số lượng lớn các thông báo trong cuộc điều tra về một thảm họa cận kề vào năm 2017 tại San Francisco. Một máy bay phản lực của Air Canada có các phi công đã bỏ qua THÔNG BÁO về một đường băng đóng cửa suýt hạ cánh do nhầm lẫn trên một đường băng song song. Họ lướt qua đầu bốn chiếc máy bay khác đang chờ cất cánh.

Chủ tịch hội đồng an toàn bay vào thời điểm đó, Robert Sumwalt, lưu ý rằng đường băng đóng cửa đã được đề cập ở trang thứ tám trong số 27 trang thông báo của sân bay San Francisco và mục này được viết theo một cách phức tạp.

Hệ thống máy tính 'lỗi thời' khiến hàng ngàn chuyến bay tại Mỹ bị ảnh hưởng?   - Ảnh 2.

Hành khách chờ đợi các chuyến bay khác sau sự cố.

"Đó chính là NOTAM. Chúng là một đống rác rưởi mà không ai để ý tới", ông nói.

FAA cho biết trong một báo cáo năm 2020 rằng họ đã hiện đại hóa việc phân phối các thông báo thông qua một định dạng kỹ thuật số được tiêu chuẩn hóa sẽ hoàn thành vào tháng 7 năm đó.

Khi mức độ của sự cố hôm thứ Tư trở nên rõ ràng và các hãng hàng không hoãn nhiều chuyến bay hơn, hành khách tranh nhau sắp xếp lại các chuyến đi. Nhiều người cho biết họ gặp khó khăn trong việc tìm hiểu thời gian trì hoãn sẽ kéo dài bao lâu.

Ryan Ososki, người đang cố gắng bay từ Washington, D.C., đến California để tham dự một hội nghị, cho biết: "Có rất nhiều sự thất vọng, rất nhiều sự bối rối".

Macpherson, người đang trở về Jacksonvil, cho biết: "Khi tôi đang ở trên máy bay, tôi nhận được tin từ một người bạn của tôi, người cũng đang đi du lịch nước ngoài rằng có sự cố mất điện ở Florida, từ Tasmania".

Hành khách tại các sân bay ở Chicago, Atlanta và những nơi khác đã báo cáo những trường hợp tương tự.

Các chuyến bay châu Âu đến Hoa Kỳ dường như không bị ảnh hưởng.

Đây là cơn đau đầu mới nhất đối với du khách ở Hoa Kỳ, những người phải đối mặt với số lượng chuyến bay bị hủy hàng ngày thậm chí còn lớn hơn trong kỳ nghỉ Giáng sinh do bão mùa Đông nghiêm trọng và sự cố trong công nghệ lập lịch trình của phi hành đoàn tại Southwest Airlines.

(AP)

PV