Các cam kết quốc tế về phát thải ròng bằng không (Net Zero) cùng với hàng loạt tiêu chuẩn và quy định mới đang buộc doanh nghiệp phải đổi mới mô hình kinh doanh, quản trị chuỗi giá trị toàn cầu. Việt Nam không nằm ngoài xu thế đó khi Chính phủ đã khẳng định cam kết Net Zero 2050 và TP.HCM đang triển khai nhiều chính sách ưu tiên phát triển khởi nghiệp sáng tạo xanh gắn với chuyển đổi số.

Cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0, cùng với sự bùng nổ của công nghệ số và trí tuệ nhân tạo (AI), đã mở ra những công cụ mạnh mẽ để tối ưu năng lượng, giảm phát thải và nâng cao năng lực cạnh tranh.

Nhằm kết nối, chia sẻ và thúc đẩy phát triển hệ sinh thái khởi nghiệp xanh và bền vững, mới đây, Trung tâm Khởi nghiệp sáng tạo TP.HCM (SIHUB) đã phối hợp cùng Trung tâm Nghiên cứu Kinh doanh và Hỗ trợ Doanh nghiệp (BSA) tổ chức Hội thảo “Khởi nghiệp xanh và bền vững trong kỷ nguyên chuyển đổi số: Xu hướng và cơ hội tại Việt Nam”.

Hội thảo được tổ chức tại Hội trường lầu 8, Trung tâm Khởi nghiệp sáng tạo TP.HCM. Ảnh: CESTI

Sự kiện có sự tham dự của đông đảo đại biểu, chuyên gia, nhà đầu tư, đại diện cơ quan quản lý, viện trường, doanh nghiệp cùng cộng đồng startup.

Phát biểu khai mạc, ông Trần Ninh Đông, Quyền Trưởng phòng Quản lý Sở hữu trí tuệ và Đổi mới sáng tạo, Sở Khoa học và Công nghệ TP.HCM, nhấn mạnh định hướng phát triển hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo xanh. Ông coi đây là một trong những động lực then chốt để Thành phố đạt mục tiêu tăng trưởng bền vững trong tương lai.

Trong tham luận “Xu hướng toàn cầu về khởi nghiệp sáng tạo xanh, bền vững và chuyển đổi số: Cơ hội cho startup Việt Nam”, bà Vũ Kim Anh - Phó Giám đốc BSA khẳng định, chuyển đổi số là yếu tố then chốt để phát triển bền vững. Việc ứng dụng công nghệ số, thông qua các nền tảng thương mại điện tử… hay các giải pháp AI, đang tạo ra cơ hội rất lớn cho các startup xanh.

“Công nghệ không chỉ giúp tối ưu chi phí vận hành mà còn hỗ trợ mở rộng phân phối, tăng tính minh bạch trong chuỗi cung ứng và cải thiện khả năng tiếp cận thị trường quốc tế. Nhiều startup xanh tại Việt Nam cũng đã bắt đầu ứng dụng đổi mới trong mô hình kinh doanh, đặc biệt hướng đến tiêu dùng xanh, xử lý phụ phẩm nông nghiệp, sử dụng nguyên liệu bản địa, sản phẩm với sự khác biệt trong bảo vệ môi trường và sức khỏe của người tiêu dùng.”, đại diện BSA nói.   

Ở góc độ chính sách, bà Lê Thị Bé Ba - Phó Giám đốc SIHUB giới thiệu bài tham luận “Chính sách, chương trình hỗ trợ và định hướng phát triển hệ sinh thái khởi nghiệp xanh tại TP.HCM”. Bà khẳng định TP.HCM là địa phương đi đầu trong việc ban hành các chính sách hỗ trợ thực chất cho startup xanh. Giai đoạn 2024 - 2025, nhiều chương trình đã được triển khai như: tuyển chọn, ươm tạo startup sáng tạo, đổi mới sáng tạo trong lĩnh vực phát triển bền vững.

Các chính sách hỗ trợ cụ thể bao gồm: miễn, giảm thuế; hỗ trợ tài chính không hoàn lại; cơ chế “sandbox” thử nghiệm chính sách; hỗ trợ lãi suất vay... Những hỗ trợ này nhằm tạo điều kiện để các startup vượt qua rào cản về nguồn lực ban đầu, đồng thời tiếp cận nhanh hơn với công nghệ và thị trường.

Ngoài ra, tại hội thảo các chuyên gia cũng đề cập đến nhiều vấn đề trọng tâm trong hoạt động đầu tư và vận hành doanh nghiệp khởi nghiệp xanh, như: Nhu cầu mở rộng thị trường vốn xanh, cập nhật xu hướng đầu tư theo tiêu chí ESG trong và ngoài nước; tư duy phát triển bền vững trong quản trị doanh nghiệp; câu chuyện thực tiễn từ các doanh nghiệp điển hình cho thấy việc kiên định theo hướng phát triển xanh có thể tạo ra giá trị bền vững và lan tỏa cảm hứng mạnh mẽ đến cộng đồng khởi nghiệp.

Phần Tọa đàm với chủ đề “Cơ hội và thách thức cho startup xanh, bền vững trong kỷ nguyên số” tiếp nối sau đó đã tập trung thảo luận các giải pháp cụ thể nhằm thúc đẩy đổi mới sáng tạo, huy động vốn, hoàn thiện chính sách hỗ trợ, mở rộng hợp tác quốc tế và xây dựng mạng lưới vườn ươm quốc gia.

Phần Toạ đàm có sự tham gia của đại diện SIHUB, BSA, quỹ đầu tư, doanh nghiệp và các startup tiêu biểu. Ảnh: CESTI

Một số đề xuất chính được nêu ra tại phiên thảo luận gồm: Tăng cường hợp tác giữa chính quyền - trường viện - ngành tài chính để xây dựng các chương trình hỗ trợ về vốn, chính sách và đào tạo kỹ năng; hỗ trợ phát triển nền tảng số, tối ưu hóa chuỗi cung ứng xanh, tận dụng cơ hội AI, thương mại điện tử để mở rộng thị trường; phát triển các mô hình kinh tế tuần hoàn, tái chế, sử dụng vật liệu bản địa, phụ phẩm nông nghiệp để giảm chất thải; truyền thông rộng rãi để nâng cao nhận thức người tiêu dùng về sản phẩm xanh, tiêu dùng có trách nhiệm…

Hội thảo “Khởi nghiệp xanh và bền vững trong kỷ nguyên chuyển đổi số: Xu hướng và cơ hội tại Việt Nam” không chỉ là diễn đàn trao đổi xu hướng toàn cầu và chính sách hỗ trợ, mà còn khơi nguồn cảm hứng từ những câu chuyện thực tiễn. Sự kiện đóng vai trò cầu nối giữa cơ quan quản lý - doanh nghiệp - viện trường - nhà đầu tư, góp phần xây dựng hệ sinh thái khởi nghiệp xanh, bền vững, hội nhập quốc tế và gắn liền với mục tiêu phát triển dài hạn của TP.HCM nói riêng và cả nước nói chung.