Có lẽ số phận cũng có phần ưu ái khi nàng luôn dành được vai nữ chính. Mà cũng dễ hiểu thôi. Vì nàng đẹp, nàng đam mê và nàng có tài.

Đã vậy, nàng lại còn là người cầu toàn. Nàng cầu toàn đến mức nàng sẵn sàng vắt kiệt sức lực của chính mình và của cả những người xung quanh, để khán giả chỉ có thể thốt lên hai chữ “hoàn hảo" cho mỗi vai diễn của nàng. Trên sân khấu, nàng toả sáng, thứ ánh sáng làm nhạt nhoà mọi thứ xung quanh nàng, chỉ còn lại mình nàng, thăng hoa và chiếm lĩnh.

Bên dưới kia, khán giả lẫn chìm trong bóng tối, mắt đổ dồn hết về phía nàng, để được nàng dẫn dắt cảm xúc và để rồi được vỡ oà trong ngưỡng mộ và tung hô. Nàng thích sự mơn trớn ngọt ngào và sự im lặng khuất phục của bóng tối ấy. Sự dõi theo trong câm lặng tuyệt đối, tiếng tung hô trong ồn ào, lố nhố giữa đám đông không rõ hình người khiến nàng nghiện ngập. Nàng không thể sống thiếu bóng tối, thứ bóng tối mà nàng biết có một đám đông bị nuốt chửng vào đó, vì nàng. Nhưng nàng chưa bao giờ để mình bị nuốt chửng vào bóng tối vì đơn giản là nàng chưa bao giờ muốn lùi vào đó. Nàng là chủ nhân của bóng tối ấy, nhưng nàng không thuộc về bóng tối.

Nàng là nữ chính, là trung tâm của ánh đèn sân khấu và không ai, không một ai được chen vào ánh sáng của nàng.

Tranh minh họa

Cô giáo

Vai diễn để đời của nàng là vai một người con gái vượt lên bao khó khăn, bao thử thách để trở thành một cô giáo dạy văn nức tiếng từ tỉnh lẻ ra thành phố. Trước chiến tranh, vì hoàn cảnh gia đình đông anh chị em, nàng phải bỏ ngang chuyện học hành, bỏ ngang ước mơ trở thành nhà văn, lên đường ra Bắc làm công nhân mưu sinh. Chiến tranh leo thang, nàng tham gia thanh niên xung phong, hăm hở lên đường xông pha ngoài chiến trận. Nàng bắt đầu mon men với vai trò phóng viên chiến trường và từng được tiếp cận cả Jane Fonda khi Jane đến Việt Nam năm 1971.

Rồi nàng lấy chồng, sinh con. Con trai nàng sinh ra ngay sau khi đất nước hòa bình thống nhất. Con cái đèo bòng, kinh tế khó khăn, nàng cùng chồng chật vật bươn chải đủ nghề, từ trí óc đến chân tay, từ viết lách ở toà soạn đến cò kè thiệt hơn với con buôn ngoài chợ đỏ đen. Nhưng niềm đam mê văn chương của nàng chưa bao giờ nguội lạnh.

Ban ngày nàng làm kinh tế, đêm đến, nàng vừa ôm con vừa miệt mài ôm sách đi học đại học tại chức. Rồi nàng tốt nghiệp, trở thành cô giáo dạy văn cấp 2. Kể từ đây, số phận nàng sang trang đến chóng mặt. Nàng dạy hay, hay đến nổi giáo viên toàn thành phố lũ lượt đến dự giờ nàng, học trò thì ngồi nghe, há hốc miệng, như muốn nuốt lấy nuốt để từng lời nàng nói ra. Bao nhiêu danh hiệu giáo viên dạy giỏi từ cấp thành phố đến cấp tỉnh rồi cấp quốc gia, nàng đều chinh phục hết. Nàng bước ra khỏi ngôi trường cấp 2 nhỏ bé, đường hoàng bước vào môi trường đại học uy nghi bề thế. Học trò say mê nàng. Đồng nghiệp ngưỡng mộ nàng.

Rồi nàng leo lên đến chức trưởng khoa như một điều nghiễm nhiên phải thế. Đã vậy, nàng lại còn đẹp, nàng thời trang và tâm lý. Với bao học trò và đồng nghiệp, nàng là hình mẫu, là thần tượng, là tượng đài khó ai có thể thay thế được. Họ tìm đến nàng không chỉ để được chỉ bảo chuyên môn, mà còn được để tư vấn áo quần, rồi chuyện gia đình, chuyện tình cảm hoặc chuyện đối nhân xử thế tất tật trên đời.

Nàng xuất sắc, thật sự xuất sắc cho vai diễn này.

Mẹ

Vai người Mẹ yêu con và bất chấp mọi thứ vì con cũng là một vai diễn để lại nhiều dấu ấn của nàng. Nàng có hai đứa con, một trai một gái. Cả hai đứa đều khoẻ mạnh, sáng sủa và thông minh. Nàng tự hào lắm và luôn bảo tại gien nàng tốt. Ừ, thì đúng là tốt thật, nàng xinh đẹp và tháo vát đến thế kia mà. Nàng yêu con và có thể làm tất cả vì con, kể cả hy sinh những đam mê của bản thân nàng.

Nàng dè sẻn chi tiêu, nhưng nàng lại không tiếc bất cứ một thứ gì cho con nàng, từ miếng cơm đến manh áo, tất cả đều phải là thứ ngon nhất và đẹp nhất. Con ốm, nàng bỏ hết công việc, chạy đôn đáo khắp nơi tìm thuốc thang, thử đủ mọi cách dở hay, thậm chí tìm đến cả lang băm, nàng đều làm miễn con nàng được khoẻ mạnh. Vì con, nàng cố gắng sống với chồng, để con nàng không phải mang tiếng không cha.

Nhưng trong mắt con, chồng nàng tồn tại như chiếc bóng mờ nhạt, bởi sự hiện diện lấn át của nàng trong cả vai trò làm mẹ và làm cha. Nhưng đổi lại sự hy sinh ấy, nàng kỳ vọng rất nhiều vào con mình. Nàng không cần, mà không, đúng hơn là nàng không đủ can đảm để cho con tự do chọn một con đường riêng không ai đi vì nàng không muốn con mình là kẻ duy nhất, cô đơn và chẳng được thừa nhận. Nàng muốn con mình hoà vào đám đông và vươn lên thành kẻ đứng đầu.

Nàng nhanh nhạy, bắt kịp xu hướng thời đại để định hướng và đầu tư thích hợp cho việc học hành của con. Con nàng không cần đụng đến việc nhà, chỉ cần chúng chuyên tâm vào việc học, học ở trường, học ở nhà, học thêm, học kèm. Học để chúng có thể nổi trội và đứng cao hơn tất cả những bạn bè cùng lứa. Nàng khó chấp nhận việc con nàng chỉ là kẻ thứ 2, thứ 3 và đau khổ khi sự hy sinh của nàng không được đền đáp theo ý nàng. Nàng cay đắng và dày vò con mỗi khi chúng đi lệch quỹ đạo nàng vẽ ra, nhưng nàng không ngồi yên than khóc, nàng lại quyết liệt gò lưng, đưa các con vào lại quỹ đạo vần vũ của nàng. Chỉ cần các con lập nên thành tích mới, nàng lại hạnh phúc, hãnh diện và thương yêu các con vô cùng.

Rồi con nàng lớn lên, trở thành những cá nhân xuất sắc, như một lẽ đương nhiên, chúng phải đi ra khỏi cái tỉnh lẻ nhỏ bé để tìm đến những cuộc đua tranh giành vị trí đứng đầu khốc liệt hơn. Nàng hẫng hụt vì giờ đây nàng không còn được chạy ngược chạy xuôi lo cơm nước, lo bài vở, lo thi cử, lo cửa trước chạy cửa sau cho con. Nhưng cô đơn khi phải xa con không phải là thứ nàng sợ. Bảng thành tích ngày càng dày của các con, bấy nhiêu là đủ để bù đắp khoảng trống các con để lại trong thế giới của nàng, đủ để vỗ về nàng trong hạnh phúc. Bởi thành công của các con, dù ở rất xa nàng, vẫn là trái quả của những ngày tháng nàng đỗ mồ hôi, cố sức chăm bẵm, vun trồng. Nàng tin và nàng muốn tin như vậy vì điều nàng sợ là nàng sẽ bị lãng quên và sợ sự thành công của các con không còn dính líu tới nàng.

Ảnh minh họa

Người tình.

Nàng không chỉ thành công với những vai cá tính, dữ dội, mà còn rất ngọt ngào với vai người phụ nữ đa tình. Dịu dàng, quyến rũ, kiêu sa, và trí thức, nàng chính là phiên bản hoàn hảo của Carla Bruni. Nàng có trong tay bộ sưu tập người tình dài dằng dặc, đủ dáng dấp, đủ thành phần. Trẻ, già, xấu, đẹp, nổi tiếng, hạ nhân, giàu sang, thất thế.

Nhưng dù họ có là ai đi chăng nữa, trước nàng, họ gục ngã, mềm yếu, dịu dàng, và của riêng nàng. Họ đến với nàng vì nàng cho họ cảm giác được chở che người đàn bà yếu đuối, dẫu nàng rất đẹp và tài hoa. Nàng đến với họ vì nàng muốn được yêu thương và được sùng bái, từ những góc khuất không ai nhìn thấy được trong họ, trừ nàng.

Khi yêu, nàng được mơ về con người mà nàng muốn hướng đến, được tự do nhảy múa, được phiêu du, lãng đãng, được kiêu hãnh, ngang tàng, và được đam mê đến tận cùng. Dẫu ảo ảnh có tan biến đi, nàng vẫn luôn mở lòng đón nhận tình yêu tiếp theo bởi nàng thích những cơn say, thích cái cảm giác hư hư thực thực khi tình yêu chỉ là đam mê, không vướng bận bởi bất cứ một điều gì khác.

Tuổi trẻ qua đi, còn lại trong nàng chỉ là kỷ niệm về những mối tình dang dở. Từ khi nào, nàng đã hết mộng mơ. Mà nàng chẳng còn muốn mơ nữa và nàng sợ cả những giấc mơ đã từng có của nàng. Nàng không còn đủ sức để đeo đuổi con người thật của nàng trong những giấc mơ đó, bởi nàng giờ đây bị bủa vây bởi cuộc sống thực đầy vật chất, bon chen và tính toán.

Nàng vẫn đẹp, rất đẹp. Nhưng nàng không còn là người đàn bà yếu đuối và dịu dàng của ngày xưa. Nàng giờ là người đàn bà quý phái, kiêu kỳ và xa cách. Nhan sắc của nàng giờ không chỉ dành cho đàn ông, mà dành cho tất cả những người khác, để ngưỡng mộ và kính sợ. Nàng không muốn ai chạm đến nàng bởi nàng biết trong nàng có rất nhiều góc khuất, mà nó chỉ nên ở đó, trong những giấc mơ của riêng nàng.

Nữ chính

Tre già măng mọc. Nàng đã lớn tuổi rồi. Nàng không còn được ưu tiên các vai chính nữa bởi ngày càng xuất hiện nhiều diễn viên đẹp hơn và đặc biệt là trẻ hơn nàng. Nàng đành phải ngậm ngùi với các vai diễn viên phụ, nhường lại ánh đèn sân khấu một thời nàng tung hoành chiếm hữu. Nàng giờ chỉ còn là một chiếc bóng nhạt nhoà và bất an. Đôi lúc, nàng tuyệt vọng, nàng vùng vẫy kháng cự, cố gắng chiếm sân khấu, giành vai, giành thoại. Nhưng thiên hạ chỉ cười, kệ nàng và lướt qua.

Nhưng có một vai nữ chính suốt bao năm qua và cả đến tận bây giờ luôn được dành cho nàng- vai người Vợ. Nàng chẳng mặn mà gì với vai diễn ấy nhưng vì cả nể nàng đành nhận lời và để giờ đây, nó là vai nữ chính duy nhất còn sót lại của nàng.

Ảnh minh họa

Nam chính trong vai người Chồng bao năm qua vẫn thế, trung thành với vai diễn, trung thành với nàng, luôn ở đó để tung hứng để tạo đất diễn cho nàng. Nàng khinh thường bạn diễn, nhưng nàng ích kỷ, nàng chẳng muốn ai cướp đi vai diễn của nàng.

Đã bao lần, ngay cả khi còn trẻ, nàng tự hỏi tại sao nàng không can đảm từ bỏ vai diễn ấy, để rồi giờ đây nó như một cái bướu cổ, gắn chặt với đời nàng. Nàng thơ ơ diễn, một cách bền bĩ đến khó tin, trong khi bạn diễn của nàng luôn hào hứng với nàng, hồ hởi với vở kịch. Nàng lại càng thêm khinh. Mà thực ra nàng chẳng cần diễn, nàng cứ thế mang cả sự khinh khỉnh với bạn diễn vào vở kịch, và cứ thế năm này qua tháng nọ, họ vẫn diễn cùng nhau để rồi lắm lúc lẫn lộn đâu là đời đâu là kịch. Đôi lúc, nàng cũng tự nhủ, giá như nàng cố diễn một chút, có lẽ nàng đã yêu vai diễn của nàng hơn, và có lẽ nàng đã thấy dễ chịu với bạn diễn của nàng hơn.

Giờ chỉ còn mình nàng trên sân khấu, cùng người bạn diễn duy nhất- chồng nàng. Bóng tối dưới kia hun hút, câm lặng, không vỡ oà.