Chúng ta hay dỗ dành nhau rằng "rồi mọi chuyện sẽ ổn thôi", rằng cứ cố gắng làm việc, trung thành với công ty, chăm chỉ từng ngày thì tương lai sẽ bớt lo. Nhưng thực tế vài năm qua cho thấy, chẳng ai được bảo đảm trọn đời ở một chỗ. Cắt giảm nhân sự, thay đổi cơ cấu, chuyển hướng kinh doanh… có thể đưa một người từ "nhân viên nòng cốt" thành "danh sách cần tinh gọn" chỉ sau một email. 

Trong bối cảnh đó, câu hỏi nghe có phần phũ phàng: "Ngày mai nếu mất việc, mình sống được bao lâu?" không phải để dọa nhau cho vui mà là để mỗi phụ nữ chậm lại, nhìn thẳng vào tài chính, công việc, mối quan hệ và cả sức khỏe tinh thần của mình, từ đó soát lại kế hoạch bước sang năm 2026 một cách thực tế hơn, bớt ảo tưởng nhưng cũng bớt hoang mang.

Câu hỏi "mất việc" tưởng xui nhưng hóa ra rất tỉnh

Nhiều người kiêng nói những chuyện xui như mất việc, thất nghiệp. Nhưng né không nhắc không có nghĩa là nguy cơ ấy biến mất. Thử một buổi tối yên tĩnh, khi con đã ngủ, nhà đã tắt bớt đèn, bạn ngồi xuống và tự hỏi: "Nếu sáng mai mình nhận email cho nghỉ việc, mình trụ được bao lâu mà không phải vay nợ, không phải gọi điện xin hỗ trợ từ người thân?". Một tháng, ba tháng hay chưa tới nổi một tháng? Câu trả lời có thể làm tim mình chùng xuống, nhưng cũng chính lúc ấy, bạn nhìn rõ khoảng trống trong "tấm đệm an toàn" của mình. 

Đó không phải là bi quan, đó là bước đầu của sự tỉnh táo. Nhiều phụ nữ quen với việc lo cho gia đình, cho con, cho bố mẹ hai bên, nhưng lại rất ít khi ngồi xuống tính cụ thể xem mỗi tháng mình cần bao nhiêu để sống tối giản nếu mất thu nhập chính, mình đang có bao nhiêu tiền dự phòng thực sự. Nhìn thẳng vào con số là bước đầu để thay đổi.

Phụ nữ và chiếc ghế công việc không chắc chắn

Thú thật, nhiều chị em vẫn mang suy nghĩ: Có công ty lo, có chồng lo, có bố mẹ "đỡ lưng", nên chưa thấy việc lập kế hoạch tài chính cho mình là quá cấp bách. Nhưng đời sống bây giờ khác rồi. Những biến động trong vài năm gần đây cho chúng ta thấy, bất cứ ai cũng có thể rơi vào cảnh thu nhập giảm hoặc mất đi trong một thời gian. 

Nếu bản thân không đủ chủ động, mình rất dễ rơi vào tâm lý hoảng loạn, tủi thân, vừa lo tiền vừa lo danh dự. Chiếc ghế công việc tưởng chắc chắn nhưng thật ra chỉ là tạm thời. Công ty có thể thay đổi, thị trường có thể xoay chiều, nghề hôm nay đang hot ngày mai đã bão hòa. Điều duy nhất mình có thể nắm trong tay là sự chuẩn bị: Chuẩn bị về tiền, chuẩn bị thêm kỹ năng, chuẩn bị cả một tâm thế "mất việc không phải là mất hết". 

Khi xem lại kế hoạch 2026, hãy thử bỏ qua những câu chữ màu hồng kiểu "năm mới phải thật rực rỡ", mà tập trung vào hai câu hỏi: nếu mọi việc thuận lợi, mình sẽ làm gì; nếu có biến cố như mất việc, mình sẽ xoay xở ra sao.

Soát lại kế hoạch 2026: Bắt đầu từ túi tiền và thói quen

Kế hoạch 2026 không cần phải là một file Excel phức tạp mới được gọi là "bài bản". Đôi khi, chỉ cần một quyển sổ, một cây bút và sự trung thực với chính mình. Việc đầu tiên nên làm là liệt kê chi phí tối thiểu mỗi tháng: Tiền nhà, tiền ăn, tiền học của con, tiền đi lại, tiền thuốc men nếu có. Con số này không phải để dọa mình mà để biết: "Mình cần bao nhiêu để sống ở mức tối giản mà vẫn đủ ăn, đủ thở". 

Sau đó, nhìn lại số tiền mình đang có: tiền mặt, sổ tiết kiệm, quỹ dự phòng nếu đã lỡ mở, những khoản có thể quy đổi nhanh trong trường hợp khẩn. Nếu con số tiết kiệm mới chỉ tương đương một tháng, hãy coi đó là lời nhắc để 2026 bớt "shopping theo cảm xúc" và tăng dần phần dự phòng. Nếu đã có sẵn khoảng ba đến sáu tháng chi phí, bạn có quyền thở phào nhưng vẫn nên duy trì thói quen tích lũy đều đặn. 

Bên cạnh tiền, hãy soát lại thói quen chi tiêu: Mình có thường xuyên mua đồ chỉ vì giảm giá, gọi đồ ăn ngoài vì lười nấu, chi tiền cho những buổi café "cho vui" nhưng không thực sự cần thiết. Mỗi khoản nhỏ nhặt ấy, cắt bớt một chút, có thể tích thành một khoản cứu mình trong những tháng "gió ngược".

Không chỉ là tiền, còn là "tài lẻ" và mạng lưới của chính mình

Nếu mất việc, thứ giúp mình đứng dậy không chỉ là tài khoản ngân hàng mà còn là những kỹ năng và mối quan hệ đã tích lũy. Phụ nữ hay tự hạ thấp những "tài lẻ" của mình: Viết lách chút chút, biết làm slide, biết chụp ảnh, nấu ăn ngon, khéo tay trang trí nhà cửa, chăm cây, làm đồ thủ công… Nhưng trong thời đại này, rất nhiều thứ từng được coi là "tài lẻ" lại có thể trở thành nguồn thu phụ hoặc thậm chí là công việc chính. 

Bước sang 2026, thay vì chỉ đặt mục tiêu "thăng chức, tăng lương", hãy thêm một mục tiêu nữa: Nuôi dưỡng ít nhất một tài năng bên lề mà mình yêu thích. Không cần làm ầm ỹ, không cần nghỉ việc để "đu trend" tự do, chỉ cần kiên trì mỗi tuần dành một chút thời gian học thêm, làm thêm, thử nghiệm nhỏ. Đó là cách mình âm thầm chuẩn bị "chiếc phao dự phòng" cho tương lai. 

Song song với đó, hãy giữ mối liên hệ chân thành với bạn bè, đồng nghiệp cũ, những người đã từng làm việc cùng mình. Không cần gặp gỡ ồn ào, chỉ cần thi thoảng hỏi thăm, chia sẻ chân thật. Khi biến cố xảy ra, đôi khi một lời giới thiệu việc làm, một câu "để mình xem giúp" cũng đủ thay đổi cả cục diện.

"Ngày mai nếu mất việc, mình sống được bao lâu?" nghe qua đúng là câu hỏi khiến nhiều người lạnh gáy. Nhưng thay vì né tránh, có lẽ phụ nữ chúng ta nên tập đối diện. Sợ một chút để biết mình đang yếu chỗ nào. Chột dạ một chút để tay bớt vung tiền, đầu bớt mơ mộng vào những kế hoạch quá đẹp mà thiếu nền tảng. 

Năm 2026 rồi cũng sẽ trôi qua như mọi năm khác. Điều khác biệt là ở chỗ: Mình bước vào năm đó với tâm thế nào, bị kéo đi bởi nỗi lo, hay chủ động chỉnh lại đường đi của chính mình. Nếu tối nay bạn có thể bình tĩnh ngồi xuống, ghi lại vài con số, vài ý định, vài việc nhỏ có thể làm ngay để chăm lo cho "tương lai nếu lỡ mất việc", có lẽ bạn đã trưởng thành hơn một chút, yên tâm hơn một chút. Và biết đâu, chính vì đã chuẩn bị kỹ, cuộc đời lại chẳng nỡ bắt bạn thử bài học mất việc bao giờ.