Cuộc tấn công Ukraina của Nga đã gây ra các lệnh trừng phạt chống lại nước này cũng như kêu gọi cắt nó khỏi hệ thống thanh toán toàn cầu SWIFT.

Việc loại Nga khỏi mạng lưới của Hiệp hội Viễn thông Tài chính Liên ngân hàng Toàn cầu (SWIFT) có thể làm tê liệt khả năng giao dịch của Nga với hầu hết thế giới và giáng một đòn nặng nề vào nền kinh tế nước này.

Nhưng hôm qua (24/2), Hoa Kỳ và Liên minh châu Âu đã chọn không cắt Nga khỏi SWIFT trong khi vẫn để ngỏ khả năng xem xét lại.

SWIFT là gì và nó hoạt động thế nào?

SWIFT là một mạng lưới được các ngân hàng sử dụng để gửi các thông điệp an toàn về việc chuyển tiền và các giao dịch khác.

Hơn 11.000 tổ chức tài chính ở gần 200 quốc gia sử dụng SWIFT, biến nó trở thành xương sống của hệ thống chuyển giao tài chính quốc tế.

Ai sở hữu SWIFT?

SWIFT là một công ty hợp tác theo luật của Bỉ. Trên trang web của mình, SWIFT cho biết “SWIFT được sở hữu và kiểm soát bởi các cổ đông [các tổ chức tài chính] đại diện cho khoảng 3.500 công ty từ khắp nơi trên thế giới”.

Hệ thống này được giám sát bởi các ngân hàng trung ương G10, cũng như Ngân hàng Trung ương Châu Âu, với giám sát chính của nó là Ngân hàng Quốc gia Bỉ.

Mối quan hệ giữa SWIFT và Nga là gì?

Theo Hiệp hội SWIFT Quốc gia Nga, Nga có số người dùng nhiều thứ hai sau Mỹ, với khoảng 300 tổ chức tài chính Nga thuộc hệ thống này.

Hơn một nửa các tổ chức tài chính của Nga là thành viên của SWIFT.

Alicia García Herrero, nhà kinh tế trưởng phụ trách khu vực Châu Á Thái Bình Dương tại Natixis ở Hồng Kông, cho biết việc cấm Nga tham gia SWIFT sẽ là một đòn nghiêm trọng đối với nước này.

“Đó là một vấn đề lớn vì không có khoản nợ hoặc thanh toán tài trợ thương mại nào có thể được thực hiện. Nó lớn hơn việc ngừng nhập khẩu khí đốt của EU từ Nga", García Herrero nói với Al Jazeera.

Nga nói gì?

Nikolay Zhuravlev, phó diễn giả của Hội đồng Liên đoàn, đã thừa nhận vào tháng Giêng rằng việc đất nước bị loại khỏi mạng là một khả năng có thể xảy ra.

“SWIFT là một hệ thống dàn xếp, nó là một dịch vụ. Do đó, nếu Nga bị ngắt kết nối với SWIFT, thì chúng tôi sẽ không nhận được ngoại tệ, nhưng người mua, các nước châu Âu ngay từ đầu, sẽ không nhận được hàng hóa của chúng tôi - dầu, khí đốt, kim loại và các thành phần quan trọng khác của hàng nhập khẩu của họ. Họ có cần nó không? Tôi không chắc”, Zhuravlev nói, theo cơ quan TASS của Nga.

Zhuravlev cũng lưu ý rằng mặc dù SWIFT rất tiện lợi, nhưng nó không phải là cách duy nhất để chuyển tiền và một quyết định như đình chỉ một quốc gia sẽ cần sự nhất trí của các thành viên.

“SWIFT là một công ty châu Âu, một hiệp hội liên quan đến rất nhiều quốc gia”, Zhuravlev nói.

Để đưa ra quyết định về việc ngừng hoạt động, cần phải có một quyết định duy nhất của tất cả các nước tham gia ... Tôi không chắc rằng các quốc gia khác, đặc biệt là những quốc gia có tỷ trọng thương mại lớn với Nga sẽ ủng hộ việc ngừng hoạt động.

Ai thiệt hại nhiều nhất?

Về mặt chiến thuật, “những thuận lợi và khó khăn còn đang tranh cãi”, Guntram Wolff, giám đốc tổ chức tư tưởng Bruegel có trụ sở tại Brussels, nói với hãng tin AFP.

Về mặt thực tế, việc bị loại bỏ khỏi SWIFT có nghĩa là các ngân hàng Nga không thể sử dụng nó để thực hiện hoặc nhận thanh toán với các tổ chức tài chính nước ngoài.

Các quốc gia phương Tây đã đe dọa loại Nga khỏi SWIFT vào năm 2014 sau khi sáp nhập Crimea.

Nhưng việc loại trừ một nền kinh tế lớn như vậy - Nga là nước xuất khẩu dầu và khí đốt quan trọng - cũng có thể gây ra những hậu quả đáng kể cho các nước khác.

Thủ tướng Hà Lan Mark Rutte hôm thứ Năm thừa nhận rằng lệnh cấm là “nhạy cảm” đối với một số nước EU vì nó sẽ có “tác động to lớn đối với chính chúng ta”.

Wolff nói: “Về mặt hoạt động, nó sẽ thực sự là một vấn đề nhức đầu, và thêm rằng tác động sẽ đặc biệt lớn đối với các nước châu Âu có quan hệ thương mại quan trọng với Nga, quốc gia cung cấp 41% khí đốt tự nhiên của lục địa này".

Herrero cho biết việc loại trừ Nga sẽ tốn kém "cho các trái chủ, các ngân hàng EU và các nhà nhập khẩu năng lượng".

Lệnh cấm như vậy cũng có thể thúc đẩy Moscow đẩy nhanh sự phát triển của một hệ thống chuyển tiền thay thế, với Trung Quốc hoặc các quốc gia khác, có khả năng làm giảm sự thống trị của Mỹ đối với hệ thống tài chính.

(Nguồn: Al Jazeera)