Cơ thể nữ giới trong suốt cuộc đời, việc dậy thì, có kinh nguyệt, sinh con, rồi mãn kinh đều do các hormon nội tiết tố quyết định. Thậm chí cả vấn đề tâm sinh lý, phần lớn cũng do sự hoạt động của các hormon.

Nội tiết tố (hormone) là những chất tự nhiên được sản xuất trong cơ thể, có tác dụng đến các tế bào, các cơ quan hoặc toàn bộ cơ thể. 

Ở nữ giới có 3 loại nội tiết tố có tác động đến sinh lý cơ thể đó là estrogen, progesterone và testosterone, trong đó testosterone chỉ chiếm một lượng nhỏ.

Estrogen là nội tiết tố đóng vai trò quyết định đến sinh lý nữ giới trong các giai đoạn dậy thì, hành kinh, thai kỳ và mãn kinh.

Progesterone tham gia vào quá trình điều hòa kinh nguyệt, tạo điều kiện để quá trình mang thai diễn ra thuận lợi, ức chế sản xuất estrogen sau khi rụng trứng.

Testosterone được sản xuất một lượng nhỏ từ tuyến thượng thận và buồng trứng. Hormone này quyết định ham muốn tình dục ở nữ giới, điều hòa chu kỳ kinh nguyệt, tăng sức mạnh của xương và cơ.

Ảnh: The Asian Parent

Nữ giới khi bước vào giai đoạn bắt đầu xuất hiện kinh nguyệt (thường từ 8 đến 15 tuổi), các hormone sinh lý bắt đầu đảm nhận vai trò khác nhau. 

Do sự thay đổi của nồng độ hormone, phụ nữ sẽ có ham muốn tình dục nhiều nhất ở giai đoạn trước khi diễn ra rụng trứng. Sự suy giảm nội tiết tố như giai đoạn mãn kinh hay sử dụng các biện pháp tránh thai (có tác động đến nội tiết tố) cũng ảnh hưởng đến ham muốn tình dục của nữ giới.

Giai đoạn mang thai, progesterone làm dày cổ tử cung để bảo vệ tử cung khỏi vi khuẩn và tinh trùng. Nồng độ estrogen cũng cao hơn, góp phần làm dày lớp niêm mạc tử cung. 

Sau khi sinh con và cho con bú, nồng độ hormone estrogen và progesterone trong cơ thể nữ giới bắt đầu suy giảm,nếu suy giảm đột ngột dễ gây ra chứng trầm cảm. 

Đến giai đoạn tiền mãn kinh và mãn kinh, buồng trứng bắt đầu ngừng sản xuất nội tiết tố, khiến cơ thể nữ giới tiết ra ít chất nhầy, âm đạo trở nên khô hơn, bắt đầu có dấu hiệu suy giảm ham muốn tình dục, chu kỳ kinh nguyệt rơi vào trạng thái không đều. Tùy mỗi giai đoạn phát triển của nữ giới mà các hormone có sự thay đổi rõ rệt.

Mãn kinh là một trong những nguyên nhân khiến nồng độ hormone sinh lý nữ suy giảm, gây ra các triệu chứng như cáu gắt, đau đầu, thay đổi về da, rối loạn kinh nguyệt, mất ngủ, tâm trạng thất thường...

Một chế độ ăn uống bổ sung đầy đủ dưỡng chất có thể giúp nữ giới lấy lại sự cân bằng nội tiết tố trong cơ thể. Nên ăn các thực phẩm như đậu phụ, hoa quả sấy khô, sữa đậu nành, đào, tỏi,... Duy trì chế độ nghỉ ngơi hợp lý, tránh stress, căng thẳng, rèn luyện thể thao thường xuyên cũng là cách giúp chị em phụ nữ phòng ngừa tình trạng suy giảm nội tiết tố.