Thông tư số 26 của Bộ Giáo dục và Đào tạo về sửa đổi, bổ sung một số điều của quy chế đánh giá, xếp loại học sinh THCS, THPT, có hiệu lực từ 11/10, cho thấy nhiều điểm mới. Trong đó bao gồm nội dung học sinh THCS và THPT sẽ được bỏ bài kiểm tra một tiết, hình thức đánh giá sẽ đa dạng hơn, có cả làm bài trên máy tính.

Các môn học có từ 35 tiết trở xuống mỗi năm, học sinh phải có hai đầu điểm kiểm tra, đánh giá thường xuyên; môn học từ trên 35 đến 70 tiết có 3 và trên 70 tiết có 4 đầu điểm. Trong mỗi học kỳ, một môn học có một điểm kiểm tra giữa kỳ và một điểm cuối kỳ. Các điểm kiểm tra và đánh giá thường xuyên được tính hệ số 1, giữa kỳ hệ số 2, cuối kỳ hệ số 3. Điểm trung bình môn học kỳ là trung bình cộng của điểm kiểm tra, đánh giá thường xuyên, giữa kỳ và cuối kỳ với các hệ số quy định.

Ở thông tư 26, kiểm tra, đánh giá thường xuyên được thực hiện trực tiếp hoặc trực tuyến thông qua hỏi - đáp; viết ngắn; thuyết trình; thực hành, thí nghiệm, sản phẩm học tập gắn với chủ đề dạy học cụ thể. Kiểm tra, đánh giá định kỳ (giữa kỳ và cuối kỳ) đa dạng hóa thông qua bài kiểm tra (có thể thực hiện trên giấy hoặc trên máy tính từ 45 đến 90 phút, đối với môn chuyên tối đa là 120 phút), bài thực hành, dự án học tập. 

Ông Sái Công Hồng, Vụ phó Trung học (Bộ Giáo dục và Đào tạo) cho biết việc thay đổi hình thức đánh giá và sử dụng bài thực hành, dự án học tập để tăng cường mức độ sâu rộng của đánh giá. Dù vậy, giáo việc cần phải công khai tiêu chí và hướng dân cho học sinh để đảm bảo tính khách quan. 

Đây là lần đầu tiên hình thức kiểm tra viết được cho phép thực hiện trên máy tính nhằm tận dụng thế mạnh của công nghệ thông tin, đẩy mạnh hoạt động đánh giá vì sự tiến bộ của học sinh và đặc biệt phát triển rất tốt năng lực tự học của người học. Tuy nhiên chỉ nên thực hiện ở các trường có đủ cơ sở vật chất, trang thiết bị và cần áp dụng linh hoạt. 

Theo thông tư 26, đề kiểm tra giữa kỳ, cuối kỳ sẽ được xây dựng dựa trên ma trận, đặc tả theo chuẩn kiến thức, kỹ năng, đáp ứng theo mức độ cần đạt của môn học hay hoạt động giáo dục nhằm đánh giá sát thực hơn việc học tập đáp ứng chuẩn đầu ra của học sinh, tạo sự công bằng giữa các vùng miền.

Bộ Giáo dục và Đào tạo sẽ tập huấn, hướng dẫn thống nhất việc xây dựng và sử dụng ma trận, đặc tả bài kiểm tra giữa kỳ, cuối kỳ; đảm bảo chuẩn đánh giá, thống nhất trong toàn quốc.

Bên cạnh đó, thông tư 26 quy định các môn học đều có đánh giá bằng nhận xét thay vì một số môn, cụ thể từng mặt của học sinh như thái độ, hành vi, kết quả thực hiện. Học sinh sẽ được đánh giá nhiều lần, bằng nhiều hình thức và có nhiều cơ hội để thể hiện. 

Việc xét công nhận danh hiệu học sinh cũng có thay đổi đó là ngoài danh hiệu học sinh giỏi, tiên tiến như hiện hành, thông tư 26 còn đưa thêm danh hiệu học sinh đạt thành tích nổi bật hoặc có tiến bộ vượt bậc trong học tập, rèn luyện. Điều kiện công nhận học sinh giỏi có điểm mới đó là đưa môn Ngoại ngữ vào vị trí tương xứng với môn Toán, Ngữ văn nhằm đẩy mạnh việc phát triển năng lực ngoại ngữ cho học sinh phổ thông, đáp ứng nhu cầu cấp thiết của việc sử dụng ngoại ngữ trong cuộc sống.