Người Việt xếp hạng lùn thứ 4 thế giới, thấp còi nhất Đông Nam Á. Để trẻ phát triển chiều cao lý tưởng và không bị lùn, thời gian qua không ít phụ huynh tìm mua các sản phẩm được quảng cáo là “thuốc” tăng chiều cao. Hiệu quả của các loại “thuốc” này tới đâu?

Đủ loại “thuốc” tăng chiều cao

Cửa hàng Siêu Thị Làm Đẹp (1002 Âu Cơ, Q.Tân Bình và 663 Lê Hồng Phong, Q.10, TP.HCM) hiện đang quảng cáo rao bán 8 loại sản phẩm tăng chiều cao thì đã có hết 4 loại được gọi là “thuốc” bao gồm: “thuốc” tăng chiều cao GH Creation EX của Nhật Bản, “thuốc” tăng chiều cao Taller Plus, “thuốc” tăng chiều cao Growth Height Pro của Mỹ, “thuốc” tăng chiều cao Taller Max. Sản phẩm có giá từ 790.000 – 1.100.000 đồng.

Cửa hàng trên hiện vi phạm luật quảng cáo vì các sản phẩm này thực chất chỉ là thực phẩm chức năng, nhưng lại được gọi là “thuốc” để nâng cao tính hiệu quả và đánh lừa người tiêu dùng rằng đây là “thuốc” điều trị chứ không phải sản phẩm hỗ trợ. Không những vậy, người bán còn quảng cáo “lố” tính năng của sản phẩm.

Sản phẩm GH Creation EX của Nhật Bản được nhiều phụ huynh tìm mua với hy vọng tăng chiều cao cho con.

Chẳng hạn, sản phẩm có thể can thiệp vào sự phát triển của hormone tăng trưởng ở người đã bước qua giai đoạn trưởng thành, từ đó giúp những người đã bước qua tuổi dậy thì vẫn có thể cao thêm (?!).

Các sản phẩm như Taller Max được người bán khẳng định là “thuốc” tăng chiều cao tốt nhất trên thị trường, giúp những người thấp lùn có thể cải thiện được chiều cao sau khi sử dụng sản phẩm.

Tại website nilp.vn, sản phẩm GH Creation Ex cũng được quảng cáo là “thuốc” tăng chiều cao. Trang web còn dẫn thông tin rất thời sự như “theo kết quả nghiên cứu mới đây cho thấy tỷ lệ chiều cao người Việt Nam thuộc dạng thấp nhất châu Á” để thuyết phục người mua tin dùng “thuốc” tăng chiều cao này.

Đây được cho là phiên bản cũ của GH Creation nên hiệu quả vượt trội gấp đôi, thậm chí người đến tuổi 30 sau khi sử dụng vẫn có thể phát triển chiều cao. Đặc biệt chỉ sau một liệu trình sử dụng, người dùng sẽ tăng lên trung bình từ 5-10cm. Phía dưới bài viết là hàng loạt bình luận ngỏ ý muốn mua “thuốc” này về để sử dụng.

Thậm chí, tại các trang thương mại điện tử - vốn là nơi được quản lý chặt chẽ về nội dung quảng cáo cũng vô tư gọi thực phẩm chức năng tăng chiều cao là “thuốc”. Chẳng hạn, tại trang Shopee  có đến 9 gian hàng gọi các thực phẩm chức năng như GH Creation, GH Creation Ex là “thuốc”. Còn tại Lazada, cũng có ba gian hàng gọi thực phẩm chức năng GH Creation và Shinshin là “thuốc” tăng chiều cao… 

Việt Nam lùn thứ 4 thế giới, thuộc nhóm thấp còi của Đông Nam Á.

Ngoài dạng viên uống, hiện trên thị trường có đủ chế phẩm bổ sung canxi được quảng cáo có khả năng giúp trẻ tăng chiều cao như siro, cốm, kẹo ngậm, nước yến. Người bán khẳng định, uống các loại này vào bảo đảm trẻ sẽ ăn ngon, cao lớn.

Tự ý bổ sung, coi chừng ngộ độc

Theo PGS.TS.DS Nguyễn Hữu Đức – ĐH Y Dược TP.HCM, các loại thực phẩm chức năng quảng cáo tăng chiều cao có vitamin, canxi nên người tiêu dùng cứ nghĩ là thuốc nhưng thật ra chỉ là thực phẩm chức năng. Các loại vitamin A và D3 có trong thực phẩm chức năng phải được dùng thận trọng bởi nếu dùng liều cao trẻ sẽ bị tăng áp lực sọ, khô da, rụng tóc, chán ăn, ngưng tăng trưởng…

Có phụ huynh vì quá thương con nên cho trẻ dùng thuốc bổ quá liều có vitamin A, làm trẻ bị tăng áp lực sọ não làm lồi thóp phải cấp cứu tại bệnh viện. Rất may trẻ được cấp cứu kịp thời.

Do vậy, phụ huynh cần lưu ý, trẻ thấp còi do nhiều yếu tố như: suy dinh dưỡng, di truyền, chậm tăng trưởng do thể tạng, bệnh mạn tính, sang chấn về tâm lý, bất thường nhiễm sắc thể, loạn sản sụn và xương, thiếu nội tiết tố tăng trưởng, suy tuyến giáp, hội chứng cushing, tiếp xúc với hormonne sinh dục nam ngoại sinh, tăng sinh thượng thận bẩm sinh, dậy thì sớm… Việc bổ sung thực phẩm chức năng chỉ tốn thêm tiền chứ không có kết quả như mong đợi.

Các trang web của cửa hàng, siêu thị quảng cáo thực phẩm chức năng là thuốc công khai nhưng không hề bị xử phạt.

Thạc sĩ Huỳnh Thị Vũ Quỳnh, Khoa Thận - Nội tiết Bệnh viện Nhi Đồng 2 cho biết, tăng trưởng được gọi là bình thường khi lúc mới sinh chiều cao của trẻ từ 48 – 53 cm, cân nặng trung bình từ 2,7 – 3,8 kg, kể cả những trẻ nhẹ ký đều có thể phát triển nhanh hơn để đuổi kịp trẻ có cân nặng lúc sinh bình thường.

Khi trẻ được một tuổi, đây là lúc chiều cao phát triển nhiều nhất từ 18 – 25 cm, cân nặng gấp ba lần lúc mới sinh. Đến hai tuổi, trẻ tăng thêm từ 10 – 12 cm, nặng gấp 4 lần lúc sinh. Từ ba tuổi trở lên chiều cao tăng từ 5 – 6 cm, cân nặng tăng khoảng 2 – 2,5 kg mỗi năm. Khi ở tuổi dậy thì, tăng trưởng sẽ vượt trội trong hai năm đầu, nữ cao lên 6 – 11 cm mỗi năm, nam cao 7 – 12 cm mỗi năm.

Sau giai đoạn tăng trưởng vượt trội này, sự tăng trưởng sẽ giảm dần và cuối cùng dừng lại khi đĩa sụn tăng trưởng đóng.

Với những trẻ có tốc độ tăng trưởng thấp hơn vận tốc tăng trưởng phù hợp theo quy định, tức ít hơn 4 cm/một năm trong độ từ 2 tuổi đến dậy thì sẽ được quy vào dạng tăng trưởng chậm. Nguyên nhân là do trẻ bị suy dinh dưỡng, di truyền, chậm tăng trưởng do thể tạng, bệnh mạn tính, sang chấn về tâm lý, bất thường nhiễm sắc thể, loạn sản sụn và xương.

Ngoài ra, các nguyên nhân nội tiết như: thiếu nội tiết tố tăng trưởng, suy tuyến giáp, hội chứng cushing, tiếp xúc với hormonne sinh dục nam ngoại sinh, tăng sinh thượng thận bẩm sinh, dậy thì sớm… cũng làm cho trẻ tăng trưởng chậm.

Không nên tự ý bổ sung các sản phẩm thực phẩm chức năng để tránh bị ngộ độc.

Trong đó, thiếu nội tiết tố tăng trường là một trong những nguyên nhân quan trọng. Thiếu nội tiết tố tăng trưởng có thể bẩm sinh hoặc mắc phải. Trong bệnh thiếu nội tiết tố tăng trưởng bẩm sinh là do bất thường trong sự hình thành tuyến yên và vùng hạ đồi xảy ra trong tử cung.

Còn thiếu nội tiết tố mắc phải có thể xảy ra bất kỳ thời điểm nào. Điều này có thể do tổn thương các vùng xung quanh tuyến yên và vùng hạ đồi như chấn thương đầu nặng, u não, hoặc nhiễm trùng dạng viêm màng não và viêm não.

Theo BS Vũ Quỳnh, các nguyên nhân gây chậm tăng trưởng ở trẻ, nếu phát hiện sớm đều có thể can thiệp được và tỷ lệ thành công cao ở một số nguyên nhân như suy dinh dưỡng, bệnh mạn tính, sang chấn về tâm lý. Với trường hợp thiếu nội tiết tố tăng trưởng, trẻ sẽ được điều trị thay thế bằng nội tiết tố tăng trưởng nhằm cung cấp lượng nội tiết đều đặn để trẻ có chiều cao trưởng thành ở mức bình thường.

Trẻ phải điều trị cho đến khi tuổi dậy thì, nếu tuân thủ đúng, hầu hết trẻ sẽ tăng trưởng gấp 2 – 4 lần tốc độ tăng trưởng trước đó trong năm điều trị đầu tiên. Sau đó, tốc độ tăng trưởng nhanh hơn bình thường sẽ giảm dần theo thời gian, nhưng vẫn nhanh hơn nếu không điều trị.

“Việc tự ý bổ sung các loại thuốc, thực phẩm chức năng tăng chiều cao không chỉ làm cơ thể trẻ thêm rối loạn chuyển hóa, dẫn đến tác dụng ngoài ý muốn mà còn làm chậm cơ hội vàng điều trị” – bác sĩ Vũ Quỳnh nói.

Trước thực trạng thực phẩm chức năng được quảng cáo công khai là thuốc nhưng không hề bị kiểm tra, xử phạt, TS. Nguyễn Thanh Phong, Cục trưởng - Cục An toàn Thực phẩm (Bộ Y tế) cho biết, Cục vẫn thường xuyên tiến hành kiểm tra, xác minh thông tin quảng cáo về thực phẩm chức năng, phát hiện nhiều sai phạm như gọi thực phẩm chức năng là “thuốc”, quảng cáo “lố” tính năng, quảng cáo như thuốc điều trị.

Tuy nhiên, có một thực trạng là khi gọi doanh nghiệp chịu trách nhiệm sản xuất, tiếp thị, phân phối sản phẩm thì doanh nghiệp “chối” các website này không phải của họ. Do đó, Cục chưa có cơ sở xử lý và phải phối hợp với Bộ Thông tin và Truyền thông để tra ra các chủ website.

Đồng thời, Cục cũng thông báo công khai trên cổng thông tin của Cục về việc các website hoặc sản phẩm quảng cáo có dấu hiệu sai phạm để người tiêu dùng biết.