Tôi… là một chiếc tất rẻ tiền, giá chỉ nửa đồng dinar. Một hợp tác xã may mặc đã sản xuất ra tôi và tỷ suất lợi nhuận của tôi được phân phối lại cho các yếu tố sản xuất. Một người đàn ông bình thường đã mua tôi, đấy là một người lao động chân tay rất  nghèo. Người làm công này kết hôn với một cô gái trẻ bình thường và họ sống cùng nhau trong một căn hộ nhỏ. Họ rất hạnh phúc bên nhau.

Cô dâu rất dịu dàng với tôi, tắm rửa cho tôi hàng ngày bằng nước ấm. Cô ấy không làm tổn thương da tôi bằng xà phòng, cũng không làm bỏng tôi bằng nước rửa bát, và để giúp tôi khoan khoái, cô ấy treo tôi ngoài ban công cho làn gió nhẹ thổi hong khô tôi.

Tôi trò chuyện với cơn gió, nhớ lại sức mạnh những đầu ngón tay nhuộm chất henna của cô ấy. Cô ấy vò tôi một cách chậm rãi như thể đang nhai kẹo cao su với hàm răng bóng loáng. Tôi thường nhìn vào những chiếc tất mỏng treo dưới tấm gương tủ cạnh cửa trước.

Một ngày nọ, cô dâu không được khỏe. Có lẽ cô ấy đã mang thai. Chú rể vò tôi bằng nước lạnh ngay giữa lúc đang mùa đông. Mọi sự chà xát thô bạo của anh ta đều khiến tôi đau đớn thể xác. Các sợi chỉ khâu của tôi hầu như bị dứt ra. Sợi dây thun viền quanh cổ tất gần như bị bong rời. May nhờ ý Chúa mà tôi đã trốn được anh ta trong đám bọt xà phòng. Khi treo tôi lên dây phơi, anh ta đã quên kẹp tôi lại nên gió đã cuốn tôi đi xa. Tôi rơi vào sân của một ngôi nhà sang trọng. Cơn gió thổi tôi bay quanh ngôi nhà từ chỗ này đến chỗ khác, như muốn chỉ cho tôi thấy sự khác biệt giữa căn hộ của cặp vợ chồng nghèo và cung điện hoành tráng này. Trong một góc nhà là phòng giặt giũ. Tôi thận trọng đến gần bên. Có tiếng động ầm ĩ phát ra từ bên trong. Tôi để ý quan sát khi bị mắc vào tay nắm cửa. Tôi nhìn thấy người giúp việc ném mấy bộ quần áo vào một chiếc bình kim loại được nối bằng một sợi dây run rẩy treo từ một chiếc hộp gắn vào tường. Chiếc bình tạo ra tiếng động ầm ầm này không phải là loại điếu không được nối với ống xả. Tôi sợ người giúp việc nhìn thấy tôi, cho tôi là người trong nhà nên sẽ ném tôi vào đó. Khi ấy tôi sẽ phải quay vòng vòng cùng với các thứ đồ khác trong ngôi mộ ấy. Tôi ra khỏi phòng và đến bên dây phơi quần áo. Tôi nhìn thấy một chiếc tất lụa màu, treo lơ lửng như một con công và được giữ cố định bằng một chiếc kẹp xinh đẹp. Tôi hỏi nó bằng thứ tiếng của loài tất về cái bình nuốt chửng quần áo. Lúc đầu, nó không hiểu tôi nói gì vì tiếng tôi nghe lùng bùng do những cái lỗ nhỏ quanh ngón chân cái của tôi. Tôi lặp lại câu hỏi và nó đáp lại đứt quãng cũng bằng thứ tiếng của loài tất, “Đấy là chiếc máy giặt, nhập từ nước ngoài về”.  

Tôi cảm ơn anh bạn đồng loại mà không cười. Tôi thấy lạ là trong nhà của chủ nhân tôi không có chiếc máy giặt như thế. Chắc giá nó đắt, tôi cho là thế. Nhưng tôi thấy vui vì họ đã không có nó. Quần áo quay trong máy giặt với tốc độ mà các hiệp ước hòa bình được thông qua! Tôi rất vui sướng được giặt bằng mười ngón tay con người có mùi thơm dễ chịu, vò chạm nhẹ nhàng và chà xát chậm rãi, và hình ảnh chiếc tủ cạnh cửa trước, nơi cất giữ những chiếc tất mỏng manh nhút nhát - ôi thật là một căn hộ đáng yêu biết bao! Tôi đang vui sướng nhớ lại những kỷ niệm vui vẻ đó thì bỗng một cái vòi xoắn ốc lao vào tôi, cuộn tròn như một con rắn tóm lấy mọi thứ: đất bụi, lá cây và những mảnh giấy vụn. Tôi bị nuốt chửng một cách thô bạo vào vực sâu của nó và tôi thấy mình ở trong bóng tối của nó. Tôi ẩn vào một chiếc lá cây và tránh xa những dây điện bên trong. Tôi mừng vì không bị ướt và bị điện giật.

Vào buổi tối, họ tống hết những thứ trong máy hút bụi vào một thùng rác lớn để cạnh cửa thép an toàn.

Tôi đã phải qua đêm trong cái thân xác chứa bao thứ rác rưởi hôi thối khủng khiếp của cái thùng rác kinh tởm đó, và tôi đã phải tìm sự an ủi trong ký ức về mùi của cô dâu và căn bếp của cô ấy, mùi mồ hôi của những người công nhân ở nhà máy, cả đàn ông và phụ nữ, thậm chí là cả mùi dầu bốc lên từ máy móc: những ký ức đó hiện về trong tâm trí đã bảo vệ tôi.

Sáng hôm đó, kỳ nghỉ của chàng rể đã kết thúc. Cuộc sống trở lại bình thường hạnh phúc sau tuần trăng mật ngọt ngào và người công nhân giản dị quay trở lại công việc quét rác của mình. Những thứ trong thùng rác được trút vào thùng xe rác. Tôi hiện rõ giữa đống rác và anh ta đã nhìn thấy tôi. Anh ta mỉm cười, nhẹ nhàng nhấc tôi lên và nhét vào túi áo không ngại sự bẩn thỉu của tôi. Tôi đã ở gần trái tim anh ấy – chẳng phải tôi đã chứng kiến đêm tân hôn của anh ấy sao? Sau ca trực, anh đưa tôi về căn hộ và giao tôi cho cô dâu: cô ấy nhận ra tôi và rất vui mừng. Cô reo lên vui sướng rồi tin chắc chồng mình không bị bỏ bùa. Cô ấy phủi bụi trên người tôi, hôn tôi và đặt tôi vào tay cô ấy như thể tôi là một chiếc găng tay.

(Ngân Xuyên dịch từ tiếng Anh theo bản dịch từ tiếng Ai Cập của Peter Clark)

Tác giả Muhammad al-Asfar sinh năm 1960 tại thị trấn Khoms (Libya). Ông dạy tiểu học và trung học. Từ thầy giáo ông trở thành cầu thủ, sau đó làm người bán hàng lưu động qua lại giữa Ma Rốc, Thổ Nhĩ Kỳ, Syria, Trung Quốc, Thái Lan, Tunisia, Malta, Ai Cập và Libya. Al-Asfar bắt đầu nghề văn năm 1990 và đi vào giới văn học khi ông đăng truyện ngắn đầu tiên “Từ nhật ký của một cái cây” trên tờ báo chính thức Al Jamahiriya của Libya. Các tác phẩm của ông đăng trên các báo ở Libya và cả ở Hà Lan, Đức và Mỹ, một số truyện đã được dịch ra tiếng Anh, Tây Ban Nha và Pháp. Muhammad al-Asfar hiện sống ở Đức để tránh cuộc xung đột đang diễn ra ở đất nước mình.

“Truyện một chiếc tất” đã được quay thành phim ngắn và đoạt giải Sáng tạo tại Liên hoan Phim ngắn Cairo năm 2013.