Đại sứ, GS.TS Nguyễn Thái Yên Hương, nguyên Phó giám đốc Học viện Ngoại giao là tác giả, chủ biên của nhiều công trình nghiên cứu cấp bộ, cấp nhà nước thuộc quản lý của Bộ Ngoại giao và cả một số cơ quan khác như Liên bang Mỹ - Đặc điểm xã hội văn hóa (NXB Thế giới năm 2005), Lịch sử Hoa Kỳ từ khi lập quốc đến thế kỷ XIX (NXB Giáo dục năm 2015)… Gần đây nhất là cuốn Quan hệ Mỹ - Trung Quốc thăng trầm theo dòng lịch sử văn hóa (NXB Chính trị quốc gia Sự thật năm 2021).  

Cô đã hướng dẫn thành công hơn 10 nghiên cứu sinh như TS Lê Hải Bình - Phó trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương, TS Lê Đình Tĩnh - Viện trưởng Viện Nghiên cứu chiến lược ngoại giao, Tổng lãnh sự Hàn Quốc tại TP.HCM nay là Đại sứ Hàn Quốc tại Việt Nam Park No Wan... 

Đại sứ, GS.TS Nguyễn Thái Yên Hương.

Cô cũng là người đứng ra chịu trách nhiệm với lãnh đạo mở 2 ngành đào tạo thạc sĩ về Luật quốc tế, Kinh tế quốc tế nhằm đáp ứng nhu cầu bảo vệ chủ quyền lãnh thổ và hội nhập của đất nước. 

GS.TS Nguyễn Thái Yên Hương ngay từ khi được giữ lại Học viện Ngoại giao sau khi tốt nghiệp trong top đầu năm 1985 đã có tâm nguyện trở thành chuyên gia về một lĩnh vực nghiên cứu. 

Cô cho biết khi trúng tuyển học thạc sĩ tại Đại học Notre Dame, bang Indiana (Hoa Kỳ) năm 1992, cô nguyện cố gắng “nghiên cứu và học hỏi để có thể hiểu người Mỹ gần được như chính họ”.

GS.TS Nguyễn Thái Yên Hương chia sẻ: “Là người truyền đạt kiến thức cho lớp trẻ, nếu mình có tâm với học trò thì tất sẽ được học trò yêu quý”. Cô nhớ mãi lời một giáo sư: “Có 2 điều thiêng liêng nhất phải có, đó là tâm huyết với nghiệp làm thầy và quan tâm mình là thế nào trong mắt học trò”. 

Nữ giáo sư chia sẻ: “Gắn bó với công tác giảng dạy và nghiên cứu từ khi mới vào ngành tới khi mái đầu đã trở bạc, tôi nghĩ đó không chỉ là một lựa chọn ngẫu nhiên trong cuộc đời, mà đúng hơn, nghề đã lựa chọn tôi. Giảng dạy và nghiên cứu có sự gắn kết chặt chẽ với nhau, khi nghiên cứu đã trở thành kiến thức của bản thân thì bài giảng sẽ tự nhiên có sức hút và truyền cảm, và vì vậy chất lượng các buổi lên lớp sẽ được nâng cao dần".

GS Nguyễn Thái Yên Hương cho rằng làm công việc ngoại giao là một công việc vất vả, với phụ nữ lại có những khó khăn riêng. Tuy nhiên, phụ nữ cũng có những lợi thế của mình. Đó là sự mềm dẻo, tinh tế và cũng không kém phần thông minh, sáng tạo, bản lĩnh.

“Hiện cán bộ nữ đã chiếm gần 50% trong Bộ Ngoại giao, khác thế hệ tôi ngày xưa. Ở mọi lĩnh vực, chúng ta đều thấy những người phụ nữ thành công, thậm chí họ đảm nhận cả những nhiệm vụ khó khăn, gian khổ, hiểm nguy như tham gia lực lượng gìn giữ hòa bình của LHQ tại châu Phi”. 

Cô Hương bày tỏ: “Để đảm đương tốt những trọng trách ấy, tôi cũng phải hy sinh, phải chấp nhận hoàn cảnh. Tôi không đăng ký đi nhiệm kỳ các nước nhưng thay vào đó phải có các công trình nghiên cứu khoa học, có đủ số giờ đứng lớp, phải đào tạo được cán bộ, sinh viên đảm bảo chất lượng… Điều ấy luôn đòi hỏi tôi phải đầu tư thời gian tìm hiểu, học hỏi, nghiên cứu. Rất may là tôi có được sự thông cảm, ủng hộ từ gia đình”. 

Năm 1998, sau khi đi học ở nước ngoài về, cô Hương bắt đầu tham gia giảng dạy môn Hoa Kỳ học tại Học viện Ngoại giao. Đến nay, khi đã là giáo sư, cô vẫn tiếp tục giảng dạy môn này. 

Trong quá trình giảng dạy về Hoa Kỳ, cô Hương luôn tìm ra phương thức sáng tạo để sinh viên có cơ hội tiếp thu kiến thức từ lý thuyết đến thực tiễn một cách linh hoạt nhất.