Dorothy Hodgkin – nữ khoa học gia. Ảnh: ITN

Dorothy Crowfoot Hodgkin (1910-1994) sinh ra tại Cairo, Ai Cập trong một gia đình có truyền thống giáo dục. Ngay từ nhỏ, bà đã thể hiện niềm đam mê với khoa học, đặc biệt là hóa học. Sau khi theo học tại Đại học Oxford, bà tiếp tục nghiên cứu chuyên sâu về kết tinh học tia X – một lĩnh vực mới mẻ vào thời điểm đó.

Bà là một trong những người đầu tiên ứng dụng phương pháp nhiễu xạ tia X để xác định cấu trúc phân tử. Dưới sự hướng dẫn của nhà khoa học John Desmond Bernal, bà dần trở thành chuyên gia hàng đầu trong lĩnh vực này và tiến hành những nghiên cứu quan trọng về cấu trúc của các hợp chất hữu cơ phức tạp.

Trong Thế chiến II, penicillin là một phát minh quan trọng giúp điều trị các bệnh nhiễm trùng. Tuy nhiên, cấu trúc hóa học của nó vẫn chưa được hiểu rõ. Hodgkin đã sử dụng phương pháp nhiễu xạ tia X để xác định cấu trúc chính xác của penicillin, giúp các nhà khoa học tổng hợp và cải tiến loại kháng sinh này một cách hiệu quả hơn.

Bằng phương pháp tương tự, bà tiếp tục giải mã cấu trúc vitamin B12 – một chất quan trọng trong việc điều trị bệnh thiếu máu ác tính. Công trình này giúp bà được trao giải Nobel Hóa học vào năm 1964, khẳng định vị thế tiên phong của bà trong lĩnh vực hóa học cấu trúc.

Một trong những đóng góp quan trọng nhất của Hodgkin là nghiên cứu về insulin – loại hormone kiểm soát đường huyết trong cơ thể. Phải mất hơn 30 năm nghiên cứu, bà mới có thể xác định chính xác cấu trúc của insulin, mở đường cho các phương pháp điều trị bệnh tiểu đường hiệu quả hơn.

Ngoài những đóng góp khoa học, Dorothy Hodgkin còn là một người tích cực đấu tranh vì hòa bình và bình đẳng giới trong khoa học. Bà là người ủng hộ mạnh mẽ việc giáo dục và khuyến khích phụ nữ tham gia vào lĩnh vực STEM (Khoa học, Công nghệ, Kỹ thuật và Toán học).

Bà cũng nhận được nhiều giải thưởng danh giá khác ngoài giải Nobel, trong đó có Huân chương Công trạng của Anh và nhiều danh hiệu khoa học danh giá trên thế giới. Cho đến nay, những nghiên cứu của bà vẫn có ý nghĩa to lớn trong y học và hóa học.

Dorothy Hodgkin không chỉ là một nhà khoa học xuất chúng mà còn là một người phụ nữ tiên phong, vượt qua mọi rào cản để đạt được những thành tựu vĩ đại. Công trình của bà không chỉ giúp cứu sống hàng triệu người mà còn truyền cảm hứng cho nhiều thế hệ nhà khoa học sau này. Bà xứng đáng được tôn vinh như một biểu tượng của trí tuệ, sự kiên trì và lòng đam mê khoa học.