Trong kỳ thi Trung học phổ thông quốc gia 2020, bài thi môn Văn đã có hai thí sinh xuất sắc dành được điểm 10, trong đó có thí sinh Dương Ngọc Trâm (học sinh THPT Chu Văn An, An Giang).
Trao đổi với báo chí, Ngọc Trâm cho biết đã liên hệ các chi tiết của tác phẩm Đại gia Gatsby vào bài thi của mình. Nhân vật chính trong tác phẩm này xuất phát điểm là một người nghèo đói nhưng vẫn sẵn sàng ra trận để chiến đấu. Khi trở lại, anh chăm chỉ làm việc và trở thành đại gia nước Mỹ trong những năm 1950 và Trâm đưa nhân vật này làm dẫn chứng cho “những người đã làm ra đất nước”.
Sau phần chia sẻ của Trâm, trên mạng xã hội xuất hiện nhiều luồng ý kiến khác nhau.
 |
| Dương Ngọc Trâm (học sinh THPT Chu Văn An, An Giang) chủ nhân của một trong ai điếm 10 duy nhất môn Văn trong kì thi tốt nghiệp THPT 2020. Ảnh: Pháp luật & Bạn đọc. |
Vậy nhân vật mà Trâm nhắc đến trong bài thi của mình là ai và tác phẩm " The Great Gatsby " chứa đựng nội dung gì?
The Great Gatsby (Gatsby vĩ đại) của nhà văn người Mỹ F. Scott Fitzgerald, nó được xuất bản lần đầu vào ngày 10/4/1925. The Great Gatsby hiện có giá trị hơn 240.000 bảng Anh và luôn được xem là cuốn tiểu thuyết “phải đọc” với dân nghiện sách trên toàn thế giới.
Tác phẩm này đã được tạp chí Time vinh danh là một trong 10 tác phẩm văn học vĩ đại nhất mọi thời đại.
The Great Gatsby lấy bối cảnh nước Mỹ vào những năm 1920. Đây là thời kỳ kinh tế Mỹ phát triển thịnh vượng nhưng cũng nhanh chóng suy kiệt vì cuộc khủng hoảng năm 1929. Cuộc đời Gatsby có thể nói là đại diện cho toàn bộ nước Mỹ thập niên 1920, với sự thành công được xây dựng từ dối trá và cuối cùng kết thúc trong bi kịch.
Nhân vật Gatsby có tên thật là James Gatz, được biết đến với thân phận nghèo khó và phất lên nhanh chóng từ chỗ “ hàn vi”, chàng đem lòng yêu một phụ nữ giàu có, xinh đẹp và vô cùng quyến rũ có tên là Daisy Buchanan. Để có thể chiếm được Daisy Buchanan, Gatz quyết tâm làm giàu bằng mọi giá, kể cả những cách thức phi pháp như buôn lậu rượu.
Gatsby những tưởng sẽ có được tất cả như tiền bạc, quyền lực và sự giàu sang, cùng với đó là một tình yêu nồng cháy với người phụ nữ xinh đẹp, nhưng rồi cái ảo tưởng tình yêu đó tan vỡ thật đau đớn kể từ khi Gatsby trở thành triệu phú, Daisy đã là vợ người ta. Từ đó, nảy sinh nên những bi kịch cứ nối tiếp nhau trong vòng tròn luẩn quẩn của yêu hận tình thù.
 |
| Leonardo DiCaprio trong bản phim chuyển thể năm 2013 từ Đại gia Gatsby. Ảnh: WARNER BROS |
Trong truyện, Jay Gatsby là một nhân vật mơ hồ cũng như bí ẩn, anh tượng trưng cho niềm hy vọng vươn lên nắm lấy ước mơ của nước Mỹ, những thăng trầm trong cuộc đời Gatsby cũng là minh chứng rõ cho tính phù du, tạm bợ, đầy bất trắc của kiếp người, qua đó phê bình sự phân chia giai cấp và lối sống suy đồi của tầng lớp giàu thâm căn cố đế.
Một người đi lên từ tay trắng, có quá khứ tăm tối, chạm tới đỉnh thành công nhưng sau cùng mất đi tất cả, một kẻ lừa đảo nhưng lại yêu say đắm và chân thành, tất cả đã tạo nên một nhân vật Gatsby phức tạp, là biểu tượng lớn của văn hóa đại chúng Mỹ.
Trong cuốn tiểu thuyết, F.Scott Fitzgerald để Gatsby sự xuất hiện sau cùng trong dàn nhân vật chính. Gatsby hoàn toàn giấu mặt trong suốt phần đầu của tiểu thuyết và chỉ xuất hiện trong những lời ngồi lê đôi mách của thiên hạ. Đến lúc độc giả ít ngờ nhất, thì Gatsby bỗng từ đâu hiện ra, tay giơ cao ly rượu vang, quay lưng lại mỉm cười với Nick Carraway một nụ cười mê hoặc.
| Nhà văn F. Scott Fitzgerald là ai? F. Scott Fitzgerald sinh năm 1896 tại St Paul, Minnesota. Bố ông, Edward Fitzgerald, là một thương nhân, còn mẹ ông, Mary McQuillan, là con gái của một gia đình buôn bán giàu có. Năm 18 tuổi, Fitzgerald gặp và đem lòng yêu Ginevra King - người về sau trở thành nguyên mẫu cho nhân vật Daisy Buchanan trong kiệt tác Gasby vĩ đại. Fitzgerald bắt đầu viết lách từ khi còn là một học sinh tại trường St. Paul Academy. Tác phẩm nhỏ đầu tay của ông The Mystery of the Raymond Mortgage được giới thiệu năm 1909 trên Now and Then - một tạp chí của trường học. Năm 1913, Fitzgerald vào Đại học Princeton, tại đây, giấc mộng trở thành một người hùng trên sân bóng của ông tan vỡ. Vì kết quả học tập kém, năm 1917, nhà văn phải bỏ học giữa chừng và gia nhập quân đội. Tuy có tham chiến trong Thế chiến I nhưng kinh nghiệm trận mạc của Fitzgerald chẳng có gì nhiều. Cuộc sống của một người lính của ông yên bình hơn nhiều so với Hemingway. Giải ngũ năm 1919, Fitzgerald làm việc cho một hãng quảng cáo ở New York trong một thời gian ngắn. Truyện ngắn đầu tiên của ông Babes in the Wood xuất bản trên The Smart Set. Fitzgerald nhận được 30 USD, ông dùng số tiền này sắm ngay cho mình một chiếc quần vải flannel trắng. Bước ngoặt cuộc đời đến với nhà văn khi ông gặp Zelda Sayre năm 1918. Họ kết hôn năm 1920. Cùng năm đó, cuốn tiểu thuyết đầu tay của ông This side of paradise (Phía bên này của thiên đường) được xuất bản. Nhân vật chính trong tác phẩm là Amory Blaine - một sinh viên Đại học Princeton về sau tham gia phục vụ trong thế chiến I. Cuốn sách đem lại cho Fitzgerald những thành công vang dội. Fitzgerald tổ chức ăn mừng bằng những bữa tiệc tưng bừng trong đó Zelda thường khiêu vũ trên bàn ăn của các thực khách. Các tạp chí văn học lúc bấy giờ đã trải thảm đỏ mời Fitzgerald vào thế giới văn chương bằng cách tranh giành, xâu xé nhau để được đăng những truyện ngắn mới ra lò của nhà văn. Danh tiếng nổi như cồn nhưng cách tiêu tiền như nước khiến Fitzgerald nhanh chóng rơi vào cảnh nợ nần chồng chất trong khi Zelda đang mang thai đứa con đầu lòng. Đứa trẻ được sinh ra năm 1921. Khi gặp Fitzgerald tại Paris, James Joyce thốt lên: “Chàng trai trẻ này đến điên lên mất. Tôi sợ là cậu ta sẽ tự hủy hoại mình mất thôi”. Đẹp và đáng nguyền rủa - cuốn tiểu thuyết thứ hai của nhà văn kể về Anthony Patch, một chàng trai thông minh, nhạy cảm nhưng yếu ớt. Anh ta nhấn chìm cả gia tài của tổ tiên vào rượu, trở thành một đệ tử lưu linh. Cuối tác phẩm, Patch bị người vợ xinh đẹp và quyến rũ rời bỏ. Cuốn tiểu thuyết cũng được các nhà phê bình đương thời đánh giá cao. Năm 1924 Fitzgerald sang châu Âu, tại đây ông gặp những nhà văn nổi tiếng như Gertrude Stein và Ernest Hemingway. Năm 1925, The Great Gatsby ra đời và nhận được khá nhiều lời xưng tụng từ giới phê bình nhưng không giúp nhà văn thu được nguồn lợi nhuận như ông mong đợi. Fitzgerald lại tiếp tục chìm vào rượu suốt một thời gian dài. The Great Gatsby lấy bối cảnh tại thành phố New York City và Long Island trong những năm 1920. Nick Carraway, nhân vật người kể chuyện, là nhân viên hối đoái tại một sàn giao dịch chứng khoán tại Manhattan. Carraway ngày càng tò mò trước cuộc sống của người hàng xóm Jay Gatsby - một chuyên gia tài chính ngoại tứ tuần thường xuyên đón tiếp khách khứa tại những bữa tiệc xa xỉ vung trời. Gatsby tiết lộ cho Nick biết, trước chiến tranh, ông và chị họ anh là Daisy Fay Buchanan từng có một cuộc tình ngắn ngủi. Nhưng sau đó, Daisy kết hôn với Tom Buchanan - một người đàn ông giàu có nhưng tẻ nhạt. Gatsby mất Daisy vì lúc đó, ông là kẻ nghèo kiết xác. Gatsby thuyết phục Nick tìm cách đưa ông và Daisy trở lại với nhau. Ông đồng thời còn “vận động” Daisy bỏ Tom. Cuối tác phẩm, Daisy đã lái xe của Gatsby đâm chết Myrtle Wilson - tình nhân của Tom. Để bảo vệ Daisy, Gatsby giữ kín bí mật. Tom đã báo với chồng của Myrtle rằng Gatsby chính là người đã giết vợ ông. Wilson giết Gatsby và tự vẫn. Cuộc sống của Fitzgerald và Zelda không mấy hạnh phúc. Một lần ông tâm sự với con gái của mình rằng: “Bố vẫn quyết định cưới mẹ con dù biết rằng mẹ con là một người hư hỏng và bố biết mẹ con sẽ chắng có mấy ý nghĩa đối với cuộc đời của bố. Ngay từ lúc 17 tuổi, mẹ con đã nổi tiếng khắp vùng Montgomery, Alabama vì tật nghiện ngập”. Để trang trải cho cuộc sống xa hoa với Zelda, Fitzgerald thường phải phá ngang các kế hoạch viết tiểu thuyết của mình để “xen canh” bằng truyện ngắn. Ông còn nổi tiếng là người hét giá rất cao đối với các tạp chí khi xuất bản tác phẩm của mình. Mối quan hệ đầy sóng gió giữa Fitzgerald và Zelda được miêu tả khá tỉ mỉ trong cuốn tiểu thuyết The Crack up (1945). Cuộc sống chìm trong rượu và những đại tiệc xa xỉ của vợ chồng Fitzgerald đã thu hút sự hiếu kỳ của công chúng thời bấy giờ. Đó cũng là một trong những nguyên nhân khiến cho các sáng tác của ông khá đắt khách. Trong lá thư gửi cho một người bạn, nhà văn viết: “Một truyện ngắn có thể viết ngay đầu miệng chai nhưng với một cuốn tiểu thuyết, anh phải giữ cho đầu óc mình thật tỉnh táo và minh mẫn để có thể kiểm soát được tất cả các nhân vật như Ernest Hemingway đã làm được trong Giã từ vũ khí”. Năm 1940, nhà văn qua đời đột ngột vì bệnh tim. |
(Tổng hợp)
