Nhờ công nghệ chụp ảnh cận hồng ngoại hiện đại, các nhà khảo cổ đã có thể quan sát chi tiết những hoa văn động vật mang tính huyền ảo trên cẳng tay người phụ nữ này. Kết quả cho thấy chúng được một nghệ nhân bậc thầy thực hiện một cách tỉ mỉ trong nhiều khoảng thời gian bằng một loại công cụ xăm chưa từng được biết đến trước đây.

Nghiên cứu được công bố ngày 31/7 trên tạp chí Antiquity cho biết, hình xăm của người phụ nữ này được tạo ra bởi những đường nét có độ dày đồng đều, một số đường được tạo bằng một công cụ nhiều mũi nhọn, số khác thì được dùng công cụ một mũi nhỏ hơn. Các đường nét hình xăm chồng lấn lên nhau cho thấy quá trình thực hiện đã có lúc tạm dừng rồi lại được tiếp tục.

Theo nhà khảo cổ học Aaron Deter-Wolf (Phân ban Khảo cổ học Tennessee, Mỹ), công cụ nhiều mũi này có thể là bó các đầu gai nhọn buộc chặt bằng chỉ hoặc gân động vật. Tuy nhiên, chưa tìm thấy bằng chứng trực tiếp về các công cụ này, có lẽ vì chúng được làm từ vật liệu dễ phân hủy.

Về mặt nghệ thuật, hình xăm cảnh chiến đấu của động vật trên cẳng tay phải có chi tiết vượt trội so với các hình xăm khác trên cơ thể, cho thấy chúng được thực hiện bởi một thợ xăm có tay nghề cao. Các nhà nghiên cứu nhận định, tác phẩm này có thể phải mất hai hoặc nhiều buổi, cùng những cách sắp xếp công cụ khác nhau để hoàn thiện.

Nền văn hóa du mục Pazyryk, thuộc thế giới Scythian cổ đại, phát triển rực rỡ từ thế kỷ VI đến thế kỷ II trước Công nguyên. Họ chôn cất người chết trong các gò đất (gọi là kurgan) được đào sâu xuống lớp băng vĩnh cửu của Siberia. Kiểu chôn cất này, kết hợp với kỹ thuật ướp xác sớm giúp bảo tồn thi thể một số quý tộc và những hình xăm phức tạp.

Một hình xăm phức tạp được tìm thấy trên cẳng tay phải của xác ướp có hình cảnh chiến đấu của các loài động vật như hổ, hươu và báo.

Các hình xăm Pazyryk thường mô tả cảnh chiến đấu giữa động vật và sinh vật thần thoại, như loài sinh vật Grif lai giữa chim và sư tử. Dù vậy, nhiều hình xăm tinh xảo chỉ được phát hiện từ đầu những năm 2000 khi kỹ thuật chụp ảnh hồng ngoại ra đời.

Điều thú vị là nhiều hình xăm bị cắt ngang trong quá trình ướp xác, đặt ra câu hỏi liệu người Pazyryk có tin rằng hình xăm không mang ý nghĩa tâm linh ở thế giới bên kia, hay đây là một nghi thức đặc biệt. Trong trường hợp của xác ướp này, các hình xăm trên cẳng tay bị cắt, nhưng hình xăm trên bàn tay thì còn nguyên.

Theo Deter-Wolf, hình ảnh độ phân giải cao của các xác ướp khác trong khu vực sẽ giúp giải mã bí ẩn này. Nhà sử học Matt Lodder (Đại học Essex, Anh) nhận định: “Những phương pháp nghiên cứu mới giúp hình xăm trở thành bằng chứng sống động về đời sống cá nhân và niềm tin văn hóa, đồng thời cho phép chúng ta nhìn nhận chúng như những khoảnh khắc sáng tạo độc đáo của con người cổ đại”.