Từ những bụi dong riềng mọc ven đường ở các vùng trung du, miền núi, hoa Canna với vẻ đẹp rực rỡ, phóng khoáng đang bước vào một "thời hoàng kim mới". Xu hướng trồng Canna lan nhanh nhờ ưu điểm dễ sống, dễ nở, màu sắc nổi bật và giá thành mềm. Không còn bị xem là cây "nhà quê", Canna giờ xuất hiện trong các khu vườn phong cách tropical, các homestay, resort và cả nhà phố, tạo nên một làn gió mộc mạc nhưng đầy chất nghệ thuật.

Nhiều người vẫn quen gọi Canna bằng cái tên mộc mạc: Hoa dong riềng cùng họ với loại củ dong non được dùng để làm miến hay bánh. Nhưng đó chỉ là một phần câu chuyện. Sau lớp áo giản dị ấy là một loài hoa mang vẻ đẹp rất thơ: Kiêu sa như hoa chuối cảnh, lại dai sức như các loài bản địa của vùng nhiệt đới châu Phi.

Và điều thú vị là, trong văn hóa phương Đông, Canna còn được gọi bằng cái tên đầy tính thi vị: "Mỹ nhân tiêu" - hoa của tình yêu thủy chung, được ví như biểu tượng "sinh tử tương tùy" của đôi lứa.

Điều thú vị về hoa dong riềng 

Theo ghi chép thực vật học, Canna (Canna indica) có nguồn gốc chủ yếu ở Đông Phi, Trung Phi và Nam Phi, nơi khí hậu nhiệt đới - cận nhiệt đới nóng ẩm là môi trường lý tưởng cho chúng phát triển.

Ngày nay, Canna được trồng khắp thế giới và rất hợp với điều kiện Việt Nam. Ở Trung Quốc, loài hoa này xuất hiện nhiều ở Hà Bắc, Hà Nam, Sơn Tây; ở Việt Nam, Canna mọc phổ biến từ đồng bằng đến miền núi.

Theo y thư phương Đông, rễ dong riềng có tác dụng thanh nhiệt, lợi thấp, an thần, giảm huyết áp, hỗ trợ điều trị đau mỏi cơ. Rễ giã nát đắp ngoài da trị bầm tím, bong gân. Hoa tươi giã nhỏ có thể dùng ngoài để làm mát vùng bị sưng. Tất nhiên, các bài thuốc dân gian này cần dùng thận trọng và có hướng dẫn từ người am hiểu Đông y.

Chưa kể, dong riềng còn có giá trị kinh tế - sinh học. Chúng chứa nhiều chất xơ trong thân - lá - củ, có thể dùng để làm giấy thủ công, dệt bao bì, dây thừng tự nhiên, làm nguyên liệu sản xuất vật liệu xanh. Tại một số địa phương, củ dong riềng, họ hàng với canna lily được trồng để làm miến dong nổi tiếng.

Bên cạnh đó, canna lily còn có giá trị cảnh quan - môi trường. Đây là lý do khiến nhiều người chơi cây hiện đại "phải lòng" dong riềng. Trồng ven hồ, ven suối, bờ ao để tạo cảnh quan mềm mại. Rễ khỏe giúp giữ đất, chống xói mòn, đặc biệt hiệu quả ở khu vực trồng dốc. Lá lớn và khả năng lọc nước tự nhiên khiến dong riềng được dùng trong các khu sinh thái để cải thiện chất lượng nước.

Vì sao người chơi cây bắt đầu "săn" hoa dong riềng?

Nói thực, không có nhiều loài hoa nở quanh năm. Điều khiến giới yêu cây mê Canna chính là mùa nở dài kỷ lục từ tháng 3 đến tháng 12. Khi nhiều loài hoa đã tàn trong mùa hè oi bức, Canna lại rực rỡ hơn bao giờ hết.

Sắc hoa đa dạng từ đỏ, cam, vàng đến loang nhẹ như màu watercolor, phù hợp với mọi phong cách vườn nhiệt đới, thảo mộc, rustic hoặc mộc mạc truyền thống.

Hoa dong riềng được xếp vào nhóm cây "ba thích - một kỵ", theo người trồng gọi là "tam độ nhất pháp":

- Thích nhiệt độ: Dong riềng ưa nắng, càng nắng càng rực.

- Thích độ ẩm: Dong riềng sống tốt ở nơi đất ẩm, gần nước.

- Chịu lạnh kém: Miền Bắc có sương giá, cây sẽ chậm phát triển.

Dong riềng không kén đất, chỉ cần đất tơi xốp, thoát nước tốt.

Đặc biệt: Trồng một lần, nở nhiều năm. Rễ củ của dong riềng phát triển mạnh, tự nhân giống, càng năm sau càng sai hoa. 

Nhìn chung, chị em ưa thích gần đây rất thích trồng canna bởi chúng dễ chăm, ít sâu bệnh, hợp nhà phố thiếu thời gian chăm cây. Chúng tạo hiệu ứng thị giác rất "ăn ảnh", phù hợp chụp hình sống ảo. Ngoài ra, chúng cũng tượng trưng cho may mắn, sự sinh sôi và tình yêu thủy chung. Nhiều mẹ bỉm chia sẻ: "Canna giống như hoa dại nhưng đẹp sang, càng nắng càng rực, giống tinh thần của phụ nữ - mạnh mẽ và kiêu hãnh".

Vẻ đẹp "thi vị" gắn với một truyền thuyết buồn

Theo văn hóa dân gian Trung Hoa, hoa dong riềng gắn với câu chuyện Hạng Vũ - Ngu Cơ trong tích "Hán Sở tranh hùng". Khi thất bại, Ngu Cơ tự vẫn để khích lệ Hạng Vũ, còn Hạng Vũ sau đó cũng tuẫn tiết bên bờ Ô Giang. Tương truyền: Chiếc roi vàng của Hạng Vũ hóa thành "hoa Bạo Vương tiên", hương hồn của Ngu Cơ hóa thành hoa dong riềng - Mỹ nhân tiêu. Vì vậy, hoa dong riềng được coi là biểu tượng của lòng chung thủy, "dẫu sinh tử vẫn kề bên".

Một lớp ý nghĩa nhẹ nhàng, buồn nhưng đẹp rất hợp với gu thưởng hoa tinh tế của nhiều người Việt hiện nay.

Nghệ thuật chơi hoa dong riềng

Thực ra, loài cây quen thuộc của làng quê Việt khi lên phố thị trồng không khó. Chúng thích nắng 80-100%, ưa đất thịt pha cát hoặc đất phù sa ẩm. Giữ ẩm cho chúng thường xuyên và tránh ngập úng kéo dài. Bón phân 2 lần/tháng bằng phân hữu cơ hoai mục hoặc phân chậm tan. Khi hoa tàn, cắt sát gốc để thúc chồi mới.

Hoa dong riềng cắm bình trong nhà hay trồng trong chậu, ngoài vườn nhà, ban công đều rất đẹp. Chúng thích những khu vườn nhiệt đới, sân nhà, hai bên lối đi, góc giếng trời, sân thượng nhiều nắng. Chúng cũng rất hợp với những khu vườn phong cách Đông Dương, mang hơi thở bán cổ điển. Nếu trồng trong vườn hoặc cảnh quan công cộng, có thể kết hợp với cỏ lạc, chuối cảnh, hoa súng-sen ở khu vực ven nước. Sự kết hợp này tạo nên những mảng màu xanh - đỏ - vàng sống động, giống như tranh phong cảnh thủy mặc pha chút tropical hiện đại.

Tuy nhiên, để nói về việc có nên chưng hoa dong riềng trên bàn thờ gia tiên hay không thì có lẽ chị em nên cân nhắc. Hoa dong riềng đẹp, rực rỡ nhưng cánh hoa mỏng manh, dễ táp, nên không hợp chưng bàn thờ. Dẫu vậy, ngoài ban công, góc nhà có một chậu dong riềng nở hoa cũng rất may mắn. Nếu có thời gian, chị em hãy thử xem chúng giúp thay đổi sinh khí trong nhà như thế nào nhé.