Hương vị đại ngàn thấm đượm trong bánh a quát

Bánh a quát là bánh truyền thống không thể thiếu trên mâm cỗ trong các dịp lễ, Tết của đồng bào Tà Ôi.

Đối với người Tà Ôi, bao đời nay, bánh a quát (hay còn gọi là bánh sừng trâu) là một loại đặc sản ẩm thực truyền thống được chế biến từ nếp, tương tự như loại bánh chưng, bánh tét ở miền xuôi.

Điểm khác biệt là bánh a quát nhỏ bé, khi xếp bên cạnh bánh tét hay bánh chưng, nhỏ hơn cả chiếc bánh ú. Bánh a quát cũng không có nhân đậu xanh, thịt mỡ, chỉ hoàn toàn nguyên chất là nếp.

Hương vị đại ngàn thấm đượm trong bánh a quát

Bánh thơm ngon là do sử dụng loại nếp đặc biệt nhất - “nếp than”. Với người Tà Ôi, nếp than tên gọi là cu char, là loại nếp quý nhất chỉ dùng trong các lễ hội quan trọng. Nó là nguyên liệu duy nhất tạo nên thứ bánh a quát đặc trưng này. Hạt nếp cu char khi xay giã ra có màu đen, độ dẻo rất dính, hương thơm dịu ngọt. Người già bảo ban con cháu phải trân quý nếp cu char, vì nó là hạt ngọc của Jàng. Trong quá trình giã nếp, những người phụ nữ cố gắng giã thật đều và nhẹ tay để hạt nếp không bị vỡ vụn, sau đó họ còn sàng sảy tỉ mỉ để chọn lại.

Bánh a quát được gói bằng lá đót, khi gói lá đót được gập lại tạo hình chóp nón. Sau đó, lật ngược hình chóp nón đó và bốc nếp bỏ vào cho đầy vun. Hai chiếc bánh được buộc thành một cặp trước khi nấu. Điều đó có ý nghĩa biểu tượng cho tình yêu thương lứa đôi, được buộc lại với nhau và cũng là sự đoàn kết, yêu thương giữa người với người. Sau khi hoàn tất việc gói, bánh được cho vào nồi ngập nước, nấu trên lửa lớn khoảng 2 giờ đồng hồ rồi vớt ra rổ để nguội là dùng được.

Hương vị đại ngàn thấm đượm trong bánh a quát

Khi bày mâm cỗ, những chiếc bánh a quát được sắp xếp ở vị trí trung tâm. Trong các dịp bản làng hay gia đình tổ chức nghi lễ quan trọng như lễ mừng lúa mới, cúng giỗ tổ tiên, quy tập mồ mả, tạ ơn trời đất hoặc lễ cưới xin. Những chiếc bánh a quát đẹp mắt, thơm ngon được cô dâu đem theo khi về nhà chồng để thể hiện tài nội trợ đảm đang. Người mẹ khi tới thăm gia đình con gái đã đi lấy chồng, cũng không quên đem cho những chiếc bánh này.

Có thể nói, bánh a quát có ý nghĩa tinh thần rất lớn đối với đồng bào Tà Ôi nên luôn có trong các dịp lễ, Tết, trong nhà luôn có bánh để dâng lên Yàng (thần linh) và ông bà tổ tiên.

DIỆU HƯƠNG

Món bánh dày dân dã mẹ làm

Món bánh dày dân dã mẹ làm

Không chỉ món bánh dày, mà cả không gian làng quê Bắc Bộ được tái hiện lại một cách sinh động và lôi cuốn trong video mới của Ẩm thực mẹ làm