Báo cáo của Bộ Lao động Mỹ công bố ngày 10/12 cho biết, chỉ số giá tiêu dùng - đo lường những gì người tiêu dùng phải trả cho hàng hóa và dịch vụ đã tăng 6,8% trong tháng 11 so với cùng tháng một năm trước.
Đó là mức tăng nhanh nhất kể từ tháng 6/1982 khi lạm phát ở mức 7,1%. Chỉ số này được tính toán sau khi cân nhắc giá cả của một loạt mặt hàng và dịch vụ bao gồm xăng dầu, dịch vụ chăm sóc y tế, giá thuê nhà, và hàng tạp hóa.
Cũng theo báo cáo này, giá tiêu dùng ở Mỹ trong tháng 11 đã tăng 0,8% so với tháng 10.
Mức tăng giá đối với các loại xe mới, ở mức 11,1% trong tháng 11, là mức tăng nhanh nhất được ghi nhận, cũng như đối với quần áo nam và đồ nội thất phòng khách, nhà bếp và phòng ăn. Giá thức ăn nhanh tăng 7,9% trong tháng trước cũng đánh dấu mức cao nhất được ghi nhận.
Các nhà kinh tế cho biết sự gia tăng đều đặn của giá nhà hàng trong vài tháng qua là một dấu hiệu của sự chuyển dịch từ lương sang giá cao hơ và đang ngày càng thể hiện rõ nét ở các ngành khác.
Tiền lương được Fed Atlanta theo dõi đã tăng 4,3% trong tháng 11, tăng từ 4,1% trong tháng 10 và cao nhất kể từ năm 2007.
Nguyên nhân của tình trạng này được cho là tổng hợp của một số yếu tố bao gồm các gói kích thích kinh tế của chính phủ, mức lãi suất thấp do Cục Dự trữ liên bang điều chỉnh, thiếu hụt nguồn cung tại các nhà máy ở Mỹ và trên thế giới.
Ngoài ra, một số giá năng lượng có dấu hiệu giảm, một phần là do thị trường tài chính lo ngại rằng biến thể Omicron có thể làm chậm tốc độ tăng trưởng. Tuy nhiên, xăng đã tăng ở mức 6,1% hàng tháng trong tháng thứ hai liên tiếp.
Xu hướng giá tháng 11 đến trước sự xuất hiện của biến thể Omicron, tạo ra mối đe dọa mới từ đại dịch đã bùng phát sang năm thứ hai. Tuy nhiên, việc tăng giá mạnh là kết quả của một nền kinh tế đang bùng nổ, dẫn đến mất cân đối cung và cầu khi Mỹ tiếp tục phục hồi sau đại dịch.
“Chúng tôi có mức chi tiêu khủng khiếp của người tiêu dùng. Rất nhiều người đang được thuê. Nhu cầu là rất lớn, ”Allen Sinai, nhà kinh tế toàn cầu và chiến lược gia tại Quyết định Kinh tế, Inc. cho biết.
Ông nói thêm rằng lạm phát cao hơn dự kiến có nghĩa là một sự thoái lui cần thiết trong kích thích tài khóa và tiền tệ. “Ngay cả sau khi làm được điều đó, nền kinh tế vẫn phải ở trạng thái cực kỳ tốt với tốc độ tăng trưởng và thu nhập chưa từng thấy trong nhiều thập kỷ”.
Trên cơ sở hàng tháng, chỉ số CPI đã tăng 0,8% được điều chỉnh theo mùa trong tháng 11 so với tháng trước, tương đương với mức tăng 0,9% của tháng 10.
Báo cáo lạm phát mạnh mới nhất củng cố thêm trường hợp các quan chức Cục Dự trữ Liên bang cam kết đẩy nhanh các nỗ lực kích thích kinh tế của họ, mở đường cho việc tăng lãi suất vào mùa xuân để kiềm chế lạm phát.
Aneta Markowska, nhà kinh tế tài chính trưởng tại Jefferies LLC cho biết: “Tôi nghĩ rằng Fed đã đi trước dữ liệu của ngày hôm nay bằng cách thông báo trước rằng họ sẽ tăng tốc vào tuần tới.
Cổ phiếu và giá dầu tăng và lợi suất trái phiếu chính phủ giảm sau khi số liệu lạm phát củng cố kỳ vọng rằng nền kinh tế sẽ chậm dần trong năm tới khi Fed thắt chặt chính sách tiền tệ.
Không giống như những đợt phục hồi trong quá khứ, nhu cầu mạnh mẽ đối với hàng hóa như ô tô, đồ nội thất và thiết bị gia dụng đã dẫn đến phần lớn sự gia tăng lạm phát. Giá các dịch vụ, chẳng hạn như du lịch và giải trí, nhìn chung đã tăng ít hơn nhiều với nhu cầu thấp hơn. Bà Markowska cho biết, kỳ nghỉ lễ có thể sẽ làm trầm trọng thêm những động lực này, thêm vào đó là sự mất cân bằng cung cầu sẽ tiếp tục gia tăng.
Sự thiếu hụt nhân công sẵn có cũng đang ảnh hưởng đến lạm phát và nền kinh tế nói chung, thúc đẩy các công ty tăng giá để bù đắp chi phí lao động cao hơn. Theo một cuộc khảo sát của Conference Board, một nhóm nghiên cứu tư nhân, các công ty đang dành ra trung bình 3,9% tổng tiền lương cho việc tăng lương trong năm tới, nhiều nhất kể từ năm 2008.
Lạm phát đã gia tăng áp lực đối với người tiêu dùng Mỹ, đặc biệt là các hộ có thu nhập thấp để có thể đáp ứng các nhu cầu hàng ngày. Lạm phát cũng gây khó khăn cho việc tăng lương cho người lao động đồng thời cản trở kế hoạch của Cục dự trữ liên bang nhằm giảm hỗ trợ cho nền kinh tế Mỹ.
Sam Bullard, chuyên gia kinh tế cao cấp thuộc Wells Fargo cho rằng với việc thiếu hụt nguồn cung từ nay cho tới năm sau trong khi giá cả các dịch vụ tiếp tục tăng, lạm phát sẽ còn tồi tệ hơn trước khi tốt lên.
Báo cáo của Bộ Lao động Mỹ được công bố sau thông tin từ tuần trước về việc tỷ lệ thất nghiệp ở Mỹ giảm 4,2% trong tháng 11, mức thấp nhất trong vòng 21 tháng.