Cổ phiếu Evergrande niêm yết trên sàn Hồng Kông đã giảm gần 90% tính từ tháng 7/2020 khi mà chính phủ Trung Quốc bắt đầu siết chặt chính sách nhằm hạn chế đầu cơ trên thị trường bất động sản.

Theo CNBC, trong 5 ngày giao dịch gần đây nhất, cổ phiếu Evergrande đã hạ hơn 20% giá trị, nhà đầu tư đang chờ đợi xem liệu doanh nghiệp bất động sản lớn này có đủ khả năng kiếm được hàng triệu USD nhằm trả lãi các khoản vay được định giá bằng đồng USD dự kiến đến hạn trong những ngày tới.

Chính tâm lý này đã khiến cho thị trường chứng khoán toàn cầu suy giảm trong tuần này.

Evergrande nắm giữ tài sản thực

Tuy nhiên, khi nói đến quy mô ảnh hưởng lên các thị trường tài chính quốc tế, các chuyên gia phân tích nói đến khác biệt quan trọng giữa cuộc khủng hoảng Evergrande và sụ sụp đổ của Lehman Brothers: Evergrande nắm đất, trong khi Lehman Brothers sở hữu tài sản tài chính.

Ông Rob Carnell, trưởng bộ phận nghiên cứu khu vực Châu Á - Thái Bình Dương tại ING, cho biết hôm 22/9 trên kênh CNBC, Evergrande có vấn đề về dòng tiền, nhưng nói về rủi ro hệ thống là “hơi quá trớn″.

“Hãy đối mặt với nó, đây không phải là của Lehman, đây không phải là LTCM ,” Carnell nói khi đề cập đến một quỹ đầu cơ lớn của Mỹ, Long-Term Capital Management, đã thất bại trong những năm 1990.

Evergrande không phải quỹ đầu cơ với tỷ lệ vay nợ cao hoặc một ngân hàng mà tài sản đang sụt giảm về ngưỡng không. Evergrande là công ty bất động sản với khối nợ lớn, từ 300 tỷ USD hoặc hơn tính theo giá trị đồng USD.

Ông hy vọng rằng nếu Evergrande có thể thu được một số dòng tiền vào tài sản vật chất của mình, công ty có thể hoàn thành các dự án phát triển của mình, bán chúng và bắt đầu trả nợ.

Hôm 22/9, tập đoàn bất động sản Evergrande thông báo sẽ trả lãi với trái phiếu định giá bằng đồng nhân dân tệ.

Sự sụp đổ của Lehman Brothers vào năm 2008 đã dẫn đến sự sụp đổ trong các công cụ tài chính phái sinh - hoán đổi nợ tín dụng và nghĩa vụ nợ được thế chấp - “khiến thị trường nghi ngờ sức khỏe của các ngân hàng khác”, Hu nói.

Ông nói: “Nhưng rất khó xảy ra rằng câu chuyện về Evergrande sẽ khiến giá đất giảm xuống. “Xét cho cùng, giá trị của đất đai đơn giản là minh bạch và ổn định hơn so với các công cụ tài chính. Nó đặc biệt như vậy ở Trung Quốc, nơi chính quyền địa phương độc quyền cung cấp đất đai.”

“Tuy nhiên nhiều khả năng khủng hoảng Evergrande sẽ đẩy giá đất suy giảm. Suy cho cùng, giá trị đất minh bạch và ổn định hơn so với các công cụ tài chính. Điều này đặc biệt đúng tại Trung Quốc nơi chính quyền địa phương độc quyền quản lý nguồn cung đất. Kết quả, chính quyền địa phương có động lực lớn trong việc bình ổn giá đất. Trong kịch bản xấu nhất, chính quyền thậm chí có thể mua lại cả đất, giống như trong thời kỳ năm 2014 -2015”, ông Hu dự báo.

Evergrande và sự liên quan của chính phú Trung Quốc

Theo CNBC, một điểm khác biệt quan trọng khác trong trường hợp của Evergrande là mức độ kiểm soát và sự tham gia của chính phủ vào ngành bất động sản của Trung Quốc.

“Các ngân hàng Trung Quốc và nhiều doanh nghiệp khác nhiều khi là “cánh tay nối dài” của chính phủ Trung Quốc. Kể cả các thực thể phi tài chính cũng có thể bị kiểm soát đến mức độ mà người ta hiếm thấy bên ngoài Trung Quốc. Việc phá sản thương mại nếu có xảy ra cũng sẽ là lựa chọn của nhà nước”, chuyên gia phân tích tại tổ chức chuyên thực hiện khảo sát kinh tế China Beige Book chỉ ra.

Các chuyên gia này nhấn mạnh: “Bắc Kinh bảo cho vay, vì thế bạn cho vay, việc khi vào và bằng cách nào bạn sẽ lấy lại được tiền là chuyện tính sau. Sẽ không có câu chuyện nào kiểu Lehman xảy ra ở đây và sẽ không có khoảnh khắc Lehman nào hết”.

Ngân hàng đầu tư huyền thoại của Mỹ đã sụp đổ cách đây 13 năm vào tháng này trong một thời điểm mang tính biểu tượng của cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu.

Ngân hàng này đã bảo lãnh lượng chứng khoán trị giá hàng chục tỷ USD được hỗ trợ bằng các khoản thế chấp rủi ro trong thời kỳ bong bóng nhà đất ở Mỹ.

Chính phủ Hoa Kỳ cuối cùng đã cho phép Lehman thất bại, trong khi cứu trợ các tổ chức tài chính khác.

Trong trường hợp Trung Quốc, Bắc Kinh đã cố gắng để cho phép thị trường có vai trò lớn hơn trong nền kinh tế bằng cách chấp nhận cho một số doanh nghiệp nhà nước vỡ nợ.

Thế nhưng giới chức Trung Quốc sẽ buộc phải thận trọng trong trường hợp của Evergrande bởi họ có mục tiêu ngăn rủi ro và đảm bảo ổn định trên thị trường bất động sản, theo phân tích của Macquaire.

Chuyên gia Macquaire nhận định: “Các nhà hoạch định chính sách sẽ chọn chờ đợi trước, sau đó thực hiện sau để đảm bảo cơ cấu lại nợ có trật tự. “Một gói cứu trợ bán buôn không có khả năng xảy ra cao và các cổ đông / người cho vay có thể bị lỗ lớn. Nhưng chính phủ sẽ đảm bảo rằng các căn hộ bán trước sẽ được hoàn thành và giao cho người mua nhà.”

Ông Hu cũng chỉ ra thành tích gần đây của chính phủ Trung Quốc trong việc tái cơ cấu các công ty khổng lồ như Anbang Insurance, Baoshang Bank, HNA Group và China Huarong Asset Management . “Hệ thống ngân hàng của Trung Quốc có lợi nhuận hàng năm là 1,9 nghìn tỷ nhân dân tệ, dự phòng rủi ro khoảng 5,4 nghìn tỷ nhân dân tệ nên việc giải quyết vấn đề của Evergrande sẽ không hề khó khăn." ông nói.

IMF: Trung Quốc có các công cụ ứng phó

Trong trường hợp của Evergrande, doanh nghiệp bất động sản có quan hệ trực tiếp với các nhà đầu tư nước ngoài hơn là phần lớn nền kinh tế Trung Quốc.

Theo ngân hàng đầu tư UBS, công ty có khoảng 19 tỷ USD tổng trái phiếu ra nước ngoài, tương đương khoảng 9% trái phiếu Trung Quốc mệnh giá USD.

Báo cáo cho biết, tổng nợ phải trả của Evergrande khoảng 313 tỷ USD, bằng khoảng 6,5% tổng nợ phải trả của lĩnh vực bất động sản Trung Quốc.

Chuyên gia thuộc UBS dự báo Evergrande sẽ tái cấu trúc nợ và dự báo rằng giá trái phiếu sẽ hồi phục cũng như ngăn chặn được hiệu ứng lây lan.

Các nhà phân tích cũng đưa ra một loạt các tác động lan tỏa có thể xảy ra nếu Evergrande đi vào kịch bản ít có khả năng bị thanh lý toàn bộ, chẳng hạn như sự thất bại của các ngân hàng có liên quan và bán tín dụng trên thị trường mới nổi.

Nhà kinh tế trưởng của Quỹ Tiền tệ Quốc tế Gita Gopinath nói với Reuters trong tuần này rằng tổ chức này tin rằng “Trung Quốc có các công cụ và không gian chính sách để ngăn chặn điều này biến thành một cuộc khủng hoảng hệ thống.”

Mặc dù các tuyên bố công khai của chính phủ trong những tháng gần đây đã kêu gọi ngăn ngừa các rủi ro tài chính lớn, nhưng sự can thiệp của chính quyền Trung Quốc vẫn chưa được đưa ra.

Các quan chức Trung Quốc cho đến nay đã có ít tuyên bố công khai về Evergrande.

Tại cuộc họp báo tuần trước, người phát ngôn của Cục Thống kê Quốc gia cho biết Cục đang theo dõi những khó khăn của một số công ty bất động sản lớn và tác động tiềm tàng đối với nền kinh tế.

Theo ước tính của Moody’s, thị trường bất động sản Trung Quốc cùng với các ngành liên quan như xây dựng chiếm hơn 1/4 GDP quốc gia.

Việc đặt cược rằng giá bất động sản sẽ chỉ tăng cuối cùng đã buộc nhiều hộ gia đình Trung Quốc phải cầm cố để mua nhà. Trong vài năm gần đây, chính phủ đã cố gắng hạ nhiệt thị trường bằng các biện pháp như hạn chế mức nợ mà các nhà phát triển có thể thực hiện.