Trong không gian sang trọng của khách sạn Le Méridien Saigon (TP.HCM), Lễ phong tặng Danh hiệu Nghệ nhân Văn hóa Ẩm thực Việt Nam năm 2025 do Hiệp hội Văn hóa Ẩm thực Việt Nam (VCCA) tổ chức đã trở thành một dấu mốc đặc biệt của ngành ẩm thực nước nhà. Buổi lễ vinh danh 28 cá nhân tiêu biểu trên cả nước, những người đã và đang bền bỉ gìn giữ, trao truyền và sáng tạo tinh hoa ẩm thực dân tộc trong đời sống đương đại. Trong số đó, Nghệ nhân Lê Văn Khánh là một gương mặt để lại nhiều ấn tượng sâu sắc.

Nghệ nhân Lê Văn Khánh nhận danh hiệu Nghệ nhân Văn hóa Ẩm thực 2025

Thưa nghệ nhân Lê Văn Khánh, ông vừa được phong tặng danh hiệu Nghệ nhân Văn hóa Ẩm thực Việt Nam. Cảm xúc của ông khi đón nhận danh hiệu này là gì?

Tôi thực sự xúc động và trân trọng danh hiệu này. Với tôi, đây không chỉ là sự ghi nhận dành cho cá nhân, mà còn là sự tôn vinh dành cho những người làm nghề bếp đã và đang âm thầm gìn giữ tinh hoa ẩm thực Việt. Đây là niềm vinh dự lớn nhưng đồng thời cũng là trách nhiệm, nhắc tôi phải tiếp tục nỗ lực nhiều hơn nữa trên con đường mình đã chọn. Khi đón nhận danh hiệu này, tôi nhìn lại chặng đường đã qua với sự biết ơn sâu sắc dành cho gia đình, những người thầy, đồng nghiệp đã đồng hành, chia sẻ và giúp đỡ tôi suốt hành trình làm bếp. Tôi xem đây là lời nhắc nhở để bản thân sống chậm lại, làm nghề cẩn trọng hơn và gìn giữ từng giá trị nhỏ nhất của ẩm thực truyền thống trong mỗi món ăn.

Hơn 30 năm gắn bó với nghề bếp, điều gì đã giữ cho ông niềm đam mê bền bỉ đến vậy?

Trải qua hơn ba mươi năm gắn bó với gian bếp, tôi đã đi qua không ít thăng trầm. Có lúc thuận lợi, có lúc khó khăn, nhưng tôi luôn giữ trong mình niềm đam mê được truyền dạy từ gia đình khi còn nhỏ. Tôi xuất thân trong gia đình có truyền thống bếp núc triều Nguyễn, nơi ẩm thực không chỉ là chuyện ăn uống mà là văn hóa, là phép tắc và sự tinh tế. Chính điều đó giúp tôi luôn giữ được sự tôn trọng với nghề và không ngừng học hỏi để hoàn thiện bản thân.

Ông được biết đến nhiều nhất với Phở gà Hà Nội chuẩn 5 sao. Theo ông, đâu là “linh hồn” của món phở này?

Với tôi, linh hồn của phở gà Hà Nội nằm ở sự thanh tao và cân bằng những giá trị rất đặc trưng của ẩm thực đất kinh kỳ. Nước dùng phải trong, ngọt tự nhiên từ xương gà ninh kỹ, hòa quyện cùng thảo mộc truyền thống một cách vừa đủ. Tôi không tìm kiếm sự cầu kỳ hay đậm đà quá mức, mà hướng đến cảm giác nhẹ nhàng, tinh tế, để khi rời bàn ăn, thực khách vẫn còn lưu giữ một dư vị an lành.

Món nem công cung đình do Nghệ nhân Lê Văn Khánh thực hiện trưng bày tại sự kiện.

Bên cạnh phở, ông còn sáng tạo nhiều món ăn độc đáo như Kình Ngư Hóa Long, Phở Bát Đá, Cá lăng đốt trà cổ thụ. Điều gì thôi thúc ông sáng tạo?

Tôi luôn tin rằng sáng tạo trong ẩm thực phải được đặt trên nền tảng truyền thống. Mỗi món ăn tôi làm ra đều bắt đầu từ nguyên liệu Việt, kỹ thuật Việt và câu chuyện văn hóa Việt. Với Phở Bát Đá, tôi không thay đổi công thức phở cổ truyền, mà chỉ làm mới cách thưởng thức để giữ trọn vẹn hương vị từ đầu đến cuối.

Tôi cho rằng nếu chỉ giữ nguyên mà không làm mới, di sản sẽ dần xa rời đời sống. Nhưng nếu sáng tạo mà quên đi gốc rễ, món ăn sẽ mất đi linh hồn. Vì vậy, tôi luôn tìm sự cân bằng giữa bảo tồn và phát triển, để mỗi món ăn mới ra đời vẫn mang tinh thần ẩm thực Việt, nhưng vẫn đủ gần gũi với nhịp sống đương đại.

Nghệ nhân Lê Văn Khánh chụp ảnh lưu niệm cùng các nghệ nhân và đại biểu tham gia sự kiện.

Ông hiện là Tổng bếp trưởng tại Trung tâm Hội nghị Quốc gia. Công việc này ảnh hưởng gì đến những sáng tạo món ăn của ông?

Môi trường làm việc ở Trung tâm Hội nghị Quốc gia đòi hỏi sự chuẩn mực rất cao, mỗi bữa tiệc không chỉ đơn thuần là một hoạt động ẩm thực, mà còn là dịp để giới thiệu văn hóa Việt Nam một cách tinh tế và trang trọng. Điều đó buộc tôi và đội ngũ luôn phải giữ kỷ luật nghề nghiệp, luôn đặt tiêu chí chuyên nghiệp và bản sắc dân tộc lên hàng đầu, không ngừng nâng cao tay nghề và ý thức rõ rằng mình đang góp phần xây dựng hình ảnh quốc gia thông qua ẩm thực.

Trong Lễ phong tặng Danh hiệu Nghệ nhân Văn hóa Ẩm thực Việt Nam vừa qua, ông nhìn nhận ý nghĩa của sự kiện này như thế nào?

Tôi cho rằng đây là một dấu mốc rất quan trọng. Lần đầu tiên, danh hiệu Nghệ nhân Văn hoá Ẩm thực Việt Nam được xét duyệt bài bản, khoa học và phân cấp rõ ràng. Đây không chỉ là sự ghi nhận về tay nghề, mà còn là lời tri ân đối với những người âm thầm giữ lửa, tạo nền móng lâu dài cho việc bảo tồn và phát triển di sản ẩm thực Việt Nam. Từ đó khích lệ thế hệ trẻ trân trọng hơn với nghề bếp, hiểu rằng làm ẩm thực không chỉ để mưu sinh, mà còn là gìn giữ bản sắc, giữ hồn dân tộc. Khi ẩm thực được nhìn nhận như một di sản sống và được trân trọng đúng mức, những giá trị truyền thống sẽ có cơ hội được gìn giữ và lan tỏa bền vững.

Sau khi nhận danh hiệu, ông có dự định giới thiệu thêm những món ăn đặc biệt nào không?

Tôi đang nghiên cứu một số món ăn mới lấy cảm hứng từ ẩm thực cung đình, kết hợp nguyên liệu bản địa quý của các vùng miền. Điểm chung vẫn là sự tinh tế, tốt cho sức khỏe và mang đậm bản sắc Việt. Tôi mong muốn mỗi món ăn không chỉ ngon, tốt cho sức khỏe, mà còn kể được một câu chuyện về đất nước, con người và chiều sâu văn hóa Việt, để thực khách không chỉ thưởng thức bằng vị giác mà còn bằng cảm xúc.

Ông sẽ làm gì để lan tỏa danh hiệu vừa được trao?

Với tôi, điều quan trọng nhất là tiếp tục đào tạo và truyền nghề cho thế hệ đầu bếp trẻ. Tôi mong các bạn hiểu rằng làm bếp không chỉ là rèn luyện kỹ năng, mà còn là gìn giữ đạo đức nghề nghiệp và trách nhiệm với văn hóa dân tộc. Bên cạnh đó, tôi cũng muốn góp phần đưa ẩm thực Việt ra thế giới một cách bài bản, có chiều sâu và mang đúng bản sắc.

Triết lý ẩm thực mà ông luôn theo đuổi là gì?

Tôi luôn đề cao những giá trị cốt lõi của món ăn: hương vị chuẩn mực, sự tinh tế, nguyên liệu chất lượng và trải nghiệm trọn vẹn của thực khách. Khi một món ăn có thể chạm đến ký ức, cảm xúc và khiến người ăn còn nhớ mãi, đó chính là thành công lớn nhất của người đầu bếp.

Xin cảm ơn Nghệ nhân Lê Văn Khánh! Chúc ông tiếp tục có nhiều đóng góp cho nền văn hóa ẩm thực Việt Nam.