Buổi lễ đã vinh danh 28 cá nhân tiêu biểu trên cả nước, những người đã và đang âm thầm gìn giữ, trao truyền và nâng tầm tinh hoa ẩm thực dân tộc trong đời sống đương đại.

Đây không chỉ là một lễ vinh danh mang tính biểu trưng, mà còn là dấu mốc quan trọng, ghi nhận kết quả của quá trình xét duyệt bài bản, khoa học và nghiêm túc kéo dài hơn 5 tháng. Qua đó, lần đầu tiên một hệ thống danh hiệu về nghệ nhân văn hóa ẩm thực được thiết lập theo tiêu chí rõ ràng, minh bạch, đặt nền móng cho chiến lược tôn vinh lâu dài trong lĩnh vực ẩm thực – một trụ cột quan trọng của văn hóa dân tộc.

Nghệ nhân Lê Thị Thiết - Chủ tịch Hiệp hội Văn hóa Ẩm thực Nam Định được vinh danh. Ảnh: Cẩm Viên.

Điểm nhấn của sự kiện là việc phong tặng danh hiệu “Nghệ nhân Văn hóa Ẩm thực Việt Nam” ở ba cấp độ: Nghệ nhân Văn hóa Ẩm thực Việt Nam, Nghệ nhân Tinh hoa Văn hóa Ẩm thực Việt Nam và Nghệ nhân Quốc gia Văn hóa Ẩm thực Việt Nam. Việc phân cấp danh hiệu không chỉ phản ánh chiều sâu cống hiến và tầm ảnh hưởng của từng nghệ nhân, mà còn thể hiện tư duy tiếp cận hệ thống, phù hợp với thông lệ quốc tế trong bảo tồn di sản văn hóa phi vật thể.

Phát biểu tại buổi lễ, ông Nguyễn Quốc Kỳ – Chủ tịch Hiệp hội Văn hóa Ẩm thực Việt Nam, khẳng định việc ghi nhận và tôn vinh các nghệ nhân chính là sự trân trọng dành cho những “bàn tay tài hoa” đã bền bỉ gìn giữ ngọn lửa nghề, nuôi dưỡng và lan tỏa giá trị văn hóa ẩm thực Việt qua nhiều thế hệ. Theo ông, ẩm thực không chỉ là nhu cầu vật chất, mà còn là tinh hoa văn hóa, là cầu nối giữa truyền thống và hiện đại, góp phần nâng cao chất lượng đời sống cộng đồng, thúc đẩy giao lưu văn hóa và khẳng định bản sắc Việt Nam trong tiến trình hội nhập quốc tế.

Nghệ nhân trẻ tuổi nhất Nguyễn Văn Thông được vinh danh. Ảnh: Cẩm Viên.

Sau gần 10 năm hoạt động chuyên nghiệp và hơn 6 năm xây dựng cẩn trọng Đề án “Phong tặng Danh hiệu Nghệ nhân Văn hóa Ẩm thực Việt Nam”, VCCA đã đạt được thành quả đầu tiên vào năm 2025. Đây được xem là bước khởi đầu chiến lược trong việc thiết lập một hệ sinh thái tôn vinh – bảo tồn – phát triển văn hóa ẩm thực Việt Nam một cách bài bản, lâu dài.

Đề án không chỉ hướng đến việc phong tặng danh hiệu, mà còn đặt ra sứ mệnh lớn hơn: ghi nhận giá trị của những con người đang trực tiếp hành nghề ẩm thực bằng cả tâm huyết và trách nhiệm; đồng thời tạo động lực để họ tiếp tục đóng vai trò hạt nhân trong công tác truyền dạy, bảo tồn và sáng tạo. Thông qua việc phối hợp với các hội đoàn, tổ chức chuyên ngành, cùng sự tương tác chặt chẽ với lĩnh vực văn hóa và du lịch, chương trình hướng tới mục tiêu đưa giá trị ẩm thực Việt lan tỏa sâu rộng trong cộng đồng, từng bước khẳng định vị thế trên trường quốc tế.

Tại sự kiện, ông Nguyễn Tiến Đạo – Phó Vụ trưởng Vụ Tổ chức phi chính phủ, Bộ Nội vụ – nhấn mạnh ẩm thực Việt Nam là một bộ phận đặc sắc, sinh động trong kho tàng văn hóa dân tộc, được hun đúc qua hàng nghìn năm lịch sử. Không chỉ phản ánh điều kiện tự nhiên hay tập quán sinh hoạt, ẩm thực còn thể hiện chiều sâu tâm hồn, lối sống và bản sắc của người Việt qua nhiều thế hệ.

“Mỗi món ăn, mỗi phương thức chế biến, mỗi câu chuyện ẩm thực đều là một ‘di sản sống’, kết tinh tri thức, ký ức và giá trị văn hóa cộng đồng được truyền nối bền bỉ theo thời gian”, ông Nguyễn Tiến Đạo nhận định.

28 nghệ nhân được vinh danh sau hơn 5 tháng xét duyệt nghiêm ngặt. Ảnh: Cẩm Viên.

Trong dòng chảy ấy, các nghệ nhân văn hóa ẩm thực giữ vai trò trung tâm – vừa là chủ thể sáng tạo, vừa là người gìn giữ di sản. Bằng niềm đam mê, sự tận tâm và tinh thần trách nhiệm, họ không ngừng chắt lọc tinh hoa truyền thống, đồng thời linh hoạt sáng tạo để ẩm thực Việt thích ứng với đời sống hiện đại mà không đánh mất bản sắc cốt lõi.

Đề án phong tặng được triển khai với quy trình chặt chẽ, từ xây dựng quy chế, tiếp nhận hồ sơ, hướng dẫn hoàn thiện, thẩm định thực tế đến chấm điểm, đánh giá qua nhiều vòng. Tính khách quan, khoa học và minh bạch được đặt lên hàng đầu, nhằm bảo đảm danh hiệu thực sự là sự ghi nhận xứng đáng cho những cá nhân tiêu biểu.

Nghệ nhân Lê Thị Thiết giới thiệu món phở đến khách tham dự. Ảnh: Cẩm Viên.

Chính nhờ quy trình nghiêm túc này, 28 hội viên đến từ nhiều vùng miền đã được phong tặng danh hiệu trong năm đầu tiên. Danh hiệu không chỉ ghi nhận tay nghề, tri thức và kinh nghiệm, mà còn khẳng định vai trò của ẩm thực như một di sản văn hóa sống, gắn liền với lịch sử và đời sống cộng đồng của từng địa phương.

Ban lãnh đạo VCCA kỳ vọng, sau khi được phong tặng, các Nghệ nhân Văn hóa Ẩm thực Việt Nam sẽ tiếp tục thực hiện sứ mệnh của những “sứ giả văn hóa”. Với định hướng “Tôn vinh truyền thống, kiến tạo tương lai”, các nghệ nhân không chỉ sống bằng kỹ năng nghề nghiệp, mà còn bằng tinh thần sáng tạo, trách nhiệm xã hội và khát vọng lan tỏa giá trị Việt.

Rất nhiều món ăn được giới thiệu đến khách tham dự.

Trong thời gian tới, Hiệp hội sẽ tăng cường liên kết giữa các địa phương, phối hợp với các bộ, ngành, đẩy mạnh ứng dụng công nghệ số trong quảng bá và xây dựng hệ sinh thái ẩm thực bền vững. Qua đó, ẩm thực Việt không chỉ được bảo tồn mà còn được “nâng tầng” giá trị, trở thành niềm tự hào chung của cộng đồng và dấu ấn văn hóa đặc sắc của Việt Nam trong tiến trình hội nhập.

Rất nhiều món ăn truyền thống được giới thiệu tại chương trình.

Chia sẻ tại buổi lễ, anh Nguyễn Văn Thông – một trong những nghệ nhân trẻ tuổi nhất được phong tặng – bày tỏ niềm xúc động khi hành trình hơn 20 năm gắn bó với nghề bếp và văn hóa ẩm thực Việt được ghi nhận. Theo anh, danh hiệu không chỉ là sự tôn vinh cá nhân, mà còn là sự ghi nhận cho cả một quá trình cống hiến thầm lặng, từ đào tạo nghề, xây dựng mô hình trường lớp đến đồng hành cùng nhiều thế hệ đầu bếp trẻ.

“Danh hiệu hôm nay là động lực để tôi tiếp tục sống xứng đáng với trách nhiệm gìn giữ và lan tỏa giá trị văn hóa ẩm thực Việt Nam”, anh Thông chia sẻ.

Món ăn của những nghệ nhân thu hút khách tham dự. Ảnh: Cẩm Viên.

Lễ phong tặng Danh hiệu Nghệ nhân Văn hóa Ẩm thực Việt Nam năm 2025 nhận được sự đồng hành của Công ty CP Hàng tiêu dùng Masan (Masan Consumer) và Tập đoàn Du lịch Vietravel. Các đơn vị này không chỉ hỗ trợ nguồn lực tổ chức mà còn góp phần kết nối ẩm thực với tiêu dùng hiện đại và du lịch, quảng bá hình ảnh ẩm thực Việt Nam ra khu vực và thế giới.

Ban tổ chức đã công bố danh sách các cá nhân được phong tặng danh hiệu Nghệ nhân Văn hóa Ẩm thực Việt Nam năm 2025 theo từng cấp độ.

Cụ thể, 15 cá nhân đạt danh hiệu Nghệ nhân Văn hóa Ẩm thực Việt Nam gồm: Trần Ngọc Nghĩa, Phạm Văn Hiếu, Nguyễn Văn Vinh, Vũ Ngọc Vượng, Cồ Như Đồi, Nguyễn Văn Thông, Lê Văn Lượng, Vũ Ngọc Quyền, Lê Công Hùng, Lê Thị Hồng Mai, Nguyễn Văn Hoàng, Văn Ngọc Thanh, Phạm Xuân Hiếu, Nguyễn Minh Hiếu và Nguyễn Hồ Tiếu Anh.

Ở cấp độ Nghệ nhân Tinh hoa Văn hóa Ẩm thực Việt Nam, có 6 cá nhân được vinh danh: Nguyễn Thị Hiền, Lê Thị Thiết, Lê Thị Hồng Dung, Doãn Văn Tuấn, Lê Văn Khánh và Hoàng Thị Ánh Tuyết. Ngoài ra, Nghệ nhân Ưu tú Phan Tôn Gia Hiền cũng được trao danh hiệu Nghệ nhân Tinh hoa Văn hóa Ẩm thực Việt Nam.

Danh hiệu cao nhất – Nghệ nhân Quốc gia Văn hóa Ẩm thực Việt Nam – được trao cho 5 cá nhân gồm: Mai Thị Trà, Lý Sanh, Hồ Đắc Thiếu Anh, Tôn Nữ Thị Hà và Hoàng Thị Như Huy; trong đó, bà Tôn Nữ Thị Hà và bà Hoàng Thị Như Huy là Nghệ nhân Nhân dân. Đặc biệt, cố nghệ nhân Triệu Thị Chơi được truy tặng danh hiệu Nghệ nhân Quốc gia Văn hóa Ẩm thực Việt Nam.