Uống rượu lâu ngày dẫn đến nghiện rượu, sút cân, chán ăn... do tổn thương gan và ruột; thiếu máu; thoái hóa gan, xơ gan, có thể ung thư gan; nhồi máu cơ tim, mất trí nhớ, run, rối loạn tinh thần… Phụ nữ mang thai uống nhiều rượu có thể gây sinh non, ảnh hưởng đến phát triển thể chất, tinh thần, trí tuệ của đứa trẻ, gây ngộ độc cho thai nhi.

Theo Cục An toàn thực phẩm - Bộ Y tế, nguyên nhân của ngộ độc rượu thường do người dân lạm dụng rượu, uống vượt quá mức chấp nhận của cơ thể; sử dụng rượu không đảm bảo an toàn thực phẩm như: uống phải rượu pha cồn công nghiệp methanol hoặc ethylene glycol; uống rượu ngâm với thảo mộc (như lá, rễ, hạt cây) hoặc ngâm với động vật (như mật, phủ tạng…).

Ngày Tết là thời điểm dễ lạm dụng rượu bia vì tần suất dày đặc các cuộc gặp gỡ, giao lưu...

 Trong 1 “đơn vị rượu” thường có từ 8-14g rượu nguyên chất. Nam giới uống quá 3 đơn vị rượu/ngày; nữ giới uống quá 2 đơn vị rượu 1 ngày được coi là lạm dụng rượu.

Để phòng ngừa ngộ độc rượu bia, nhất là dịp Tết với tần suất dày đặc các cuộc gặp gỡ, đoàn tụ, giao lưu, người sử dụng rượu bia cần chú ý các nguyên tắc:

- Không uống cồn công nghiệp và rượu có hàm lượng Methanol > 0,1%, vì có thể gây mù mắt và tử vong.

- Không uống rượu nồng độ từ 30 độ trở lên vượt quá 30ml/người/ngày.

- Không uống rượu ngâm với lá, rễ cây, phủ tạng động vật không rõ độc tính hay rượu ngâm theo kinh nghiệm cá nhân.

- Không uống rượu không rõ nguồn gốc, rượu không công bố tiêu chuẩn chất lượng, không uống rượu khi đang đói, mệt hoặc đang uống thuốc điều trị bệnh.

- Trẻ em dưới 16 tuổi không được uống rượu bia.

Theo ThS.BS Nguyễn Trung Nguyên, Giám đốc Trung tâm chống độc, Bệnh viện Bạch Mai, ngộ độc rượu có hai dạng là ngộ độc rượu thông thường (ethanol) và ngộ độc cồn công nghiệp methanol.

Ngộ độc rượu thông thường (rượu nấu từ ngũ cốc) do uống quá nhiều rượu, khiến cơ thể thoát ức chế, mất kiểm soát.

Rượu thông thường bản chất giống như thuốc ngủ. Ban đầu, người uống có cảm giác hưng phấn, kích thích nhẹ. Nếu uống quá nhiều sẽ bị ngộ độc nặng với các triệu chứng kích thích thần kinh, hạ đường huyết, tụt huyết áp, hạ thân nhiệt, thậm chí suy hô hấp, hôn mê sâu.

Một số trường hợp do di chứng hôn mê thời gian dài gây hỏng cơ, suy thận, mất nước cũng không thể cứu chữa. Nặng nhất, người bệnh tử vong. 

Ngộ độc cồn công nghiệp methanol thường do uống rượu không rõ nguồn gốc xuất xứ bị pha methanol (mục đích kinh doanh phi pháp), hoặc bị làm giả. Một số trường hợp, người dân mua cồn y tế về pha với nước thành rượu uống, chai cồn y tế vô tình bị pha trộn methanol.

Triệu chứng ngộ độc cồn công nghiệp sau khoảng 1-2 ngày, khi chất độc bắt đầu chuyển hóa, bệnh nhân xuất hiện mờ mắt, lơ mơ, thở nhanh do rối loạn axit máu, co giật, hôn mê. Khi đến viện, hầu hết các trường hợp đã ở trong tình trạng nguy kịch. Khi đã ngộ độc methanol, bệnh nhân đều có di chứng rất nặng, nguy cơ tử vong cao.