Là một chuyên gia trong lĩnh vực Lý luận và Phương pháp dạy học, PGS.TS Chu Cẩm Thơ được biết đến như một người luôn tiên phong đổi mới tư duy giáo dục, đặc biệt thông qua chương trình Toán tư duy POMath do chính chị sáng lập. Với nhiều đóng góp nổi bật cho ngành giáo dục, PGS.TS Chu Cẩm Thơ từng được tạp chí Forbes Việt Nam vinh danh trong Top 50 Phụ nữ ảnh hưởng nhất Việt Nam.

Trong cuộc trao đổi với Phụ nữ Mới, PGS.TS Chu Cẩm Thơ chia sẻ những trăn trở và kỳ vọng về tương lai của giáo dục Việt Nam.

P.V:  Khi nhận nhiệm vụ mới, điều gì khiến chị cảm thấy thôi thúc và quyết tâm bước vào một hành trình khác biệt trong sự nghiệp giáo dục của mình?

PGS.TS Chu Cẩm Thơ: Điều thôi thúc tôi mạnh mẽ nhất chính là cơ hội được tham gia vào quá trình kiến tạo một mô hình đại học kiểu mẫu, thực chất và khác biệt.

Trong hơn 20 năm làm giáo dục, tôi luôn trăn trở về việc làm sao để giáo dục đại học gắn kết chặt chẽ với nghiên cứu khoa học và ứng dụng thực tiễn một cách hiệu quả nhất, tạo ra những con người không chỉ giỏi chuyên môn mà còn có khả năng giải quyết vấn đề thực tế, giúp họ hạnh phúc trong cuộc sống dựa trên tri thức, chuyên môn và thích ứng được với biến động.

PGS.TS Chu Cẩm Thơ

Khi đến với Đại học Phenikaa, tôi nhìn thấy một tầm nhìn lớn: Phenikaa không chỉ là một trường đại học với khát vọng trở thành đại học đổi mới sáng tạo hàng đầu, mà còn là một đại học khác biệt. Đại học Phenikaa là thành viên một Tập đoàn Khoa học - Công nghệ - Công nghiệp với tiềm lực và hệ sinh thái lớn mạnh. Đây là môi trường lý tưởng để biến các ý tưởng về giáo dục đại học mang tính học thuật cao kết hợp với nghiên cứu ứng dụng thành hiện thực. Cơ hội được đóng góp vào việc xây dựng một đại học tư thục trẻ, đầy khát vọng, và đột phá theo chuẩn mực quốc tế theo hướng đổi mới sáng tạo chính là động lực lớn nhất của tôi.

P.V: Chia sẻ đây là “thử thách mới” – vậy với chị, thử thách ấy mang ý nghĩa như thế nào trong hành trình trưởng thành và cống hiến?

PGS.TS Chu Cẩm Thơ: Đối với tôi, "thử thách mới" mang ý nghĩa của sự  mở rộng giới hạn bản thân. Trước nay, tôi tập trung vào vai trò của một nhà sư phạm, một nhà nghiên cứu về khoa học giáo dục, tham mưu chính sách. Ở vị trí mới, thử thách không chỉ là gánh vác trách nhiệm quản lý, mà còn là thử thách về việc thay đổi tư duy, thay đổi để học cách vận hành một hệ thống giáo dục đại học quy mô, hiệu quả và khác biệt. Nó đòi hỏi tôi phải áp dụng kinh nghiệm nghiên cứu giáo dục vào thực tiễn quản lý, những việc này hoàn toàn mới mẻ, và rất khó, đòi hỏi cao.

Ý nghĩa sâu sắc nhất của thử thách này đối với tôi là dám bước ra khỏi vùng an toàn, tôi có thể trưởng thành và tạo ra những đóng góp lớn hơn. Tôi coi đây là cơ hội để tôi cống hiến những kinh nghiệm tích lũy được góp phần tạo ra một giá trị bền vững và lâu dài cho thế hệ trẻ, cho tương lai của đất nước.

P.V: Trên trang cá nhân, chị nhắc đến “Tầm nhìn xanh – Tâm phụng sự – Nhân hạnh phúc”. Chị có thể chia sẻ sâu hơn về triết lý này?

PGS.TS Chu Cẩm Thơ: "Tầm nhìn xanh – Tâm phụng sự – Nhân hạnh phúc" là Triết lý phát triển bền vững và Văn hóa của Tập đoàn Phenikaa. Triết lý này thể hiện định hướng và mục tiêu hoạt động của Tập đoàn, đặc biệt trong các lĩnh vực như giáo dục và công nghệ, nhằm kiến tạo một hệ sinh thái toàn diện và có trách nhiệm xã hội cao.

PGS.TS Chu Cẩm Thơ: "Đối với tôi, "thử thách mới" mang ý nghĩa của sự  mở rộng giới hạn bản thân"

Là một thành viên của Đại học Phenikaa, tôi sẽ được phát triển trong triết lý đó. Đây cũng là triết lý gần gũi với triết lý sống của bản thân mà tôi đã theo đuổi từ lâu. Chúng ta có thể hiểu Tầm nhìn Xanh là tầm nhìn hướng đến sự phát triển bền vững, đề cao trách nhiệm với môi trường và xã hội và không ngừng đổi mới sáng tạo để tạo ra các giá trị nhân văn lâu dài; Tâm Phụng sự thể hiện trách nhiệm, đạo đức và sự cam kết hành động vì lợi ích chung của cộng đồng, đối tác và khách hàng, lấy con người làm trung tâm trong mọi hoạt động; Nhân Hạnh phúc  ở Phenikaa với mục tiêu cuối cùng là mang lại hạnh phúc và cuộc sống chất lượng cho cộng đồng, đặc biệt là cán bộ nhân viên, sinh viên và người học trong hệ sinh thái của Phenikaa, thông qua việc gieo mầm các giá trị tốt đẹp mỗi ngày.

Tôi tin rằng, khi sống và làm việc với triết lý này, chúng tôi sẽ giữ được sự cân bằng và hướng thiện trong mọi quyết định, đảm bảo rằng mọi bước đi của tôi không chỉ hiệu quả mà còn mang lại giá trị nhân văn sâu sắc.

P.V:  Nhìn lại chặng đường hơn 20 năm trong sự nghiệp giáo dục, đâu là giá trị hoặc niềm tin mà chị chưa bao giờ thay đổi?

PGS.TS Chu Cẩm Thơ: Niềm tin cốt lõi mà tôi chưa bao giờ thay đổi là: "Mọi đứa trẻ đều có khả năng học tập, và giáo dục chất lượng phải là quyền lợi, không phải đặc ân."

Trong mọi nghiên cứu, mọi dự án, từ việc phát triển Toán tư duy cho trẻ em POMATH, đào tạo giáo viên, đến việc xây dựng nền tảng cho chuyển đổi số, nghiên cứu đánh giá giáo dục, hay trong quản lý giáo dục, tôi luôn giữ vững quan điểm: Tạo ra một môi trường học tập tốt nhất, nơi người học được tôn trọng sự khác biệt cá nhân và được trao quyền để phát huy tối đa tiềm năng của mình. Tôi tin vào sức mạnh của giáo dục để thay đổi cuộc đời, và niềm tin đó là động lực không bao giờ cạn của tôi.

P.V: Trong hành trình làm nghề, chắc hẳn có lúc bà phải đối diện với khó khăn hay sự hoài nghi. Điều gì giúp bà giữ được tinh thần phụng sự và niềm tin vào con đường mình chọn?

PGS.TS Chu Cẩm Thơ: "Giáo dục Hạnh phúc" không phải là giáo dục dễ dãi, mà là giáo dục tạo ra cảm hứng tích cực, ý nghĩa và sự kết nối.

PGS.TS Chu Cẩm Thơ: Khó khăn và sự hoài nghi là một phần không thể tránh khỏi của bất kỳ hành trình nào thuộc về con người. Chỉ cần nhìn thấy sự tiến bộ, niềm vui và thành công của một đứa trẻ, của một sinh viên, một người công tác trong ngành giáo dục, … tôi lại có thêm động lực. Những câu chuyện thay đổi từ người học là liều thuốc tinh thần mạnh mẽ nhất. Trong công việc, tôi luôn dựa trên nghiên cứu khoa học, bằng chứng từ thực tiễn. Khi bạn làm việc có căn cứ, bạn sẽ có niềm tin vững chắc để bảo vệ quan điểm và con đường mình chọn, bất kể sự hoài nghi bên ngoài. Trước những hoài nghi, thử thách, tôi sẽ vững tin,  hướng về sự phụng sự và lợi ích chung, những khó khăn cá nhân sẽ trở nên nhỏ bé.

P.V:Với bà, thế nào là một “giáo dục hạnh phúc” – và làm sao để người học, người dạy cùng cảm nhận được điều đó?

PGS.TS Chu Cẩm Thơ: "Giáo dục Hạnh phúc" không phải là giáo dục dễ dãi, mà là giáo dục tạo ra cảm hứng tích cực, ý nghĩa và sự kết nối. Tôi luôn tâm niệm như thế, ngay từ những hành động của mình, khi viết đề án về trường học hạnh phúc và sau này, cùng đồng nghiệp thực hành, lan toả. Với người học, hạnh phúc là khi họ được là chính mình, được tôn trọng cá tính, được học những điều mình yêu thích, và được phát triển toàn diện về cả kiến thức, kỹ năng và phẩm chất. Đó là niềm vui khi tự khám phá ra tri thức, không phải áp lực khi bị nhồi nhét. Với người dạy, hạnh phúc là khi họ được làm chủ chuyên môn, được trao quyền để sáng tạo phương pháp giảng dạy, được nhìn thấy sự tiến bộ của học trò, và được đãi ngộ xứng đáng để toàn tâm toàn ý với nghề.

Để cả hai cùng cảm nhận được điều đó, chúng ta cần tạo ra văn hóa Tôn trọng và Hợp tác. Nhà trường phải là một không gian an toàn, khích lệ sự tò mò, và là nơi người học, người dạy cùng nhau kiến tạo tri thức, cùng nhau chia sẻ và trưởng thành. Ở Đại học Phenikaa, giá trị Tôn trọng, Hợp tác rất được coi trọng và vun đắp.

P.V: Nếu được gửi một thông điệp đến những người đang dấn thân trong giáo dục, bà sẽ nói điều gì về khát vọng, niềm tin và hạnh phúc trong hành trình làm nghề giáo?

PGS.TS Chu Cẩm Thơ: Tôi xin gửi đến tất cả đồng nghiệp, những người đang ngày đêm thầm lặng cống hiến cho sự nghiệp trồng người, điều mà tôi luôn tự nhắc bản thân mình "Hãy giữ vững Khát vọng, nuôi dưỡng Niềm tin vào Sức mạnh của Giáo dục, và chúng ta sẽ tìm thấy hạnh phúc trong từng công việc hàng ngày”.

Chúng ta đang nắm giữ chìa khóa mở cánh cửa tương lai cho hàng triệu thế hệ. Dù hành trình có khó khăn, hãy nhớ rằng sự cống hiến của chúng ta tuy nhỏ bé nhưng vô cùng quan trọng. Hạnh phúc không phải là một đích đến, mà là cảm giác ý nghĩa ta có được khi giúp một học trò tìm thấy niềm đam mê, khi tạo ra một thay đổi nhỏ nhưng tích cực. Những điều đó đã tạo niềm tin, giúp tôi tiếp tục dấn thân bằng tâm phụng sự. Tôi tin rằng, chúng ta sẽ  cùng nhau kiến tạo nên một nền giáo dục hạnh phúc cho Việt Nam!