Sáng 16/9, tại Hội nghị toàn quốc quán triệt bốn nghị quyết quan trọng do Bộ Chính trị và Ban Bí thư tổ chức, Nghị quyết số 72 về bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân đã thu hút sự quan tâm lớn. Trình bày tại hội nghị, Phó thủ tướng Lê Thành Long khẳng định Chính phủ đã chuẩn bị phương án tài chính, đủ khả năng cân đối ngân sách để triển khai lộ trình miễn viện phí cơ bản trong phạm vi quyền lợi bảo hiểm y tế.

Phó thủ tướng Lê Thành Long phát biểu tại Hội nghị quán triệt Nghị quyết 72. Ảnh: Hoàng Phong

Theo Phó thủ tướng, Nghị quyết 72 một lần nữa khẳng định quan điểm xuyên suốt của Đảng và Nhà nước: sức khỏe nhân dân là mục tiêu, là động lực phát triển, đồng thời cũng là nhiệm vụ chính trị then chốt. Ông nhấn mạnh: “Mọi người dân đều được chăm sóc để sống lâu, sống khỏe, sống lành mạnh. Đây là nền tảng quan trọng cho một xã hội văn minh và thịnh vượng.”

So với các định hướng trước đây, nghị quyết lần này đặt ra những điểm nhấn mang tính đột phá, đặc biệt là chuyển hướng từ ưu tiên xây dựng các bệnh viện lớn sang tăng cường đầu tư cho y tế cơ sở. Mạng lưới y tế bao phủ rộng khắp, từ tuyến xã đến tuyến tỉnh, sẽ giúp người dân tiếp cận dịch vụ ngay từ ban đầu, giảm tình trạng quá tải bệnh viện. Bên cạnh đó, ngày 7/4 Ngày Sức khỏe thế giới sẽ được xác lập là Ngày Sức khỏe toàn dân, như một lời nhắc nhở thường xuyên về phòng bệnh và chăm sóc sức khỏe.

Nghị quyết 72 xác định năm quan điểm lớn, trong đó nổi bật là lấy người dân làm trung tâm, coi trọng đào tạo đãi ngộ nhân lực y tế, thúc đẩy khoa học công nghệ và chuyển đổi số. Sáu nhóm giải pháp được đưa ra gồm: đổi mới tư duy, hoàn thiện thể chế, nâng cao năng lực y tế cơ sở và dự phòng, phát triển nhân lực và y đức, cải cách tài chính, đột phá công nghệ và huy động nguồn lực xã hội.

Một loạt mục tiêu cụ thể cũng được đặt ra. Đến năm 2030, tuổi thọ trung bình dự kiến đạt 75,5 tuổi, số năm sống khỏe mạnh tối thiểu 68, chiều cao trung bình thanh thiếu niên tăng thêm ít nhất 1,5 cm. Tỷ lệ bao phủ bảo hiểm y tế phấn đấu vượt 95% vào năm 2026 và tiến tới toàn dân vào năm 2030. Người dân sẽ được khám sức khỏe định kỳ hoặc sàng lọc miễn phí ít nhất một lần mỗi năm từ 2026, đồng thời mỗi người có sổ sức khỏe điện tử theo dõi suốt vòng đời.

Đáng chú ý, đến năm 2030, viện phí cơ bản trong phạm vi bảo hiểm y tế sẽ được miễn hoàn toàn. Hệ thống trạm y tế xã sẽ được nâng cấp về cơ sở vật chất, trang thiết bị và nhân lực. Mỗi trạm y tế phấn đấu có 4–5 bác sĩ vào năm 2027, nâng tỷ lệ khám chữa bệnh bảo hiểm y tế tại tuyến xã lên hơn 20%.

Nhà nước đặt mục tiêu xa hơn cho năm 2045: tuổi thọ trung bình vượt 80, số năm sống khỏe mạnh đạt trên 71; thể lực, tầm vóc thanh niên ngang bằng các nước phát triển. Đây sẽ là nền tảng của một xã hội khỏe mạnh, môi trường sống chất lượng cao, hệ thống y tế công bằng và bền vững, trong đó công tác phòng bệnh được đặt ở vị trí ưu tiên.

Phó thủ tướng Lê Thành Long cho biết Chính phủ đã xây dựng Kế hoạch hành động triển khai Nghị quyết theo nguyên tắc “sáu rõ”: rõ người, rõ việc, rõ trách nhiệm, rõ thẩm quyền, rõ thời gian và rõ kết quả. Các bộ, ngành, địa phương phải ban hành kế hoạch cụ thể trong tháng 11/2025, gắn với công tác tuyên truyền, thi đua và giám sát. Quốc hội cùng Mặt trận Tổ quốc, các đoàn thể sẽ tham gia giám sát, phản biện xã hội, đồng thời xem xét ban hành nghị quyết chuyên đề và chương trình mục tiêu quốc gia về sức khỏe, dân số giai đoạn 2026–2035.

Về tài chính, Chính phủ đã có phương án cân đối cho các chính sách trọng điểm. Với phụ cấp ưu đãi nghề, ngân sách dự kiến chi hơn 4.300 tỷ đồng mỗi năm để tăng mức hỗ trợ cho nhân viên y tế cơ sở, y tế dự phòng và vùng khó khăn. Chi phí khám sức khỏe định kỳ cho khoảng 100 triệu dân ước tính 30.000 tỷ đồng, trong đó người sử dụng lao động đóng hơn 4.800 tỷ, phần còn lại từ ngân sách nhà nước.

Riêng chính sách miễn viện phí cơ bản theo bảo hiểm y tế, ngân sách có thể tăng chi thêm 21.500 tỷ đồng mỗi năm. Tuy nhiên, với quỹ bảo hiểm y tế hiện còn kết dư khoảng 49.000–50.000 tỷ đồng cùng với lộ trình điều chỉnh phí, Chính phủ cho rằng đủ khả năng cân đối trong giai đoạn đầu và sẽ có giải pháp lâu dài. “Đây là chính sách cần được triển khai thận trọng, nhưng chúng tôi đã tính toán kỹ lưỡng và đủ khả năng thực hiện,” Phó thủ tướng nhấn mạnh.

Phó thủ tướng cho rằng Nghị quyết 72 là kết quả của quá trình thảo luận nhiều vòng trong Bộ Chính trị, phản ánh đúng thực trạng và năng lực của đất nước. Ông lưu ý, trong các lĩnh vực y tế và giáo dục, “chỉ một thay đổi nhỏ về chính sách cũng có thể tiêu tốn hàng nghìn tỷ đồng, vì vậy phải được cân nhắc rất kỹ.”

Theo ông, việc chuyển hướng từ tập trung vào chữa bệnh sang chăm sóc sức khỏe ban đầu chính là bước ngoặt quan trọng, đánh dấu quyết tâm nâng cao chất lượng sống của người dân. “Nghị quyết 72 không chỉ đặt ra mục tiêu, mà còn là lời cam kết của Chính phủ về một Việt Nam khỏe mạnh, văn minh và thịnh vượng trong giai đoạn mới,” ông nói.