Theo Phó thống đốc Ngân hàng Nhà nước Đào Minh Tú, việc không in tiền lẻ mới sẽ tiếp tục thực hiện trong dịp Tết 2020 như chủ trương đã đưa ra từ 7 năm trước. 

Như mọi năm, cơ quan điều hành sẽ chủ động cung tiền mệnh giá nhỏ (dưới 10.000 đồng), gồm cả tiền cũ và tiền mới vào các thời điểm trong năm, trước Tết nguyên đán. Việc không in tiền lẻ trong dịp năm mới giúp ngân sách tiết kiệm hàng trăm tỷ đồng mỗi năm. Ông Đào Minh Tú cũng khẳng định, điều này sẽ còn duy trì trong thời gian tới.

Năm ngoái, dù không in tiền lẻ mới dịp Tết nguyên đán 2019, ông Phạm Bảo Lâm, Cục trưởng Phát hành và Kho quỹ Ngân hàng Nhà nước cho biết lượng tiền lẻ trong lưu thông cung ứng cho dịp Tết 2019 vẫn tăng khoảng 25% so với cùng kỳ.

Còn chưa đầy một tháng nữa tới Tết Canh Tý 2020, Ngân hàng Nhà nước cho biết sẽ điều hòa và cung ứng đủ tiền mặt cho nền kinh tế, bảo đảm nhu cầu thanh toán, vốn tín dụng phục vụ cuối và đầu năm, cũng như bảo đảm các hệ thống thanh toán hoạt động ổn định, thông suốt. 

Tuy nhiên, hiện nay trên các trang mạng đã tràn lan các thông tin quảng cáo dịch vụ đổi tiền lẻ với mức phí rất cao. Chỉ gần gõ nhanh từ khóa đổi tiền lẻ trên thanh công cụ tìm kiếm có tới hơn 60 triệu kết quả được trả về trong vòng 30 giây. Với cụm từ khóa đổi tiền lì xì 2020 cũng có tới gần hơn 400.000 kết quả trả về trong 40 giây.

Người dùng mạng xã hội cũng bị bủa vây bởi hàng loạt quảng cáo về đổi tiền lì xì mới năm 2020 như đổi tiền mới, Tiền Lì Xì Tết - Đổi Tiền Lẻ Mới 2020 Tại Tp Hồ Chí Minh, Đổi Tiền Lẻ Giá Rẻ 2020- Dichvudoitien.com… Thậm chí, có những trang web còn được mua quảng cáo để tiếp cận được với người tiêu dùng nhanh hơn và hiệu quả hơn.

Người tiêu dùng muốn loại tiền nào cũng có, từ tiền lẻ VND mệnh giá nhỏ đến tiền mệnh giá lớn nguyên seri. Tại một dịch vụ đổi tiền, nếu người tiêu dùng đổi từ 1 - 5 triệu đồng sẽ thu phí 7% và trên 5 triệu phí 5%. Tuy nhiên, cửa hàng không chú trọng đổi các mệnh giá tiền như 500, 1.000, 2.000 đồng do khan hiếm và nhu cầu sử dụng hiện nay cũng không còn quá lớn như trước kia. Vì vậy, nếu đổi những mệnh giá này, phí đổi cũng “chát” hơn nhiều so với mức niêm yết hiện tại.

Tại website tienquocte.net, phí đổi 2.000 đồng là 12%, 5.000 đồng là 10%, 10.000 đồng là 8%. Đặc biệt, vì năm nay là năm 2020 nên tờ tiền mệnh giá 20.000 đồng được dự báo sẽ khan hiếm hơn mọi năm do có nhiều người săn lùng. Mọi năm, phí đổi tờ tiền 20.000 đồng là 7% nhưng năm nay, nhiều nơi nâng lên 10%, cận tết sẽ tăng lên khoảng 14-15%.

Một dịch vụ đổi tiền khác cũng rao mức phí đổi tiền cho một tệp polyme 100 tờ tại đây sẽ tăng dần từ 3%, 4%, 6%, 7% đến 8% tương tứng với các mệnh giá 200.000 đồng, 100.000 đồng, 50.000 đồng, 20.000 đồng và 10.000 đồng.

Với tiền giấy, phí đổi tiền cho một tệp 1.000 tờ tăng vọt lên 10% với mệnh giá 5.000 và 2.000 đồng, lên 13% với mệnh giá 1.000 đồng và cao nhất là 270% với mệnh giá 500 đồng. Tuy nhiên, nếu so với phí đổi chung trên thị trường thì dịch vụ đổi tiền này đã thấp hơn từ 2% cho tới 3%.

Có nghĩa rằng, cứ đổi 50.000 đồng tiền 500 đồng, người dân phải gánh gần 150.000 đồng tiền phí, tương ứng số tiền mang đổi sẽ phải gấp gần 4 lần giá trị khách hàng được nhận về.

Giới chuyên gia cho rằng, lợi nhuận cao và tính mùa vụ là điều giải thích vì sao dịch vụ đổi tiền mới lại bùng nổ mạnh mẽ chỉ trong một thời gian rất ngắn trước Tết. Hành vi đổi tiền mới rồi thu phí là vi phạm pháp luật.

Trong đó Nghị định Nghị định 96/2014 của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực tiền tệ và ngân hàng đã quy định rõ xử phạt với mức phạt lên tới 40 triệu đồng đối với cá nhân và chế tài phạt gấp đôi đối với tổ chức.