Trước thông tin có các ứng viên GS, PGS ngành Y không đạt tiêu chuẩn, ông Nguyễn Đức Cường, Chánh thanh tra Bộ GD&ĐT cho biết đã nhận được thư kiến nghi trên. Thanh tra sẽ lập tổ công tác để thẩm định hồ sơ của các ứng viên, tuy nhiên cần chờ quyết định của HĐGSNN.

Trước đó, vào ngày ngày 26/10, GS. Nguyễn Ngọc Châu, Viện Sinh thái và Tài nguyên sinh vật, Viện Hàn lâm Khoa học Việt Nam đã có thư gửi Hội đồng Giáo sư Nhà nước (HĐGSNN) trao đổi về việc ông nhận được 6 email gửi trực tiếp và qua GS. Phạm Đức Chính (Hội đồng Cơ học) với nội dung “Thêm 21 ứng viên GS - PGS ngành Y không đạt, 3 ứng viên nghi ngờ”.

GS Nguyễn Ngọc Châu muốn cung cấp thông tin đến Văn phòng HĐGSNN để có phương án xử lý, đồng thời đề nghị HĐGSNN, Thanh tra Bộ GD&ĐT nên cho kiểm tra lại toàn bộ ứng viên GS, PGS của hai Hội đồng GS ngành Y và Dược. Theo ông Châu, việc này có thể ảnh hưởng đến lịch xét GS, PGS năm 2020 nhưng cần thiết vì sẽ đem lại niềm tin cho cộng đồng khoa học và nhân dân nói chung.

Ngoài ra, GS. Nguyễn Ngọc Châu chuyển đơn tố cáo 1 ứng viên khác thuộc Hội đồng Hóa học và Công nghệ Thực phẩm để HĐGSNN kiểm tra lại.

Giáo sư Châu thông tin ông nhận thư ủy quyền gửi đến HĐGSNN đơn tố cáo 1 trường hợp đã được HĐGSNN xét công nhận PGS đợt năm 2019. Qua thẩm định thì số bài báo  ISI/SCOPUS bằng không. Người tố cáo cũng cung cấp bằng chứng cuốn sách mà trường hợp trên khai trong hồ sơ cũng là sản phẩm đạo văn. GS. Châu đề nghị HĐGSNN và Thanh tra Bộ GD&ĐT xem xét.

GS. TS Đặng Vạn Phước, Chủ tịch HĐGS ngành Y cho hay: “Khi nào có thông tin chính thức thì sẽ chuyển đến cho báo chí”, ông Phước nói. Ông Trần Anh Tuấn, Chánh Văn phòng HĐGSNN khẳng định: “Khi có kết quả rà soát của các hội đồng ngành sẽ thông tin vì hôm qua (26/10) mới hết hạn hai hội đồng ngành Y và ngành Dược báo cáo”.

GS Nguyễn Văn Tuấn (Viện nghiên cứu Y khoa Garvan, Australia), cho rằng  để cho HĐGS ngành xem xét lại những hồ sơ mà họ đã thông qua là vấn đề khó vì vừa phải có tính độc lập vừa phải có kỹ năng đánh giá tập san. Ông Tuấn cho hay, nên có hội đồng độc lập, mà thành viên là những người trong ngành y và có kinh nghiệm cao về công bố khoa học.

“Tôi không nghĩ các ứng viên “gian lận”, vì họ liệt kê các bài báo đã công bố cùng những chi tiết theo đúng yêu cầu và quy định của mẫu đơn. Vấn đề là một số ứng viên công bố nghiên cứu trên những tập san tạm gọi là “ngoài luồng” hay “phi chính thống”, nhưng đó là vấn đề về đạo đức xuất bản (publication ethics). Hội đồng xét duyệt có thể phát hiện những trường hợp công bố trên các tập san phi chính thống và tư vấn cho ứng viên. Thật ra, nếu ở trong môi trường đào tạo có bài bản và có hệ thống thì ứng viên phải biết phân biệt giữa tập san chính thống và “tập san săn mồi” (hay còn gọi là tạp chí rởm) để tránh tình trạng đáng tiếc xảy ra”, GS. Nguyễn Văn Tuấn nói.