Có lẽ ai cũng phải thừa nhận rằng: Gia đình là môi trường vô cùng quan trọng đối với mỗi đứa trẻ. Cha mẹ sẽ là tấm gương phản chiếu để con học tập, nhìn nhận, hình thành tư duy và lối sống. Mọi giá trị đạo đức và giá trị sống mà con có đều chịu ảnh hưởng rất nhiều từ chính những thói quen bố mẹ đang gieo cho con hằng ngày.

Thế nhưng, khoảng cách giữa các thế hệ, cũng như lứa tuổi, đang là rào cản thực tế trong việc giáo dục con trẻ. Trái ngược với việc lo lắng cho tương lai của những đứa con chưa chuyên tâm vào việc học và thường thúc giục gắt gao con học, là việc các bạn trẻ thấy áp lực, ức chế và chán nản, dẫn đến việc không có hứng thú học.

Trước thực trạng đó, việc Cty Sách Thái Hà và NXB Công Thương ấn hành cuốn sách “Để con tự học” của tác giả Nguyễn Thị Thu đã phần nào cung cấp cho các bậc phụ huynh có thêm công cụ hỗ trợ để đồng hành cùng con; đồng thời, các em nhỏ (ở bậc tiểu học và THCS) có thêm những kiến thức trong việc thực hành những kỹ năng và thói quen tự học hiệu quả.

Tác giả Nguyễn Thị Thu đã tốt nghiệp tiến sĩ Đại học Tsukuba (Nhật Bản) trong lĩnh vực môi trường, nhưng khi trở về Việt Nam, lại say mê hoạt động trong công tác giáo dục. Chị là đồng sáng lập kiêm phó chủ tịch hội đồng quản trị, giám đốc đào tạo của Hệ thống giáo dục Tsubaki - nơi hiện có 6 cơ sở hoạt động tại Hà Nội và Thanh Hóa. Nguyễn Thị Thu còn là tác giả của bộ sách “Kỷ luật mềm dành cho cha mẹ”, do Thái Hà Books phát hành, bao gồm các cuốn: “Kỷ luật mềm của trái tim”, “Kỷ luật mềm trong gia đình” (đã tái bản lần 4), “Kỹ năng tự học cho trẻ tiểu học”, “Đọc ehon cho bé” và bây giờ là cuốn “Để con tự học”. Chính những chia sẻ chân tình về lĩnh vực gia đình và giáo dục qua các cuốn sách nói trên đã khiến cho đông đảo bạn đọc/phụ huynh mến mộ tác giả và đồng cảm, ứng dụng vào việc nuôi, dạy con.

Tiến sĩ Nguyễn Thị Thu - tác giả của bộ sách “Kỷ luật mềm dành cho cha mẹ”. Ảnh: L.Q.V

Trong buổi giao lưu với bạn đọc mang chủ đề “Những câu chuyện trong gia đình Việt” diễn ra ở sáng 14.4.2024 tại Bảo tàng Phụ nữ ở Hà Nội, TS Nguyễn Thị Thu cùng 2 khách mời/diễn giả: Nguyễn Quốc Vương (giảng viên đại học, dịch giả) và Hoàng Anh Tú (nhà văn, nhà báo) cùng MC Nguyễn Minh Trang (người sáng lập “Hộp Háo hức”) đã có nhiều tâm sự thân tình, với những dẫn chứng trải nghiệm thực tế của cuộc sống bản thân và trong xã hội.

Tại buổi giao lưu, chồng và con của TS Nguyễn Thị Thu đã chia sẻ nhiều lý thú trong vấn đề giáo dục trong gia đình. Ảnh: L.Q.V

Về cơ duyên đến với lĩnh vực giáo dục, TS Nguyễn Thị Thu cho hay: “Tôi đã chủ động nắm lấy cơ hội du học. Khi sang Nhật, được học trực tiếp bằng tiếng bản địa, nên có thêm nhiều cơ hội tìm hiểu về đời sống của xã hội Nhật Bản. Qua đó, nhận thấy rằng, nền giáo dục của Nhật quá hấp dẫn, giúp cho mọi người phát triển trong cuộc sống. Khi về Việt Nam, ban đầu cũng có đôi chút băn khoăn về việc mình sẽ làm việc theo chuyên ngành đã học, hay rẽ sang lĩnh vực khác. Tôi thấy ở nước ta ít xuất bản sách dạy trẻ kỹ năng tự học; đồng thời, thấy các gia đình thường quá chú trọng tới việc cho con học kiến thức, nhưng hơi lơi là việc giáo dục đạo đức cho trẻ - một điều rất quan trọng, nên nảy ý muốn chia sẻ các kiến thức đã học cùng những trải nghiệm qua thời gian công tác ở nước ngoài và việc chăm sóc con…”.

Trong cuốn “Để con tự học”, tác giả cũng đã đề xuất 7 điều các vị phụ huynh cần lưu ý nhằm hỗ trợ để con tự giác và tự học: 1- Tạo điều kiện để con có thể suy nghĩ độc lập, tự chủ. 2- Thiết lập những thói quen tốt trong gia đình để con học theo. 3- Khen ngợi quá trình nỗ lực của con và tin tưởng con. 4- Đồng hành và hỗ trợ thay vì để con tự bơi một mình. 5- Tạo môi trường để trẻ tập trung học tập. 6- Lựa chọn thiết bị hỗ trợ việc học. 7- Tầm quan trọng của nhịp điệu cân bằng trong đời sống để tạo động lực cho trẻ.

Tiến sĩ Nguyễn Thị Thu và các diễn giả trong buổi giao lưu với bạn đọc mang chủ đề “Những câu chuyện trong gia đình Việt”. Ảnh: L.Q.V

Để làm mềm việc chia sẻ, đến gần hơn với bạn đọc/phụ huynh, trong khoảng 90% số trang của ấn phẩm mới này, TS Thu đã dùng ngôi danh xưng là “tớ” (đứa con trẻ) để giãi bày những việc phải đối mặt trong việc học, qua đó, làm nảy lên những nốt thăng, trầm của việc ứng xử trong quan hệ gia đình, nhà trường, xã hội, cùng với đó là cách giải quyết hợp lý nhất.

Ví như khi luận bàn về vấn đề khác nhau giữa “tự giác” và “tự học”, tác giả giải nghĩa: “Tự giác” là tự mình nhận thức ra, phát giác ra; còn “tự học” là tự mình học hỏi. Cuối cùng, kết luận rằng “tự học mang lại rất nhiều giá trị hữu ích”, nên hãy trao quyền tự chủ với việc học cho trẻ, nhất định trẻ sẽ chủ động và tự giác, đồng thời các cha, mẹ hãy cân nhắc kỹ trước khi sắp xếp các lớp học thêm, học ngoại khóa cho con và cần cân bằng nhịp điệu việc học, việc chơi cũng như tạo điều kiện cho con được trải nghiệm đa dạng với cuộc sống để giúp con tìm ra những điều mình hứng thú.

Bất cứ đứa trẻ nào cũng cần lớn lên trong môi trường giáo dục có tính nhất quán và quy tắc, đặc biệt là khi trẻ từ 3 tuổi. Ở giai đoạn 3 - 10 tuổi, đó là giai đoạn bố mẹ cần nuôi dưỡng cho con nền tảng quan trọng nhất để con hình thành nên nhân cách, thói quen tốt và năng lực học tập cơ bản. Với cuốn “Để con tự học” và những ấn phẩm trong bộ sách chuyên đề nói trên, sẽ như một cẩm nang giúp những người quan tâm đến giáo dục trẻ em có phương pháp giáo dục phù hợp theo từng giai đoạn của trẻ qua những chia sẻ rất thiết thực, dễ đọc, dễ hiểu và dễ áp dụng vào thực tiễn của việc xây dựng môi trường giáo dục trong gia đình.