Có những buổi sáng thức dậy, tôi bỗng thấy thời gian không còn trôi vùn vụt như lời người ta vẫn nói mà chậm đến mức mình nghe rõ từng tiếng thở dài trong lòng. Tôi soi gương, nhìn khuôn mặt đã qua bao mùa mưa nắng, chợt tự hỏi: “Mình đã sống cho ai suốt chừng ấy năm?”. 45 tuổi đến không phải bằng một cú sốc, mà bằng những khoảng lặng giữa những chiều con bận, chồng đi vắng, nhà cửa im ắng, chỉ còn lại mình tôi và những suy nghĩ không thể né tránh. 

Ở tuổi này, tôi nhận ra mình không còn đủ sức để cố làm vừa lòng tất cả, không thể chạy mãi theo kỳ vọng của người khác. Đã đến lúc tôi phải ngồi xuống, thành thật nhìn lại: Mình đã mất gì trên quãng đường dài bận rộn, mình còn giữ được điều gì sau bao lần vấp ngã, và liệu đã quá muộn để bắt đầu sống cho chính mình hay chưa.

01

Tôi nhận ra, suốt 20 năm qua, mình luôn là “người phụ nữ của gia đình” theo đúng nghĩa mà xã hội mong đợi: Chịu khó, hi sinh, chu toàn. Mỗi khi có việc cần gánh, người ta nhìn quanh và dễ dàng gọi tên tôi, vì tôi “làm được hết”. Thêm chút việc nhà, thêm một chuyến đi họ hàng, thêm một cuộc họp phụ huynh, thêm một lần nhịn cho yên nhà, tôi quen với việc gánh thêm, đến mức quên mất mình đã bỏ xuống những gì. Tuổi trẻ của tôi trôi qua không phải vì ai cướp mất, mà vì chính tôi lặng lẽ đặt nó sang một bên. Tôi nhường giấc ngủ cho con, nhường thời gian cho bếp núc, nhường sở thích cho những buổi chợ búa, cơm nước, nhường cả ước mơ cho hai chữ “trách nhiệm”. Đến năm 45 tuổi, khi nhìn lại, tôi mới chợt đau lòng nhận ra: thứ tôi bỏ lỡ nhiều nhất chính là… bản thân mình.

Ngày còn trẻ, tôi vô tư hơn nhiều. Buồn thì khóc một trận, mai lại cười. Tổn thương rồi cũng qua nhanh. Bây giờ, nước mắt ít đi, nhưng những vết xước trong lòng lại ở đó lâu hơn. Tôi không còn khóc ồn ào, mà giữ mọi thứ lại bên trong, đêm khuya mới lặng lẽ thấy tim mình nặng trĩu. 

Bạn bè ngày xưa từng thân thiết rồi mỗi người một đường, không phải chúng tôi quay lưng với nhau, chỉ là nhịp sống đưa người ta đi xa dần. Có những cái tên từng xuất hiện trong danh bạ mỗi ngày, giờ cả năm không gọi một cuộc. Tôi cũng đánh mất khả năng yêu bản thân mà không thấy áy náy. Ngày còn trẻ, mua cho mình một chiếc váy chỉ vì thích là chuyện rất bình thường. 

Bây giờ, mỗi lần định mua một món đồ cho riêng mình, trong đầu tôi lập tức hiện lên hàng loạt câu hỏi: “Có phí quá không?”, “Hay để dành mua thứ khác cho con?”, “Thôi chịu khó thêm chút nữa cũng được”.

Càng lớn, tôi càng biết nhiều hơn, hiểu sâu hơn, và chính điều đó làm lòng mình nặng nề. Tôi biết mẹ đã già đi nhanh thế nào, biết con cái rồi sẽ rời vòng tay mình, biết sức khỏe không còn là điều hiển nhiên, biết hôn nhân không phải lúc nào cũng như những gì ta tưởng. Biết nhiều khiến tôi bớt ảo tưởng, nhưng cũng khiến tôi khó nhẹ lòng. Thế nhưng, thật lạ, cũng từ những mất mát ấy, tuổi 45 lại trả cho tôi những món quà mà tuổi 20, 30 không có.

02

Nếu tuổi 30 là tuổi chạy, tuổi 40 là tuổi gồng, thì tuổi 45 là tuổi dừng lại để thở. Lần đầu tiên tôi dám hỏi mình một câu rất đơn giản: “Thật ra mình muốn gì?”. Không phải chồng tôi muốn gì, con tôi cần gì, bố mẹ hai bên trông đợi gì, mà là mình - người phụ nữ đứng giữa ngã tư trách nhiệm muốn điều gì cho phần đời còn lại. Tôi ngạc nhiên khi nhận ra, mọi thứ hào nhoáng mình từng mong: Nhà rộng hơn, xe xịn hơn, nhiều người khen ngợi hơn… bỗng dưng không còn quá quan trọng. Điều tôi khao khát nhất lại là những thứ nghe rất “nhỏ”: Được bình yên trong chính căn nhà của mình, được ngủ một giấc đủ dài, được sống mà không phải suốt ngày giải thích, chứng minh.

Tôi bắt đầu học cách lắng nghe cảm xúc của mình thay vì bỏ qua nó. Mệt thì cho phép bản thân nghỉ, buồn thì cho phép mình im lặng, thất vọng thì cho mình thời gian để lành lại, thay vì bắt buộc mình phải tỏ ra mạnh mẽ, phải tươi cười cho mọi người yên tâm. Tôi cũng học cách đặt ra giới hạn. 

Ngày trước, chữ “không” với tôi rất khó nói. Tôi sợ người khác phật ý, sợ mang tiếng ích kỷ, sợ bị đánh giá là “khó chịu”. Giờ đây, tôi hiểu rằng nếu mình lúc nào cũng gật đầu, thì chẳng ai nhớ ra mình cũng cần được bảo vệ. Tôi bắt đầu dám từ chối những lời nhờ vả khiến mình kiệt sức, dám nói “hôm nay em không làm được”, “cuối tuần này chị cần nghỉ ngơi”, “việc đó em không đủ sức gánh thêm nữa”. Và thật bất ngờ, khi phụ nữ biết nói “không”, thế giới xung quanh tự nhiên bớt ồn ào, bớt xô kéo.

Tôi tìm lại niềm vui từ những điều rất bình thường. Không cần những chuyến đi xa xỉ hay những món quà đắt tiền, một góc bếp sạch sẽ, căn phòng ngập ánh sáng buổi sáng, chậu cây ngoài ban công vừa ra chồi non, tách trà nóng trong một buổi sáng không vội vã, một tiếng đồng hồ không ai gọi tên mình… cũng đủ khiến tôi thấy cuộc đời còn dễ thương lắm. Những điều nhỏ bé đó, ngày xưa tôi coi là hiển nhiên, giờ lại trở thành liều thuốc chữa lành mạnh mẽ nhất.

03

Nhìn lại nửa đời người, tôi thấy mình đã cố rất nhiều, chịu rất nhiều và chờ đợi cũng rất nhiều. Tôi từng chờ ai đó hiểu mình mà không cần nói, chờ một bàn tay tự biết nắm lấy tay mình khi mệt, chờ một lời xin lỗi, chờ một cái ôm đúng lúc. Chờ lâu đến mức tôi hiểu ra một sự thật không dễ nuốt: Không ai có trách nhiệm làm mình hạnh phúc ngoài chính mình. Hạnh phúc không phải phần thưởng dành cho người cố gồng, mà là lựa chọn mỗi ngày. Lựa chọn bớt hi sinh vô điều kiện, bớt chịu đựng trong im lặng, bớt chờ đợi phép màu từ người khác.

45 tuổi, tôi không còn đo hạnh phúc bằng chồng có hoàn hảo hay không, con cái có thành đạt đúng ý mình hay chưa, nhà cửa đã đủ rộng hay chưa, người đời có thôi làm mình buồn hay không. Hạnh phúc bây giờ rất riêng: Một ngày bình yên, một giấc ngủ tròn, một câu nói tử tế, một khoảng trời nhỏ chỉ dành cho riêng mình. Hạnh phúc là cảm giác “vừa đủ”, chứ không phải “nhiều đến choáng ngợp”.

Và tôi nhận ra, 45 tuổi không phải dấu chấm hết của tuổi trẻ, mà là một dấu phẩy để mình viết tiếp một chương đời khác, nhẹ nhõm hơn, thành thật hơn với chính mình. Nếu tôi không bắt đầu sống cho mình ngay bây giờ, thì chờ đến bao giờ nữa? Phụ nữ 45 đã đi qua đủ nhiều để hiểu rằng không cần tranh thắng, không cần giữ ai bằng mọi giá, không cần lúc nào cũng tỏ ra hoàn hảo. 

Chúng tôi cần nhất là được bình yên, được sống nốt phần đời còn lại bằng cảm xúc thật của mình, không gồng, không diễn, không chịu đựng những điều không còn xứng đáng. Và có lẽ vì thế mà tôi tin: 45 tuổi, nếu biết quay về với chính mình, chính là độ tuổi đẹp nhất của một người phụ nữ.