Những phụ nữ có khả năng trở thành ứng viên sát cánh cùng phó tổng thống Mỹ Joe Biden trong cuộc tranh cử sẽ trải qua một cuộc phỏng vấn sơ bộ với khá nhiều câu hỏi hóc búa và đôi khi là khó hiểu. 

Qua cuộc phỏng vấn, đảng Dân chủ lựa chọn được 11 người lọt vào vòng cuối. Những người này sau đó được một hội đồng gồm 12-15 luật sư và Biden tiếp tục thực hiện việc phân tích, đánh giá triển vọng của họ trước khi đưa ra lựa chọn cuối cùng.

Quá trình này có nhiều điểm khác biệt so với các cuộc tìm kiếm ứng viên phó tổng thống của Mỹ. Biden ngay từ đầu đã tuyên bố rằng ông sẽ chỉ cân nhắc lựa chọn một phụ nữ làm "phó tướng" cho mình. Hàng trăm nhà hoạt động, lập pháp... đã kêu gọi ông lựa chọn một người phụ nữ da màu. 

Thượng nghị sĩ Dân chủ bang California Kamala Harris là người được chọn. Bà trở thành người phụ nữ da màu đầu tiên, người Mỹ gốc Á đầu tiên, người đầu tiên tốt nghiệp một trường đại học dành cho người da màu và người California đầu tiên kể từ thời cựu tổng thống Ronald Reagan có tên trên lá phiếu bầu cử vào tháng 11 với tư cách ứng viên phó tổng thống của một đảng lớn tại Mỹ.

Joe Biden (trái) và Kamala Harris trong một cuộc tranh luận ở Đại học Houston, Texas, hồi tháng 9 năm ngoái. Ảnh: AP.

Cedric L. Richmond, đồng chủ tịch chiến dịch tranh cử của Biden cho biết: "Trong quá trình cân nhắc, Biden thường đặt ra những câu hỏi như ai chia sẻ những giá trị chung với ông ấy, ai có thể làm việc cùng, ai có thể giúp ông ấy chiến thắng và ai có thể sẵn sàng ngay từ ngày đầu tiên". 

Trong lúc ở Mỹ đang khá căng thẳng vế vấn đề đấu tranh với nạn phân biệt chủng tộc thì nhiều ứng viên đã tự rút lui như thượng nghị sĩ Dân chủ bang Minnesota  Amy Klobuchar.

Ứng viên Stacey Abrams tuyên bố Biden nên lựa chọn một phụ nữ da màu. Người này đã cùng thượng nghị sĩ đảng Dân chủ bang Illinois Tammy Duckworth là hai ứng viên được phỏng vấn và đã bị từ chối. 

4 đồng chủ tịch, gồm cựu thượng nghị sĩ Dân chủ bang Connecticut Chris Dodd, Thị trưởng Los Angeles Eric Garcetti, cựu cố vấn của Biden Cynthia Hogan và nghị sĩ Dân chủ bang Delaware Lisa Blunt Rochester tiến hành sàng lọc và ghi lại 120 tiếng gặp mặt để đưa ra các tiêu chí cho người phù hợp nhất. Họ đã chọn 20 người, sau đó là chuẩn bị bản thuyết trình cho Biden và vợ. Ông Biden cũng gặp riêng từng người trong nhóm này để xin ý kiến thêm. 

Theo các vị đồng chủ tịch, Harris là một ứng viên mang đến cảm giác sẽ đối đầu với ông Trump và là người có hiểu biết. Bà đã chia sẻ về mối quan hệ thân thiết với Beau, người con trai quá cố của Biden và những câu chuyện cá nhân. 

11 ứng viên, 11 người phụ nữ đi được đến vòng cuối của cuộc tuyển chọn tiếp tục trải qua các cuộc phỏng vấn riêng với Biden, đôi khi trực tiếp, đôi khi qua mạng. Từng người sẽ trải qua cuộc kiểm tra pháp lý được giám sát bởi cựu cố vấn Nhà Trắng Bob Bauer, cựu cố vấn an ninh quốc gia Lisa Monaco và cựu cố vấn cấp cao Nhà Trắng Dana Remus. Tất cả đều là quan chức dưới thời tổng thống Barack Obama. Họ sẽ trả lời các câu hỏi liên quan đến tình hình tài chính cá nhân, lịch sử sử dụng thuốc hay những mối quan hệ tình cảm.

Sau đó, Biden tiếp tục tham vấn riêng với gia đình là vợ, em gái, người bạn lâu năm kiêm cố vấn Ted Kaufman cùng chiến lược gia chính trị Mike Donilon. Lúc này các thông tin được công khai, các hồ sơ của các ứng viên cũng được nâng cao và quảng bá. 

"Chúng ta cần một ứng viên phản ánh được sự da dạng sắc tộc của nước Mỹ", Stacey Abrams hồi tháng 4 nói trong chương trình The View của kênh ABC.

Ông Biden đã nhận được nhiều góp ý, đa phần đều khuyên ông chọn phụ nữ da màu. Vào ngày trước khi thông báo ứng viên, ông từng nhìn lại bộ truyện Hagar the Horrible, trong đó nhân vật Hagar đã ngửa cổ hét lên trời "Tại sao lại là tôi?!" và câu trả lời vọng lại từ những đám mây "Tại sao không?".

Biden viết vào một tấm thẻ điều ông muốn truyền đạt: "Tôi gọi cho bạn hôm nay vì tôi đã đưa ra quyết định đầu tiên trong quá trình tranh cử tổng thống. Tôi quyết định rằng tôi muốn bạn tham gia cùng tôi trong nỗ lực giành lại linh hồn của đất nước và trở thành phó tổng thống Mỹ tiếp theo". Và người đó chính là Harris.

Biden trò chuyện với Harris qua màn hình laptop. Ảnh: Adam Schultz/Biden Campaign.