Brazil: Bất bình đẳng xã hội khiến tỷ lệ người nghèo chết do Covid-19 cao hơn người giàu

Những yếu tố quyết định tình trạng của một bệnh nhân nhiễm Covid-19 ở Brazil không chỉ bao gồm tuổi tác, giới tính… mà còn nằm ở đẳng cấp xã hội.

Những yếu tố quyết định tình trạng của một bệnh nhân nhiễm Covid-19 ở Brazil còn bị tác động bởi đẳng cấp xã hội. Tỷ lệ người nghèo chết do Covid-19 đang cao hơn nhiều so với người giàu.

Tiago Lemos và Rodrigo Guedes là hai người đàn ông ở Brazil bị nhiễm Covid-19. Tiago Lemos biết rằng phổi mình đã thủng, còn Rodrigo Guedes chỉ biết mình thậm chí còn không đứng vững nổi.

Tuổi tác của họ xấp xỉ nhau: Lemos 37 tuổi còn Guedes năm nay bước sang tuổi 38. Hai người cùng sống ở Rio de Janeiro. Nhưng sự khác biệt lớn nhất của họ chính là Lemos có bảo hiểm y tế tư nhân, còn Guedes thì không.

Lemos là một bác sĩ giàu có sống ở Barra da Tijuca, vùng ngoại ô rộng lớn với những căn hộ cao cấp, trung tâm mua sắm khổng lồ, quán bar và nhà hàng hải sản sang trọng, đồng thời là nơi tư gia của Tổng thống Brazil Jair Bolsonaro sinh sống.

Guedes thì sống ở nơi được biết đến là khu ổ chuột lớn nhất Brazil, cũng là nơi mà Guedes mở cửa hàng mắt kính của mình.

Câu chuyện của Guedes 

Guedes từng không đặt nặng chuyện học hành, chủ yếu vì hoàn cảnh gia đình khó khăn. Anh ý thức rõ được những gì mình có và không có, anh cũng chưa từng ghen ghét với ai giàu có dù nhìn thấy cuộc sống xa hoa của họ. Những thứ anh ước ao đều nằm ở khu dân cư xập xệ mà anh đang sinh sống cùng gia đình và một góc nhìn hướng rộng ra biển và núi. 

Rodrigo Guedes da Silva, 38 tuổi. Ảnh: Maria Magdalena Arrellaga.
Rodrigo Guedes da Silva, 38 tuổi. Ảnh: Maria Magdalena Arrellaga.

Dù phải trải qua cảnh đấu đá tranh giành địa bàn của các nhóm xã hội đen, Guedes và vợ anh là Jailma vẫn quyết tâm mở một cửa hàng nhỏ bán kính mắt và nuôi dạy con gái mình ở đây. Thế nhưng khi anh nhiễm Covid-19 mọi chuyện đã khác.

Triệu chứng ban đầu xuất hiện ở Guedes chỉ bao gồm ho, sau đó cơ thể anh bắt đầu suy nhược và đau đớn, sốt cao rồi kiệt sức. Sau đó anh được bác sĩ chẩn đoán là không có gì đáng ngại, nhưng anh ngày càng héo mòn. 

Guedes yếu đến nỗi anh thậm chí không đủ sức đứng tắm dưới vòi nước. Chị Jailma đưa chồng đến một phòng khám và họ phát hiện anh đã nhiễm virus corona. Phần lớn phổi của anh đã bị mầm bệnh này tàn phá. Bệnh viện quá tải và Guedes phải đợi. Đây là lần đầu tiên trong đời, anh cảm thấy ghen tỵ với những người giàu có hơn mình.

Guedes nhìn thấy sự tuyệt vọng của vợ mình khi đưa anh đến phòng cấp cứu CER Leblon mà không khỏi chạnh lòng.

Toàn bộ cảnh tượng hỗn loạn do không có sự chuẩn bị, thiếu hụt về cơ sở vật chất diễn ra trước mắt. Vợ của Guedes phải tự mình đẩy xe lăn của chồng đi dọc hành lang và hét lên: “Chồng tôi không thở được, ai đó làm ơn giúp chúng tôi với!”.

Bệnh viện nơi Guedes điều trị tệ đến nỗi các bệnh nhân phải chuyền nhau ống thở. Mỗi người chỉ được thở trong 1-2 phút rồi phải chuyển sang cho người khác, cứ vậy tiếp diễn trong 9 tiếng đồng hồ, tính ra mỗi bệnh nhân chỉ được thở oxy 10 phút mỗi giờ. 

Một buổi tối tình trạng của Guedes xấu đi, máy thở bị hỏng, anh tuyệt vọng nhắn tin cho vợ mình: “Anh đang chiến đấu để giành lại cuộc sống của chính mình”.

Sau 6 ngày mê man, Guedes dần ổn định trở lại và được chuyển đến một bệnh viện khác. Guedes ở chung phòng với bốn bệnh nhân khác, tình trạng đều đang tồi tệ hơn anh rất nhiều.

Sau nhiều ngày cảm thấy mình như “con chó bị bỏ rơi bên vệ đường”, Guedes hiểu ra rằng các y tá thiếu những phương pháp bảo đảm an toàn như khẩu trang và găng tay y tế, do đó e ngại tiếp xúc với các bệnh nhân nhiễm Covid-19.

Guedes nằm viện trong 11 ngày, dành thời gian xem điện thoại để xem hình ảnh những bệnh viện chăm sóc cho người giàu và người nổi tiếng. “Mọi thứ thật đẹp, không hề giống những gì mà những người như tôi phải trải qua”, Guedes chua xót.

Anh dần hồi phục nhưng trong nhiều tuần sau đó, vợ anh hết sức lo lắng, đến nỗi chị không dám đọc tin tức về Covid-19 và thường xuyên đưa tay ra trước mặt chồng để kiểm tra hơi thở của anh.

Guedes tin rằng mọi thứ có thể đã rất khác nếu anh điều trị tại một bệnh viện tư nhân. Sau khi khỏe, anh bắt đầu mở lại cửa hàng kính. Guedes leo lên đỉnh đồi để thăm mẹ và ngôi nhà nơi anh đã lớn lên.

Guedes nhìn chằm chằm vào khung cảnh quen thuộc đó, nơi bầu trời và biển cả hòa làm một, đồng thời là nơi giao nhau giữa hai mảng màu tương phản của bức tranh Rio de Janeiro: khu dân cư sang trọng của giới thượng lưu và khu ổ chuột xập xệ của những người cùng khổ.

Câu chuyện của Lemos

Tiago Lemos đã dành nhiều thời gian để đọc các tạp chí y khoa và hướng dẫn đảm bảo an toàn sức khỏe, chuẩn bị cho cuộc chiến chống lại đại dịch sắp tới. Anh từng tham gia công tác dập dịch H1N1 nên luôn cảm thấy bản thân đã sẵn sàng.

Thế nhưng chứng bệnh mà Covid-19 gây ra không giống bất kỳ loại bệnh nào anh từng biết. Lemos không thể lường được cách thức mà mầm bệnh này lựa chọn nạn nhân. Dù đã cố gắng bảo vệ bản than nhưng anh cũng tin rằng việc bản thân bị nhiễm chủng virus mới là điều khó tránh khỏi.

Tiago Lemos và vợ Juliana đều là bác sĩ. Ảnh: Maria Magdalena Arrellaga.
Tiago Lemos và vợ Juliana đều là bác sĩ. Ảnh: Maria Magdalena Arrellaga.

Người đàn ông 38 tuổi những tưởng tỷ lệ thắng trong cuộc chiến với mầm bệnh nói trên sẽ nghiêng về phía mình, khi anh vẫn còn trẻ và khỏe mạnh, nên khi phát hiện bản thân đã nhiễm Covid-19, anh bỗng cảm thấy nhẹ nhõm vì cho rằng đây là cơ hội để giải quyết dứt điểm và không cần phải lo lắng về chủng virus này nữa.

Cơn ho bắt đầu nặng hơn và anh cảm thấy mệt mỏi hơn bao giờ hết. Giờ anh đã hiểu mọi suy nghĩ của mình đều sai lầm. 

Lemos sinh trưởng trong một gia đình trung lưu, là con trai của một chủ doanh nghiệp nhỏ và một công chức nhà nước. Anh gia nhập tầng lớp thượng lưu ở Rio nhờ vào tri thức và khả năng suy luận. Thế nhưng chứng viêm phổi cấp này dường như lại là ẩn số không lời giải đối với người bác sĩ tài năng.

Anh rơi vào tuyệt vọng. Anh tham gia vào chương trình bảo hiểm toàn diện nhất Brazil, giúp anh được chăm sóc sức khỏe một cách kỹ lưỡng từ đội ngũ bác sĩ lành nghề và trang thiết bị tối tân. Nhưng anh đã chứng kiến một gia đình nọ sử dụng dịch vụ bảo hiểm giống chương trình mà anh đang tham gia, cả nhà đều nhiễm virus và cùng được điều trị tại cơ sở y tế tư nhân, và tất cả đều không qua khỏi.

Lemos ý thức rõ tình trạng của mình đang chuyển biến xấu đi nhanh đến mức nào. Đầu tiên là đặt ống nội khí quản, rồi tiếp đến là máy thở, và cuối cùng là tỷ lệ sống sót trở nên mong manh hơn bao giờ hết. Bác sĩ phụ trách dự kiến áp dụng “phương pháp điều trị đa chuyên ngành” đối với trường hợp của Lemos.

Đội ngũ y khoa cho anh sử dụng một số thuốc như corticoid, azithromycin, chloroquine, kết hợp các liệu pháp vật lý và kiểm tra thường xuyên. Nhưng tâm lý của Lemos ngày càng chuyển biến phức tạp, anh lo sợ mọi thứ. 

Bác sĩ đã gọi vợ của anh đến để giúp anh nhưng khi đến nơi cô tuyệt vọng nhìn chồng mình mất phương hướng, hoảng loạn và gần như không thể giao tiếp. Các bác sĩ cho biết nếu tình hình tiếp tục chuyển biến tệ hơn, họ sẽ tiến hành luồn ống vào khí quản của Lemos.

Anh nghĩ đêm đó có thể là lần cuối cùng còn nhìn thấy vợ mình. Nhưng Lemos không đủ sức để nói chuyện với Juliana.

Sau đó, tình trạng của anh được cải thiện, anh dần bình phục nhưng chính bản thân anh cũng không hiểu lý do vì sao trong khi nhiều người khác thì ngày càng nặng hơn. Khi xuất viện anh vẫn thấy cuộc sống ngoài kia, người dân lơ là chủ quan, chẳng ai đeo khẩu trang. Lemos biết chắc rằng đại dịch Covid-19 sẽ tàn phá Brazil. 

Mọi thứ từ hệ thống bệnh viện công quá tải và trì trệ, xe cấp cứu chất đầy bệnh nhân, trang thiết bị thiếu thốn, hàng chục nghìn người bỏ mạng vì không được chữa trị kịp thời. Lemos hiểu rằng đã đến lúc anh phải quay lại làm việc.

 

Thanh Mai

KQXSBD 18/2/2022: Trực tiếp xổ số Bình Dương thứ Sáu ngày 18/2/2022

KQXSBD 18/2/2022: Trực tiếp xổ số Bình Dương thứ Sáu ngày 18/2/2022

Xổ số Bình Dương (XSBD 18/2/2022) bắt đầu quay thưởng từ lúc 16h15 ngày 18/2/2022. Bạn đọc có thể theo dõi trực tiếp tại đây.