* Bài viết thể hiện quan điểm của chị Ng. Thanh Phương - một phụ huynh có con đang học bậc THPT tại Hà Nội:

Là một phụ huynh có con đang theo học ở bậc phổ thông, mỗi năm đến mùa tựu trường, tôi đều cảm nhận rõ nỗi lo lắng mang tên "các khoản đóng góp đầu năm". Ngoài học phí, còn hàng loạt quỹ tự nguyện nhưng thực chất là bắt buộc: từ quỹ lớp, quỹ trường, tiền tài trợ cơ sở vật chất, đến các khoản chăm lo thầy cô, trang trí lớp học... Không ít lần, tôi và nhiều phụ huynh khác phải thở dài, bởi dường như năm nào cũng là điệp khúc quen thuộc: mở đầu năm học là mở ví tiền.

Thế nhưng, mới đây, Trường THCS Nguyễn Văn Luông (TPHCM) tiếp tục khẳng định năm học 2025-2026 sẽ không thực hiện thu quỹ cha mẹ học sinh, không vận động tài trợ dưới bất kỳ hình thức nào. Đây không phải là quyết định nhất thời, mà là chủ trương xuyên suốt từ năm 2018 đến nay với 4 cam kết rõ ràng:

- Không thu kinh phí hoạt động của Ban đại diện cha mẹ học sinh.

- Không thu kinh phí tài trợ.

- Không vận động chăm lo cho cán bộ, giáo viên, nhân viên.

- Không vận động mua sắm cơ sở vật chất cho lớp, trường.

Điều đáng nói, suốt nhiều năm qua, trường vẫn hoạt động bình thường, chất lượng dạy học không hề giảm sút, cơ sở vật chất vẫn được đảm bảo. Thực tế này là minh chứng rõ ràng cho thấy: Không thu quỹ phụ huynh là hoàn toàn khả thi nếu nhà trường thực hiện đúng quy định và có trách nhiệm với nguồn ngân sách được cấp.

THCS Nguyễn Văn Luông

Nỗi bức xúc mang tên "lạm thu"

Nhiều năm qua, báo chí liên tục phản ánh về tình trạng lạm thu ở không ít trường học trên cả nước. Không ít khoản tiền "tự nguyện" nhưng phụ huynh nào cũng phải đóng, ai không nộp thì bị nhắc nhở, thậm chí con cái cũng cảm thấy ngại ngùng với bạn bè.

Bản thân tôi từng trải qua những chuyện rất "dở khóc dở cười": có năm, nhà trường kêu gọi phụ huynh đóng tiền mua máy chiếu, mua quạt, thậm chí sơn sửa lại lớp học cũng là phụ huynh tự bỏ tiền, tự đi mua sơn và tự tay sơn. Những khoản này không nhỏ, đặc biệt với những gia đình lao động thu nhập thấp, mỗi năm đầu tư cho con học đã tốn kém đủ đường.

Đã có những vụ việc lạm thu bị phanh phui khiến dư luận bức xúc: có trường thu quỹ rồi chi sai mục đích, có nơi mua sắm thiết bị không minh bạch. Chính vì thế, khi nghe tin Trường Nguyễn Văn Luông nhiều năm liền không thu bất kỳ khoản quỹ nào mà mọi thứ vẫn ổn, tôi tự hỏi:

- "Vậy thì tại sao các trường khác lại không làm được?".

Ảnh minh hoạ

Không thu quỹ: Hoàn toàn có thể nhân rộng

Điều Trường Nguyễn Văn Luông làm được không phải chuyện "lạ lùng", mà đúng ra phải là chuyện bình thường trong một nền giáo dục công lập. Ngân sách Nhà nước đã cấp cho trường học, việc quản lý, sử dụng hiệu quả là trách nhiệm của nhà trường và các cơ quan liên quan, chứ không phải đẩy gánh nặng sang vai phụ huynh.

Khi trường Nguyễn Văn Luông chứng minh rằng 8 năm liền không thu quỹ vẫn đảm bảo hoạt động dạy và học, điều này cho thấy vấn đề không nằm ở chỗ "không có tiền" mà ở cách quản lý và sử dụng tiền.

Nhiều phụ huynh như tôi thực sự mong muốn các trường khác học tập mô hình này. Việc công khai tài chính, minh bạch thu chi và chấm dứt tình trạng "tự nguyện bắt buộc" sẽ trả lại sự công bằng cho phụ huynh, đặc biệt là những gia đình khó khăn.

Đã đến lúc chấm dứt "điệp khúc" đầu năm học

Tôi tin rằng, nếu một trường làm được, thì nhiều trường khác cũng có thể làm được, nếu lãnh đạo nhà trường thật sự đặt lợi ích của học sinh và phụ huynh lên hàng đầu.

Đã đến lúc điệp khúc thu quỹ đầu năm học phải chấm dứt. Phụ huynh chúng tôi sẵn sàng ủng hộ nhà trường trong những hoạt động thật sự cần thiết, minh bạch và tự nguyện đúng nghĩa. Nhưng việc lạm thu, thu sai quy định, hay để phụ huynh phải gánh cả những việc vốn thuộc trách nhiệm của trường là điều không thể chấp nhận.

Trường Nguyễn Văn Luông đã làm được suốt 8 năm qua. Và tôi tin, với sự quyết tâm, minh bạch và trách nhiệm, mọi trường học đều có thể làm được điều tương tự – để mỗi mùa khai giảng thật sự là niềm vui của con trẻ, chứ không phải nỗi lo của cha mẹ.