Trong nhiều gia đình, vai trò của người cha trong việc nuôi dạy con cái đôi khi khá mờ nhạt. Có những ông bố gần như không tham gia vào đời sống tinh thần của con, để mọi gánh nặng dồn lên vai người mẹ, tạo nên cảm giác "ly hôn về mặt giáo dục". Sự thiếu vắng đó thường để lại những khoảng trống khó bù đắp.

Nhưng cũng tồn tại một kiểu ngược lại, đó là những người cha xuất hiện rất rõ trong đời sống của con, song sự can thiệp ấy lại mang đến cảm giác lệch lạc, thậm chí phản tác dụng. Đến mức, người ngoài nhìn vào không khỏi đặt câu hỏi liệu có cần phải đối xử với con ruột theo cách như vậy hay không.

Câu chuyện đang gây tranh cãi bắt nguồn từ một đoạn video do người cha ở Trung Quốc đăng tải, ghi lại hình ảnh cô con gái đang học đại học. Trong video, cô gái mặc trang phục ở nhà, nằm nghỉ trên chiếu. Tuy nhiên, cách quay của người cha lại trở thành tâm điểm chú ý, khi ống kính của ông liên tục lia từ trên xuống dưới, xoay nhiều góc, tạo cảm giác thiếu chừng mực.

Dù ở những khung hình cuối, người cha có động tác che bớt một vài chi tiết, nhưng tổng thể video vẫn khiến nhiều người xem cảm thấy không thoải mái. Không ít ý kiến cho rằng, cách ghi hình này đã vượt qua ranh giới thông thường trong mối quan hệ cha con, đặc biệt khi video được công khai trên mạng xã hội.

Ông bố này quay hình ảnh con gái nhưng lại chọn những góc máy gây tranh cãi (Ảnh: Sohu)

Việc cô gái đã đủ tuổi trưởng thành hay đang học đại học không đồng nghĩa với việc quyền riêng tư và sự tôn trọng cá nhân có thể bị xem nhẹ. Phản ứng trong phần bình luận phần nào cho thấy sự bối rối của người xem, khi có người thậm chí còn nhầm lẫn mối quan hệ giữa hai nhân vật trong video - một chi tiết đủ để thấy góc nhìn và cách thể hiện đã gây hiểu lầm đến mức nào.

Từ câu chuyện này, nhiều người bắt đầu nhìn lại khái niệm ranh giới trong giáo dục gia đình. Không phải cứ là cha mẹ thì có quyền làm mọi thứ với con, càng không phải cứ "ý tốt" là được phép vượt qua cảm giác của con. Giáo dục, trước hết, cần bắt đầu từ sự tôn trọng, bất kể là tôn trọng cơ thể, cảm xúc, quan điểm, suy nghĩ và quyền riêng tư của trẻ, kể cả khi con đã trưởng thành.

Giáo dục giới tính không chỉ nằm ở những bài giảng khô khan trong sách vở, mà thể hiện rất rõ qua hành vi của người lớn trong đời sống thường ngày. Cách cha mẹ nhìn con, nói về con, ghi lại hình ảnh của con và chia sẻ chúng ra bên ngoài… tất cả đều góp phần hình thành nhận thức của trẻ về giá trị bản thân. Khi ranh giới ấy bị xóa nhòa, điều con nhận được không phải là sự quan tâm, mà là cảm giác bị xâm phạm và thiếu an toàn.

Nhiều bậc cha mẹ vẫn quen nghĩ rằng con còn nhỏ, hoặc dù đã lớn thì "vẫn là con của mình", nên không để ý đến việc giữ khoảng cách cần thiết. Nhưng chính suy nghĩ đó lại dễ khiến con cái tổn thương mà không biết cách phản kháng. Việc công khai hình ảnh riêng tư, dù không xuất phát từ ý đồ xấu, cũng có thể khiến trẻ cảm thấy bị đặt vào vị trí khó xử, thậm chí là xấu hổ trước người khác.

Giáo dục con cái, vì thế, không chỉ là dạy con cư xử đúng mực với xã hội, mà còn là dạy chính mình cách cư xử đúng mực với con. Biết hỏi ý kiến con trước khi chia sẻ, biết dừng lại khi con tỏ ra không thoải mái, biết phân biệt đâu là chăm sóc, đâu là can thiệp quá mức..., đó đều là những bài học không thể thiếu trong gia đình hiện đại.

Sau cùng, một đứa trẻ được nuôi dưỡng trong sự tôn trọng sẽ học được cách tôn trọng chính mình và người khác. Đó mới là mục tiêu quan trọng nhất của giáo dục, giúp con lớn lên an toàn, tự tin, hiểu rõ giá trị của bản thân, chứ không phải trở thành đối tượng để người lớn phô bày hay kiểm soát.

Theo Sohu