Chị Nguyễn Thị Hồng Liên là thạc sĩ giáo dục, hiện đang công tác tại một trường học ở Hà Nội. Chị cũng có kinh nghiệm hơn 15 năm "giáo dục tại gia" bán thời gian cho hai con. Nhiều bí quyết được chị Liên chia sẻ không những giúp con đạt được điểm tiếng Anh cao, có thể theo đuổi các chương trình học quốc tế mà nhiều bạn học đồng hành cùng con chị cũng đạt thành tích tương tự.

Chị Hồng Liên

Chị Liên cho biết, nhiều phụ huynh thắc mắc liệu cha mẹ không biết tiếng Anh có dạy được con không. Theo chị Liên, việc đầu tiên muốn con học tiếng Anh tốt hay học tốt bất kỳ môn học nào là phải dạy con nếp tự học và năng lực tự học. Khi con đã có năng lực tự học, lại thêm việc tìm đúng thầy chịu quan tâm học sinh, hiểu tâm lý học sinh, biết phối hợp với phụ huynh để rèn nếp tự học môn học đó ở nhà, thì việc con có thể giỏi 1 môn học có thể lên tới 60 - 70%. 

"Mình không dám chắc 100% trẻ có thể giỏi một môn học vì nhiều khi còn do tính cách và đặc thù của trẻ (vấn đề thể lý). Điều này mình có bằng chứng thực từ việc dạy đến giờ hơn 2.000 học sinh tiểu học ở độ tuổi 5 - 12 tuổi trong suốt 10 năm qua. 

Nhưng thông thường, một số học sinh rất giỏi ngôn ngữ, rất thông minh thì hiện hết lớp 7 con đã được 7,0 IELTS. Các học sinh năng lực trung bình, học đúng cách từ nhỏ có thể đạt trình độ A2 (flyer) năm lớp 5 và B1 (PET) năm lớp 6 - 7, chị Liên cho biết.

Cách thức học như thế nào để được kết quả như vậy?

1. Việc học tiếng Anh trên lớp

Việc học trên lớp này nên bắt đầu từ khi bé 4,5 - 5 tuổi. Một tuần các học sinh nên tối thiểu có 2 buổi học trên lớp, mỗi buổi 90 phút đến 120 phút với giáo viên. Khi ở trên lớp, giáo viên sẽ dạy học sinh theo một chương trình chuẩn đã được biên soạn.

Chương trình đó phải gồm: Bộ sách chính là sợi dây xuyên suốt và có chuẩn đầu ra đáp ứng với hệ thống bài thi Cambridge (hệ Starter, Mover và Flyer). Và các tài liệu bổ trợ năng lực nghe, nói, đọc, viết và từ vựng cho các con.

Thông thường các con sẽ được học từ 3 - 6 quyển sách trong 1 trình độ, các kỹ năng bổ trợ cho nhau mới có thể hấp thu và đạt đúng trình độ mong muốn. Chỉ học vỏn vẹn có 1 quyển sách tiếng Anh tiểu học như Family and friends hay Kids box, Supper kids hay Our world … thì cũng hiếm khi học sinh đạt được đúng trình độ đầu ra theo chuẩn Cambridge. 

Mặc dù bên ngoài quyển sách ghi rõ là tương ứng với trình độ nào (ví dụ Family and friends 1 và 2 là Starter, Family and friends 3 và 4 là Mover, Family and friends 5 và 6 là Flyer. Nhưng rất nhiều học sinh đã học đến quyển 3 - 4 rồi lại đến lớp học lại từ đầu. Rất là tốn công và tốn thời gian của cả mẹ, cả con, cả thầy và trò nếu không dạy theo lộ trình đúng cách.

Ngoài ra, giáo viên tâm lý sẽ biết cách vừa đưa các con vào khuôn khổ nhưng lại vừa giúp đưa con có sự yêu thích học tiếng Anh bằng việc tổ chức hoạt động học tập đúng cách ở trên lớp. Thông thường trên lớp là nơi học sinh thể hiện năng lực tiếng Anh đã có và được dạy những năng lực và vốn từ, cấu trúc mới, phần đọc và viết sẽ tập trung cho bé tự học ở nhà.

Nếu nhà nào có điều kiện cho con học lớp tăng cường tiếng Anh hay lớp có học tiếng Anh, Khoa học và Toán bằng Tiếng Anh thì càng tốt.

2. Việc ôn tập tiếng Anh ở nhà

Việc ôn tập ở nhà cực kỳ cần thiết, và bố mẹ không cần dạy con nhưng phải đồng hành với con ở nhà. Việc kèm con học tiếng Anh ở nhà có 2 phần,

o 1 là học kỹ năng tự học tiếng Anh: Tự biết bật file nghe, tự biết tra từ điển, tự hình thành thói quen tự học tiếng Anh đều đặn (khi trẻ lớp 2 trở đi là mẹ nên dạy bé cách mở file trên máy tính ngoài màn hình desktop, sau đó từ lớp 3 học cách tra từ điển máy, cái này phụ huynh phải tự hướng dẫn con tại nhà).

o 2 là ôn lại và nhớ kỹ được những kiến thức đã học trên lớp, trong sách và giáo trình được giáo viên sử dụng. Gần như với một trung tâm uy tín, đã cho học nhiều sách rồi thì bố mẹ không cần tìm kiến thêm sách hay mở rộng gì cho con.

Quy trình rèn con nếp tự học tiếng Anh ở nhà như sau:

Sau khi con học tiếng Anh trên lớp, cha mẹ cho con ôn lại toàn bộ tài liệu con đã học trên lớp tại nhà. Nếu có thể thì mua thêm 1 bộ sách nữa để về nhà con làm lại 1 lần nữa các kiến thức đã học trên lớp hoặc mua 1 bộ sách khác nhưng trình độ học tương đương với trình độ trên lớp để ôn thêm cho đa dạng. Các bước 1, 2, 3 cần được thực hiện lặp đi lặp lại hàng ngày còn bước 4 chỉ làm khi có bài tập được giao, không có bài tập thì vẫn phải làm bước 1, 2, 3

- Bước 1: 5 phút: Nghe lại toàn bộ các bài nghe đã học trên lớp trong CD, cứ nghe đi nghe lại bài nghe đó.

- Bước 2: 10 phút: Nói lại theo toàn bộ các bài nghe đã học trên lớp trong CD. Mới đầu nghe từng câu và nhắc lại từng câu, sau đó nghe vài câu nhắc lại vài câu, rồi nghe và nhắc lại toàn bộ cả CD.

Nghe thấy nhớ rồi và đọc lại bắt trước theo được rồi thì chuyển sang bài nghe mới cũng trong số sách mà con đang học trên lớp.

- Nếu con 6,5 tuổi trở lên đã đi học lớp 1 thì cho nghe, đọc theo CD rồi tắt CD và cho con nhìn vào mặt chữ trong sách để đọc cho nhớ từ và cấu trúc.

- Con có thể phát âm không chuẩn, phụ huynh đừng sửa, bởi khi nghe đi nghe lại CD nhiều, các con mới quen được các âm tiếng Anh, khi quen và phân biệt được âm rồi thì dần dần con sẽ tự chỉnh phát âm của bản thân cho đúng. Đến lớp giáo viên của con sẽ là người chỉnh phát âm cho con.

- Bước 3: 5 phút. Với các bé từ 6 tuổi đã học lớp 1, các con sẽ phải làm thêm 1 việc là nghe CD rồi chép lại. Theo chị Liên, để cho nhanh đừng bắt con viết ra giấy mà yêu cầu con viết ra cái bảng trắng, viết nhanh nhất có thể, không cần đẹp vì mục tiêu là để con nhận diện được mặt chữ tiếng Anh mà lại không mệt mỏi.

- Sau khi chép hội thoại có thể cho con chép từ mới rồi yêu cầu con đặt câu với các từ mới. Hãy nhớ là mục tiêu của hoạt động này là để các con lặp đi lặp lại việc viết từ mới thì sau một thời gian con mới nhớ từ chứ không phải là ngày nào cũng phải viết và nhớ ngay từ mới của ngày đó.

- Bước 4. 10 phút: Làm bài tập về nhà. Việc làm bài tập về nhà chỉ hiệu quả sau khi con đã làm bước 1,2,3 nêu trên. Vì bài tập là thể hiện kết quả của ôn tập, nếu chưa ôn qua bước 1, 2, 3 thì làm bài tập cũng không giúp tiến bộ hơn. Đó là lý do tại sao nhiều bạn học sinh đi học tiếng Anh vài năm nhưng không làm bước 1, 2, 3 hàng ngày mà chỉ làm bước 4 và kết quả là bài tập luôn hoàn thành mà không lên được level tiếng Anh.

3. Các lưu ý:

- Hãy nhớ là nếu con có từ mới không biết thì mình cho con tra từ điển, nghe từ điển đọc phát âm.

- Khi bố mẹ không biết tiếng Anh thì nên bổ sung thêm phầm mềm Razkids để cho các con đọc hàng ngày (có đủ cả phần đọc mẫu cho con nghe, con đọc lại bằng lời, con trả lời câu hỏi xem có hiểu không) như vậy cha mẹ không phải dạy mà có phần mềm hướng dẫn đọc.

- Ngoài Razkids hiện còn có nhiều chương trình tiếng Anh online hỗ trợ thêm cho con như Brain pop ESL, tiếng Anh online 1, 2, 3, nhưng nên nhớ, các phần mềm bổ trợ này có thể học thêm mỗi ngày 20 phút để củng cố thêm cho con, không thể có gì thay thế 3 bước 1, 2, 3, 4 nêu trên.

- Thời gian đầu khi con 5, 6 tuổi bố mẹ phải ngồi kèm hỗ trợ nhiều do con chưa giỏi các thao tác bật máy, tra từ điển. Nhưng lên lớp 2 thì phải dạy được con cách bật máy tính (file nghe để ở Desktop cho dễ mở), dạy con cách tra từ điển, day con thuộc quy trình 4 bước. Hàng ngày phụ huynh chỉ cần kiểm tra con đã có làm đủ 4 bước quy trình tự học tiếng Anh ở nhà là được.

- Sau khi con lên lớp 2, con đã thạo việc bật máy, nhớ quy trình học thì bố mẹ không cần ngồi cạnh nữa mà chỉ kiểm soát con thực hiện quy trình đủ 4 bước và yêu cầu con mở ra cho mẹ kiểm tra xem con xong bài chưa, mở ra đọc lại cho mẹ các đoạn hội thoại, chữ, CD xem con đã nhớ bài đã học chưa (cái này kiểm soát các bạn kém tập trung và lười đó). Nếu con ko tự làm được nghiêm túc nên có hình phạt và nếu con tự giác làm tốt nên có phần thưởng cho con.

“Các học sinh chỗ mình chỉ nhờ mỗi ngày 30 - 45 phút thần thánh này mà sau 6 năm đã tự tin giao tiếp tiếng Anh”, chị Liên chia sẻ.