Bộ Khoa học và Công nghệ vừa ban hành Thông tư số 22/2025/TT-BKHCN, quy định việc thu thập, cập nhật, kết nối, chia sẻ, quản lý và khai thác dữ liệu trên Hệ thống thông tin quốc gia về khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo. Đây được xem là bước tiến quan trọng trong tiến trình số hóa hoạt động khoa học và đổi mới sáng tạo, hướng tới xây dựng một hệ sinh thái dữ liệu thống nhất, minh bạch và phục vụ hiệu quả cho quản lý cũng như phát triển kinh tế - xã hội.

Theo Thông tư, Hệ thống thông tin quốc gia bao gồm toàn bộ dữ liệu liên quan đến hoạt động khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo trên phạm vi cả nước. Phạm vi này trải rộng từ các thông tin về nghiên cứu, sở hữu trí tuệ, tiêu chuẩn - đo lường - chất lượng, năng lượng nguyên tử, an toàn bức xạ và hạt nhân cho đến các lĩnh vực đánh giá, thống kê, quản lý nhà nước về khoa học và công nghệ.

Nguồn dữ liệu được tích hợp từ nhiều hệ thống hiện có như cơ sở dữ liệu quốc gia, cơ sở dữ liệu chuyên ngành, cơ sở dữ liệu phục vụ lãnh đạo quản lý, cũng như cơ sở dữ liệu mở và danh mục dùng chung về khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo. Nhờ đó, hệ thống này sẽ cung cấp các nguồn thông tin chính thức, thống nhất, phục vụ đồng thời cho nghiên cứu, đào tạo, hoạch định chính sách và các hoạt động quản lý ở trung ương cũng như địa phương.

Hệ thống được thiết kế với ba nhóm chức năng chính, bảo đảm khả năng vận hành đồng bộ và liên thông.

Trước hết là thu thập và cập nhật dữ liệu. Thông tin được cập nhật theo hai hình thức: trực tuyến, tự động thông qua giao thức lập trình ứng dụng (API), hoặc nhập trực tiếp qua tài khoản người dùng có thẩm quyền. Cơ chế này cho phép dữ liệu được làm mới liên tục, phản ánh kịp thời tình hình thực tiễn của hoạt động khoa học và công nghệ.

Tiếp đó là kết nối và chia sẻ dữ liệu. Hệ thống có khả năng liên thông và trao đổi thông tin theo thời gian thực với các nền tảng số, cơ sở dữ liệu quốc gia và chuyên ngành của các bộ, ngành, địa phương. Việc kết nối này giúp hình thành mạng lưới dữ liệu thống nhất, giảm thiểu trùng lặp, đồng thời tăng độ chính xác và kịp thời của thông tin phục vụ quản lý nhà nước.

Cuối cùng là quản lý và khai thác dữ liệu. Hệ thống được vận hành trên hạ tầng Trung tâm dữ liệu quốc gia, bảo đảm tính toàn vẹn, bảo mật và an toàn thông tin. Người dùng được phân quyền truy cập theo cấp độ, có thể tìm kiếm, tra cứu, phân tích, tổng hợp hoặc đánh giá dữ liệu phục vụ cho công tác nghiên cứu, hoạch định chính sách và phát triển ứng dụng. Bên cạnh đó, thông tin về khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo sẽ được phổ biến công khai, minh bạch nhằm đáp ứng nhu cầu của doanh nghiệp, tổ chức và cá nhân.

Một trong những điểm nhấn của Thông tư 22 là việc xác lập các nguyên tắc thu thập, cập nhật, kết nối và khai thác dữ liệu thống nhất trên phạm vi toàn quốc. Mọi hoạt động trong hệ thống đều phải tuân thủ pháp luật về khoa học, công nghệ, bảo vệ dữ liệu cá nhân, an toàn thông tin, quyền sở hữu trí tuệ và các quy định liên quan khác.

Dữ liệu được yêu cầu chính xác, đầy đủ, kịp thời và có khả năng truy xuất nguồn gốc, phản ánh trung thực thực trạng hoạt động của từng lĩnh vực. Bên cạnh đó, Thông tư nhấn mạnh tính đồng bộ và thống nhất từ trung ương đến địa phương, tuân thủ tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật về cấu trúc, định dạng, giao thức kết nối và yêu cầu liên thông dữ liệu. Việc triển khai sẽ căn cứ theo Khung kiến trúc dữ liệu quốc gia, Khung quản trị và quản lý dữ liệu quốc gia, cùng Từ điển dữ liệu dùng chung.

Điểm mới đáng chú ý khác là việc khuyến khích ứng dụng các công nghệ tiên tiến như trí tuệ nhân tạo, phân tích dữ liệu lớn (Big Data) hay điện toán đám mây trong quá trình thu thập, cập nhật, kết nối và khai thác dữ liệu. Điều này không chỉ giúp nâng cao hiệu quả vận hành mà còn mở rộng khả năng khai thác giá trị từ dữ liệu, góp phần thúc đẩy quá trình chuyển đổi số quốc gia trong lĩnh vực khoa học và đổi mới sáng tạo.

Với việc ban hành Thông tư 22/2025/TT-BKHCN, Bộ Khoa học và Công nghệ đặt nền móng cho một hệ thống dữ liệu khoa học công nghệ đổi mới sáng tạo thống nhất, hiện đại, minh bạch và kết nối mở. Đây sẽ là công cụ quan trọng giúp quản lý nhà nước hiệu quả hơn, đồng thời tạo điều kiện thuận lợi để các nhà nghiên cứu, doanh nghiệp và cơ quan quản lý cùng khai thác, phát triển và lan tỏa tri thức khoa học phục vụ phát triển đất nước trong thời kỳ mới.